Να αποφεύγουν πρέπει οι έγκυες την κατανάλωση ξιφία, σύμφωνα με αποτελέσματα νέων μελετών στη χώρα μας. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής (ΕΙΔ) με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για αυξημένα επίπεδα υδραργύρου σε φέτες ξιφία, διεξήγαγε σε συνεργασία με εξειδικευμένο εργαστήριο αναλύσεων, μελέτη σε ψάρια όπως ο ξιφίας και ο σολομός -είδη ψαριών που στο παρελθόν έχουν ενοχοποιηθεί για υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων τοξικών μετάλλων (όπως μολύβδου, υδραργύρου και καδμίου).
Κατά τη μελέτη του ΕΙΔ μετρήθηκαν ο μόλυβδος, ο υδράργυρος και το κάδμιο στα παραπάνω είδη ψαριών που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά. Παρόλο που τα αποτελέσματα των αναλύσεων του εργαστηρίου έδειξαν ότι όλα τα δείγματα που ελέγχθησαν ήταν εντός ‘ορίων ασφαλείας’ σε κάδμιο, υδράργυρο και μόλυβδο, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
- Ο ξιφίας Μεσογείου (πιθανόν και άλλων περιοχών) είναι ένα ψάρι με ιδιαίτερη επιβάρυνση σε υδράργυρο (έως και 25πλασια ποσότητα υδραργύρου σε σχέση με ψάρια που διερευνήθηκαν).
- Ο καπνιστός σολομός Ελληνικής Προελεύσεως, έχει τη διπλάσια επιβάρυνση σε υδράργυρο από ότι τα άλλα είδη σολομού, αποδεικνύοντας τη μέγιστη επιβάρυνση με τοξικά που δέχεται καθημερινά η Μεσόγειος θάλασσα.
- Ο σολομός από Φιόρδ Νορβηγίας αγορασμένος από Κατάστημα Βιολογικών, δεν φαίνεται να έχει μικρότερη επιβάρυνση από άλλα είδη σολομού (πλην του Ελληνικού) και συνεπώς η πιο αυξημένη τιμή του πιθανόν να μην ταυτίζεται και με μεγαλύτερη ασφάλεια για τους καταναλωτές.
Να σημειωθεί ότι τα ψάρια περιέχουν υδράργυρο και αυτή είναι η αρνητικής τους πλευρά στα ωμέγα-3 που παρέχουν ωστόσο μόνο κάποια είδη όπως είναι ο καρχαρίας και ο ξιφίας (μερικές φορές και ο τόνος) μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο Αντιπρόεδρος του ΕΙΔ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Κωνσταντίνος Ξένος, σημειώνει ότι ‘τα όρια ασφαλείας για τα βαρέα τοξικά μέταλλα, όπως αυτά τίθενται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 1881/2006, δεν αποτελούν πραγματικές ασφαλιστικές δικλείδες, καθώς αυτές οι ουσίες συσσωρεύονται εύκολα και εκκρίνονται πάρα πολύ δύσκολα από τον ανθρώπινο οργανισμό, γεγονός που κάνει την τοξική τους δράση αθροιστική και έντονη’.
Για το λόγο αυτό, αλλά και εξ αιτίας της μελέτης, το Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής (ΕΙΔ) τάσσεται υπέρ της οδηγίας που εξέδωσε πριν μερικά χρόνια το Food Standards Agency της Αγγλίας, η οποία υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να καταναλώνουν ξιφία και συναφή ψάρια οι έγκυες γυναίκες, αυτές που σκοπεύουν να εγκυμονήσουν, καθώς και παιδιά κάτω των 16 ετών.
Ο Πρόεδρος του ΕΙΔ, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Χάρης Γεωργακάκης δήλωσε σχετικά: ‘Παρόλο που οι μετρήσεις των βαρέων μετάλλων στην έρευνά μας ήταν εντός των ορίων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση με την οδηγία 1881/2006, συνιστάται η αποφυγή κατανάλωσης ξιφία πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης’.
Σύμφωνα με τις διεθνείς διατροφικές συστάσεις, τα ψάρια αποτελούν μια εξαιρετική τροφή, πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, η οποία πρέπει να καταναλώνεται τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής.
’Αν θα θέλαμε συμπερασματικά να προσδιορίσουμε εκ νέου κάποιες συστάσεις για την κατανάλωση ψαριών μετά από αυτά, αλλά και από αντίστοιχα ερευνητικά δεδομένα, θα πρέπει κατ’ αρχήν να τονίσουμε ότι τα ψάρια αποτελούν ευεργετική τροφή που είναι απαραίτητη στο διαιτολόγιό μας. Προσοχή πρέπει να υπάρχει για τον ξιφία και για τις συγκεκριμένες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες που αναφέρθηκαν προηγουμένως’, διευκρίνισε ο Γιάννης Χρύσου, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Γεν. Γραμματέας του ΕΙΔ.
Βαρέα Τοξικά Μέταλλα
Τα βαρέα αυτά τοξικά μέταλλα, κρύβονται σε πολλά από τα αντικείμενα που καθημερινά χρησιμοποιούμε όπως οι μπαταρίες, χρώματα-βαφές, πλαστικά είδη, λάμπες φθορίου, κόλες συγκολλήσεως, κ.λ.π. Έτσι λοιπόν, ακόμα και αν θεωρήσουμε πως οι βιομηχανίες προσέχουν τα κατάλοιπά τους, όλα τα παραπάνω στοιχεία όταν κάποια στιγμή αποδομηθούν, αποδίδουν ποσά τοξικών μετάλλων στο χώμα και από εκεί μέσω της βροχής και της μεταφοράς τους με το νερό, μολύνουν τη θάλασσα και κατά συνέπεια τα ψάρια που ζουν μέσα σε αυτήν.
Ο μόλυβδος, σε μεγάλες συγκεντρώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, μπορεί να προκαλέσει διαταραχές της σύνθεσης της αιμοσφαιρίνης, οδηγώντας το άτομο σε αναιμία, ενώ παράλληλα μπορεί να αποβεί καταστροφικός για το νευρικό σύστημα και το συκώτι. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευπαθή στις συγκεντρώσεις μολύβδου.
Ο υδράργυρος δρα ως νευροτοξίνη και η αυξημένη συγκέντρωσή του οδηγεί το άτομο σε διαταραχές της συμπεριφοράς, σε αλλοιώσεις της οπτικής οξύτητας, τρέμουλο, αδυναμία συγκέντρωσης, ενώ μπορεί να αποβεί μοιραίος και για τη νεφρική λειτουργία.
Η πιο αξιοσημείωτη περίπτωση τοξίκωσης από υδράργυρο συνέβη πριν χρόνια στην Minamata της Ιαπωνίας, όταν μεθυλικός υδράργυρος που προερχόταν από βιομηχανίες διαλυτικών χρωμάτων, έπεσε ως κατάλοιπο στη θάλασσα και μόλυνε τα ψάρια. Τα άτομα που κατανάλωσαν μεγάλη ποσότητα από αυτά τα ψάρια παρουσίασαν τα παραπάνω συμπτώματα, ενώ περίπου 1.000 συνάνθρωποί μας απεβίωσαν.
Τέλος, το κάδμιο μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, νεφρικές βλάβες, προβλήματα στο καρδιαγγειακό και μυοσκελετικό σύστημα, ενώ ενοχοποιείται και για καρκίνο των οργάνων αναπαραγωγής και των πνευμόνων.
