Η ουρική αρθρίτιδα δημιουργείται από την εναπόθεση (συσσώρευση) κρυστάλλων ουρικού οξέος μέσα στην άρθρωση. Η καθίζηση προκύπτει όταν αυξάνεται αρκετά το ουρικό οξύ στο αίμα. Το γεγονός αυτό ονομάζεται υπερουριχαιμία και είναι αποτέλεσμα υπερκατανάλωσης ζωικών τροφών και αλκοόλ ή ενδογενούς κακού μεταβολισμού των τροφών, ειδικότερα των πουρινών από τα ένζυμα του οργανισμού. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η μεγάλη κατανάλωση φρουκτόζης ανεβάζει το ουρικό οξύ και άρα μπορεί να προκαλέσει ουρική αρθρίτιδα.
Η νόσος εμφανίζεται ως οξεία επώδυνη αρθρίτιδα του μεγάλου δακτύλου του ποδιού στο μισό των περιπτώσεων. Η άρθρωση είναι πρησμένη, πονάει φρικτά και παρουσιάζει ερυθρότητα, κνησνό και απολέπιση.
Η ουρική αρθρίτιδα είναι κληρονομική και προσβάλλει κατά 90% τους άνδρες. Ανάμεσα στις κρίσεις της αρθρίτιδας και της υπερουριχαιμίας παρεμβάλλονται χρονικά διαστήματα απόλυτης σιγής.
Η πάθηση εμφανίζεται σε δύο αρκετά διαφοροποιημένες μορφές. Αρκετές φορές παρατηρείται μονίμως υπερουριχαιμία, π.χ. ουρικό οξύ αίματος πάνω από 7,5 mg/100 ml και ο ασθενής νιώθει υγιής και άλλοτε είναι κάτω από 6,5 mg/100 ml, αλλά εμφανίζεται κρίση ουρικής αρθρίτιδας (ποδάγρα).
Γιατί αυξάνεται το ουρικό οξύ στο αίμα
Η αύξηση στο ουρικο οξυ μπορεί να οφείλεται στην υπέρμετρη κατανάλωση τροφών που περιέχουν πουρίνες ή στην κληρονομική ανικανότητα του οργανισμού να τις μεταβολίζει σωστά, περίπτωση που έχει πιο επώδυνη πορεία.
Επίσης, η αύξηση στο ουρικό οξύ μπορεί να προκαλείται από: Αυξημένη κατανάλωση κάποιων τροφών, αυξημένη ανακύκλωση ενδογενών πουρινών, καθώς αυτές παράγονται λόγω αιματολογικού ή άλλου νοσήματος, ελαττωμένη απέκκριση ουρικού οξέος από τους νεφρούς λόγω νεφρικής ανεπάρκειας, λήψη διάφορων φαρμάκων, παρουσία άλλων καταστάσεων, π.χ. νηστεία ή διαβητική απορρύθμιση.
Σημαντικό ρόλο παίζει η δίαιτα. Πρέπει να αποφεύγεται η παχυσαρκία, η παρατεταμένη έντονη νηστεία και η αφυδάτωση. Η πλήρης απουσία τροφών που περιέχουν πουρίνες, π.χ. εντόσθια, νεφρά, συκωτάκια, σαρδέλες και ζωμοί κρέατος, δεν εγγυάται θεαματικά αποτελέσματα αν και συνιστάται στη θεραπευτική αγωγή.
Ανάλογος χειρισμός πρέπει να ακολουθείται και για το αλκοόλ. Αυτό πρέπει να αποφεύγεται αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η συνετή κατανάλωση αλκοόλ στις μέρες όπου το νόσημα φυσιολογικά σιγεί μπορεί να προκαλέσει εξάρσεις.
Ωστόσο, η σπουδαιότερη καθημερινή συμβουλή είναι η άφθονη λήψη νερού. Αυτή πρέπει να ξεπερνάει τα συμβατικά όρια και να εξασφαλίζει 2 και πλέον λίτρα ούρων το 24ωρο.