Ginseng, η ρίζα της ζωής
Το ginseng (τζίνσενγκ) είναι ένα από τα παγκοσμίως γνωστά βότανα. Χρησιμοποιείται για να προληφθούν η κούραση, ο πονοκέφαλος, η εξάντληση και η αμνησία.
Πρόκειται για την αποξηραμένη ρίζα του φυτού Panax Ginseng, που συναντάται σε διάφορα είδη. Το Panax προέρχεται από τη λέξη πανάκεια και το Ginseng αποτελεί αγγλική μετάφραση της κινεζικής λέξης ren-shen που σημαίνει “ρίζα ανθρώπου” καθώς το σχήμα της συχνά μοιάζει με σχήμα ανθρώπου. Το φυτό ανήκει στην οικογένεια Araliaceae.
Το φυτό μπορεί να φθάσει σε ύψος από 30 ως και 70 εκατοστά. Ανθοφορεί μετά τα πρώτα δύο χρόνια, γίνεται πλήρες φυτό στα πέντε και συλλέγεται για τη ρίζα του στα έξι. Η ρίζα του χρησιμοποιείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια στην Κίνα, την Ιαπωνία και την Κορέα. Στην πραγματικότητα, δεν θεραπεύει συγκεκριμένες ασθένειες αλλά θεωρείται ότι είναι ένα τονωτικό που συνεισφέρει στη γενική ζωτικότητα.
Από πρόσφατες έρευνες φάνηκε ότι το Ginseng είναι το φυτικό συμπλήρωμα που καταναλώνεται σε μεγαλύτερες ποσότητες από όλα παγκοσμίως. Είναι διαθέσιμο σε δισκία, κάψουλες, τέια, σκόνη και βάμματα, ενώ συχνότερα συναντάται σε συνδυασμό με άλλα θρεπτικά συστατικά σε διάφορα αθλητικά και θεραπευτικά σκευάσματα.
Το ginseng θεωρείται ως ένας φυσικός τρόπος τόνωσης της σωματικής και διανοητικής ευεξίας. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, καταπολεμά την κούραση και την εξάντληση, ανακουφίζει από πονοκεφάλους, βελτιώνει τη μνήμη, δίνει καλύτερη νοητική διαύγεια, βελτιώνει την ερωτική διάθεση και τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Θεωρείται ότι απομακρύνει τις τοξίνες ενώ κάποιες έρευνες έδειξαν ότι μειώνει τη γλυκόζη στο αίμα. Μια μελέτη έδειξε ότι βελτίωσε τις επιδόσεις των αθλητών με 200 mg την ημέρα.
Πιστεύεται ότι βοηθά στην απορρόφηση των βιταμινών και των μετάλλων και ότι είναι ευεργετικό στην πίεση του αίματος, στο σεξ (μερικοί λένε ότι είναι ένα φυσικό Viagra) και στην αϋπνία – οι διπλωμάτες της Ανατολής λάμβαναν το βότανο κατά τις μαραθώνιες διαπραγματεύσεις τους.
Υπάρχουν επίσης κάποιες ενδείξεις ότι αυξάνει τα σπερματοζωάρια στους άνδρες και στις γυναίκες δρα κατά της ατροφίας ή υπολειτουργίας των ωοθηκών και της απουσίας της περιόδου.
Υποστηρίζεται τέλος ότι μειώνει την κακή χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια στο αίμα, ενώ αυξάνει την καλή χοληστερίνη.
Δοσολογία
Το ginseng κυκλοφορεί κυρίως σε κάψουλες, σιρόπια και αμπούλες. Περιέχεται ακόμη σε πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής. Προτιμήστε τις κάψουλες ή τις αμπούλες, καθώς, σύμφωνα με τους ειδικούς, υφίστανται μικρότερη επεξεργασία και περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα από τα δραστικά συστατικά του.
Οι κατασκευαστές συνιστούν πρόσληψη 500-2.000 mg ημερησίως. Μπορείτε να βρείτε και τη ρίζα του βοτάνου σε ειδικά καταστήματα αλλά η τιμή μπορεί να είναι ακριβή, κάτι που εξαρτάται από το αν είναι άγρια ή καλλιεργημένη (σχετικά με την διαφορά που έχει η άγρια ρίζα από την καλλιεργημένη δείτε εδώ). Μπορείτε να μασήσετε ένα μικρό κομμάτι της ρίζας του φυτού, η οποία όμως είναι λίγο πικρή. Μπορείτε πάντως να την προσθέσετε στην αγαπημένη σας σαλάτα.
Καλό είναι να λαμβάνετε το τζίνσενγκ το πρωί, όταν το έχετε μεγαλύτερη ανάγκη.
Παρενέργειες
Γενικά, το ginseng θεωρείται ασφαλές βότανο, καθώς δεν έχουν διαπιστωθεί μέχρι σήμερα βλαβερές επιδράσεις του στον οργανισμό. Σε μεγάλες ποσότητες, όμως, μπορεί να φέρει νευρικότητα, υπερδιέγερση, αϋπνία, πονοκέφαλο, δερματίτιδες και γαστρεντερικά προβλήματα.
Αποφύγετε να πάρετε σκευάσματα που περιέχουν τζινσενγκ το βράδυ ή αργά το απόγευμα, επειδή μπορεί να προκαλέσουν αϋπνία. Αποφύγετε επίσης να το παίρνετε μαζί με αλλά διεγερτικά όπως είναι η καφεΐνη, και μην το συνδυάζετε με διεγερτικά χάπια ή ορμόνες. Αν είστε νευρικοί ή ευερέθιστοι, μη λαμβάνετε μεγάλες ποσότητες.
Αποφύγετε το ginseng, αν βρίσκεστε σε περίοδο εγκυμοσύνης ή θηλάζετε, καθώς δεν έχουν διευκρινιστεί οι επιπτώσεις του στο έμβρυο ή στο μωρό.
Τα άτομα που είναι υπερκινητικά ή νευρικά δεν πρέπει να λαμβάνουν το βότανο.
Είδη και ιδιότητες
Υπάρχουν διάφορα είδη τζίνσενγκ με διαφορετικές ιδιότητες ανάλογα και με τον τόπο καταγωγής τους. Υπάρχει το κινεζικό, το κορεάτικο, το ρωσικό, το αμερικανικό, το ιαπωνικό και άλλα.
Γνήσια τέκνα της οικογένειας θεωρούνται τα Panax ginseng (ασιατικό τζίνσενγκ) και Panax quinquefolium (αμερικανικό τζίνσενγκ). Στην ίδια οικογένεια και στο ίδιο γένος ανήκουν: το Panax japonicus (ιαπωνικό τζίνσενγκ), το Panax notoginseng (Sanqui ή Tienqi τζίνσενγκ), το Panax elegantior (Pearl ginseng), το Panax pseudoginseng (τζίνσενγκ των Ιμαλαΐων) και το Panax zingiberensis (τζίντζερ τζίνσενγκ).
Αυτά που δεν θεωρούνται γνήσια τέκνα είναι: Schisandra chinensis (κινεζικό τζίνσενγκ), Gynostemma pentaphyllum (νότιο τζίνσενγκ, Jiaogulan), Eleutherococcus senticosus (σιβηρικό τζίνσενγκ), Pseudostellaria heterophylla (πριγκιπικό τζίνσενγκ), Withania somnifera (ινδικό, Ashwagandha), Pfaffia paniculata (βραζιλιάνικο τζίνσενγκ, στα ελληνικά καταστήματα το βρίσκουμε με την ονομασία Suma), Lepidium meyenii (περουβιανό τζίνσενγκ, στην Ελλάδα με την ονομασία Μάκα), Oplopanax horridus (τζίνσενγκ Αλάσκας).
Το ότι κάποιο από αυτά δεν ανήκει στην οικογένεια Araliaceae και το γένος Panax δεν σημαίνει ότι είναι άχρηστο. Για παράδειγμα θεωρείται ότι το σιβηρικό ότι ανακουφίζει από τα έντονα συμπτώματα του έρπητα.
Πρέπει να ξέρετε πως όταν χρησιμοποιείται το όποιο τζίνσενγκ σε φαγητά που η παρασκευή τους απαιτεί παρατεταμένη θέρμανση, πολλά από τα συστατικά καταστρέφονται.
