Η αλόη αέρα (Aloe Vera) είναι ένα αρχαίο φυτό που φυτρώνει στις ερήμους και μοιάζει με μικρό κάκτο, αλλά ανήκει στην οικογένεια των κρινοειδών, όπως το σπαράγγι το κρεμμύδι και το σκόρδο. Περιέχει πάνω από 150 συστατικά όπως, λιγνίνη, σαπωνίνες, ανθρακινόνες, βιταμίνες, ασβέστιο, σίδηρο, χαλκό, ψευδάργυρο, αμινοξέα, ένζυμα, πολυσακχαρίτες, στερόλες, λεκτίνες κ.α. Tα πλεονεκτήματα που έχει η αλοη βερα είναι γνωστά εδώ και 5.000 χρόνια. Στην αρχαιότητα, την αποκαλούσαν «Bότανο της Αθανασίας».
H Αλόη Βέρα θεωρείται ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες, οι οποίες ήταν γνωστές στους αρχαίους Aιγυπτίους, που την απεικόνιζαν στα ιερογλυφικά τους και τη χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία του καταρράκτη! Mία από τις πιο φημισμένες αναφορές που την αφορούν είναι αυτή του Xριστόφορου Kολόμβου, που έγραψε: «Tέσσερα φυτά είναι απαραίτητα για την υγεία του ανθρώπου: το σιτάρι, η άμπελος, η ελιά και η αλόη βέρα. Tο πρώτο τον τρέφει, το δεύτερο αναζωογονεί το πνεύμα του, το τρίτο τού χαρίζει αρμονία, το τέταρτο τον θεραπεύει».
Η αλόη βέρα θεωρείται ότι βοηθά στην αποφυγή τραυματισμών στο επιθήλιο και ενισχύει την επούλωση του όταν αυτό υφίσταται κάποιο τραυματισμό. Δρα ως αντισηπτικό, αυξάνοντας τη διάχυση του αίματος στην τραυματισμένη περιοχή και διεγείρει τους ιστούς και τα κύτταρα του δέρματος που είναι υπεύθυνα για την θεραπεία της πληγής. Πιστεύεται ακόμη ότι η αλόη βέρα κάνει καλό και σε άλλες παθήσεις του δέρματος όπως είναι οι δερματίτιδες και τα εγκαύματα.
Aνάμεσα στα θρεπτικά συστατικά της Αλόης Βέρα περιλαμβάνονται οι βιταμίνες A, C και E. H βιταμίνη A (ρετινόλη) φημίζεται για τις αναπλαστικές της ιδιότητες στα κύτταρα και χρησιμοποιείται ευρέως στην κοσμητολογία ως αντιρυτιδικό συστατικό. H Bιταμίνη C έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και ενισχύει το ανοσοποιητικό, ενώ βοηθά να δημιουργηθεί το κολλαγόνο του δέρματος και να διατηρηθεί η υγεία του. H Bιταμίνη E, με τις αντιοξειδωτικές και αναπλαστικές της ιδιότητες, προστατεύει το δέρμα, προλαμβάνοντας τις βλάβες της κυτταρικής μεμβράνης. H αλόη βέρα είναι επίσης πλούσια πηγή μεταλλικών στοιχείων (π.χ. σιδήρου, χρωμίου, μαγγανίου, φωσφόρου, καλίου, ψευδαργύρου κ.ά.), ενζύμων (έχουν εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες για το δέρμα και τους ιστούς), αμινοξέων και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Αλόη βέρα (video)
Το φυτό θεωρείται ότι κάνει καλό σε παθήσεις του πεπτικού συστήματος, όπως το έλκος του στομάχου, η δυσπεψία, η δυσκοιλιότητα και η ελκώδης κολίτιδα. Μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά τους ασθενείς, με αρθρίτιδες και διαβήτη, λόγω της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού τους συστήματος, σε συνδυασμό πάντα με τα φάρμακα που χρειάζονται για την κάθε πάθηση. Ως φυτοθεραπεία, ο χυμός της αλόη βέρα συνήθως πίνεται για την ανακούφιση από δυσφορία του πεπτικού συστήματος (καούρες).
H αλοη βερα μπορεί μεν χαρακτηρίζεται «ως το φυτό της ιατρικής» αλλά οι αξιολογήσεις της σε ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές δεν έχουν παράσχει μέχρι σήμερα κάποιο αποδεικτικό στοιχείο ότι η έχει ισχυρό φαρμακευτικό αποτέλεσμα. Ενδέχεται τελικά το καλό που κάνει η χρήση της να οφείλεται κυρίως στο αποτέλεσμα placebo ωστόσο υπάρχουν πολλές περιπτωσιολογικές αναφορές που κάνουν ορισμένους ερευνητές να πιστεύουν ότι δεν είναι τυχαίο που της αποδίδεται αυτός ο τίτλος. (Δείτε περισσότερα για τις χρήσεις της αλόης βέρα.
Η καλλιέργεια της Αλόης Βέρα
H αλόη βέρα ανήκει στην οικογένεια των Liliaceae. To γένος αυτό περιλαμβάνει περισσότερα από 350 είδη, από τα οποία μόνο δύο είναι σημαντικά για την καλλιέργεια της αλόης για θεραπευτική και κοσμητολογική χρήση. H Aloe Ferox Miller ευδοκιμεί στη Nότιο Aφρική και δίνει την «αλόη του Aκρωτηρίου» (Cap Αloe), ενώ η Aloe Vera, η μόνη με κίτρινα λουλούδια (Aloe Barbadensis Miller) από τις Δυτικές Iνδίες, δίνει το προϊόν το οποίο είναι γνωστό ως «αλόη των Barbados» (Curacao Aloe).
Tα φύλλα της αλόης είναι χοντρά, χυμώδη και σαρκώδη και μπορούν να παρουσιάζουν μεγάλη διαφορά ως προς το μέγεθος (από 20 μέχρι 60 εκατοστά). Aπό το κέντρο του φυτού βγαίνει μια ταξιανθία λουλουδιών με ζωηρά χρώματα (συνήθως κόκκινο ή ροζ), ανάλογα με την ποικιλία του φυτού. Όλα τα είδη της Αλόης Βέρα συναντώνται σε θερμές χώρες. Στην Ελλάδα έχει εγκλιματισθεί και καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό (aloe vera).
Tο ώριμο φυτό θα αναπτυχθεί σε ύψος μέχρι 7,5 μέτρα. Τη συναντάμε σε σχετικά θερμές περιοχές της Γης, υπάρχει δε σε αφθονία και στην Ελλάδα. Μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε περιοχή της Αμερικής, αλλά ως αυτοφυές φυτό φύεται στη Φλόριντα και πρωταρχικά στις ακτές της Λουιζιάνα της Αλαμπάμα, του Μισισιπή, στη Τζώρζια, στη Βόρεια και Νότια Καρολίνα . Τα άνθη της Aloe Vera έχουν χρώμα από ανοιχτό πράσινο έως κόκκινο, ενώ μπορούν να πάρουν και αποχρώσεις που κυμαίνονται από κίτρινο έως και πορτοκαλί.
Το χρώμα των φύλλων της, μπορεί να ποικίλλει από ένα ελαφρύ πράσινο όταν είναι μικρό το φυτό και αλλάζει σε ένα βαθύτερο πράσινο όταν γίνεται ώριμη. Το σχήμα των φύλλων της είναι πλατύ και λογχοειδές. Αυτά έχουν αγκάθια και από τις δύο πλευρές με σκληρό εξωτερικό φλοιό, ενώ στο εσωτερικό του φλοιού ,κεντρικά εμπεριέχεται ένα υγρό τζελ , το οποίο το καθιστά ικανό να ευημερεί σε περιοχές με μέτριες ή χαμηλές βροχοπτώσεις. Αυτό το υγρό τζελ συμβάλλει στην αποθήκευση νερού και θρεπτικών συστατικών για περιόδους ξηρασίας , όπως αντίστοιχα ο κάκτος. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι που κάνουν το φυτό περιζήτητο.
Το φύλλο της Αλόης αποτελείται από τέσσερα στρώματα:
Το φλοιό
Τον υποφλοιώδη χιτώνα (sap)
Το στρώμα της κόλλας (latex)
Το παρέγχυμα (πολφός)
Ο φλοιός είναι λεπτός, με πράσινο χρώμα και καλύπτει όλη την επιφάνεια του φύλλου. Καλύπτεται από μία σειρά πλατιών επιδερμοειδών κυττάρων ενώ κάτω από την επιδερμίδα βρίσκονται δέκα περίπου σειρές κυβοειδών κυττάρων. Ο φλοιός περιέχει τα φωτοσυνθετικά στοιχεία και εκεί συντίθενται όλα τα φυσικά θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται στην Αλόη Βέρα .
Ο υποφλοιώδης χιτώνας (sap) αποτελείται από περιοδικές ινώδεις δεσμιδωτές προεκβολές που διατρέχουν όλο το μήκος του φύλλου και από γιγαντιαία επιμηκυμένα κύτταρα που προβάλλουν προς το κέντρο. Έχει κίτρινο χρώμα, που αποκαλείται και «κίτρινο αίμα». Έχει ιδιαίτερα πικρή γεύση και φαίνεται να προστατεύει το φυτό από ζώα και έντομα. Αυτό είναι το υγρό που τρέχει όταν κοπεί το φύλλο της αλόης βέρα.
Τα στρώμα της κόλλας (latex) είναι πλούσιο σε μεγαλομοριακά σάκχαρα, γνωστά σαν πολυσακχαρίτες, συμπεριλαμβανομένου και του περίφημου acemannan. Δεν έχει στέλεχος. Έχει φύλλα παχιά, χωρίς μίσχο που βγαίνουν κυλινδρικά απευθείας από τη βάση και είναι οδοντωτά.
Η Αλόη Βέρα μπορεί να φυτρώσει και να αναπτυχθεί και σε πετρώδη και ξηρά εδάφη. Η καλλιέργειά της συνίσταται σε εδάφη που αποστραγγίζονται εύκολα, είτε απευθείας στη γη είτε σε γλάστες, γιατί προέρχεται από ημιερημικά κλίματα.
Το καλύτερο έδαφος για την καλλιέργεια της Αλόης Βέρα είναι αυτό με ελαφρώς αλκαλικό PH. Αν το έδαφος είναι πολύ όξινο π.χ. με PH=8 η ανάπτυξη του φυτού θα είναι περιορισμένη και αργή. Σύμμαχοι του φυτού είναι ο ήλιος και το εύκρατο κλίμα ενώ δεν αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες και την υπερβολική υγρασία. Όταν το φυτό έχει πολύ ήλιο και λίγο νερό, το χρώμα του είναι καφετί, ενώ όταν έχει λίγο ήλιο είναι καθαρό πράσινο. Σε περιοχές με μεγάλη ξηρασία συνιστάται η χρήση του κατάλληλου συστήματος ποτίσματος. Επίσης συνιστάται η προστασία από ρεύματα του αέρα που θα μπορούσαν να σπάσουν τα βλαστάρια του φυτού. Η Αλόη Βέρα γενικά αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, αν και ενδέχεται να επιβραδύνουν ελαφρά την ανάπτυξή της αν παραμένουν συνέχεια αυξημένες. Πρόκειται για φυτό με μεγάλη ικανόητα προσαρμογής γι’ αυτό και το συναντάμε σε διάφορα μήκη και πλάτη της γης.
Η Αλόη Βέρα καλλιεργείται σε χώρες με τροπικό και ημιτροπικό κλίμα, όπως οι Ινδίες, η Κίνα, χώρες της Λατινικής Αμερικής, τα νησιά Barbados, η Τζαμάικα, η Αρούμπα, κάποιες περιοχές του Μεξικού, η Νότιος Αφρική, η Αίγυπτος και τελευταία η Ταιβάν και η Νότιος Κορέα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι μεγαλύτερες φυτείες υπάρχουν στην κοιλάδα του Rio Grande στο Τέξας ενώ καλλιεργείται ακόμα στην κεντρική και νότια Φλόριντα. Τα παραπάνω, όμως, δεν αποκλείουν την καλλιέργειά της και σε χώρες με μεσογειακό κλίμα, όπως είναι η Ελλάδα. Η καλύτερη εποχή για το φύτεμα της είναι μεταξύ Απριλίου και Αυγούστου.
Στις φυτείες η Αλόη Βέρα φυτεύεται σε σειρές. Ανάμεσα σε κάθε σειρά και πριν το φύτεμα υπάρχει ήδη αρδευτικό κανάλι ενώ το έδαφος οργώνεται και λιπαίνεται. Η φυτεία είναι δυνατόν να δώσει ικανοποιητική ποσότητα Αloe Vera από το πρώτο κιόλας έτος. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από το μέγεθος των φυτών που θα φυτευτούν.
Το να παράγει κανείς Αλόη Βέρα είναι μια κουραστική διαδικασία. Το μεγαλύτερο μέρος της σποράς, της συγκομιδής και της επεξεργασίας γίνεται χειρονακτικά. Κάθε φυτό Αλόης Βέρα ξεκινά σαν βλαστάρι που χωρίζεται από τη ρίζα ενός ώριμου φυτού και μεταφυτεύεται για να γίνει ένα νέο αυτόνομο φυτό. Μετά από 2 ολόκληρα χρόνια προσεκτικής καλλιέργειας τα εξωτερικά φύλλα του νέου φυτού είναι έτοιμα για συγκομιδή. Τότε τα ώριμα φύλλα κόβονται προσεκτικά με το χέρι. Οι εργάτες κάνουν μία μικρή τομή στη βάση τους και τα αφαιρούν προσεκτικά για να μην καταστρέψουν τα νεώτερα φύλλα. Τα φυτά της Αλόης Βέρα παραμένουν παραγωγικά για 3 με 4 χρόνια αφού ωριμάσουν, παράγοντας το καθένα πάνω από 50 φύλλα στη διάρκεια της ζωής του.
Η ιδανική θερμοκρασία για τη σωστή ανάπτυξη και εξέλιξη του φυτού είναι μεταξύ 20 και 25 βαθμούς Κελσίου ενώ πρέπει να αποφεύγονται οι πολύ απότομες αλλαγές στις θερμοκρασίες μεταξύ μέρας και νύχτας. Όσο λιγότερες είναι οι βροχοπτώσεις τόσο πιο αργή είναι η ανάπτυξή της. Τα κλίματα στα οποία μπορεί να αναπτυχθεί κυμαίνονται από τα εύκρατα ως τα τροπικά. Γι’ αυτό σε περιοχές που η θερμοκρασία πέφτει στο μηδέν ή πιο κάτω, πρέπει να καλλιεργείται σε εσωτερικούς χώρους. Τότε προτιμά το φιλτραρισμένο και λαμπερό φως με προσανατολισμό προς το νότο ή την ανατολή.
Θέματα που ίσως σας ενδιαφέρουν:
