Οι πρωτεΐνες αποτελούν ένα από τα βασικά δομικά υλικά με το οποίο χτίζονται ο μυϊκός ιστός, οι ορμόνες, τα αντισώματα και άλλες πολύτιμες για τον οργανισμό ενώσεις. Κάθε πρωτεΐνη σχηματίζεται από μία αλυσίδα πολλών αμινοξέων.
Τα αμινοξέα με την σειρά τους χωρίζονται στα ουσιώδη και μη. Τα ουσιώδη είναι αυτά που δεν μπορούν να παραχθούν από τον οργανισμό μας και πρέπει να τα λάβουμε μέσω της τροφής.
Οι πρωτεΐνες δεν μπορούν να αποθηκευτούν σαν εφεδρεία στο σώμα, αντίθετα με το λίπος και εν μέρει τους υδατάνθρακες που επίσης μπορούν να αποθηκευθούν ως γλυκογόνο στο συκώτι και τους μυς (περίπου 500 γραμμάρια στον μέσο άνθρωπο). Γι’ αυτό τον λόγο οι πρωτεΐνες διατηρούνται σαν προσωρινή πηγή στο αίμα που όμως κινδυνεύει να “στερέψει” αν δεν ανατροφοδοτηθεί σε 3-4 ώρες.
Η ιδανική πρόσληψη είναι σε τακτά γεύματα, ανά 3-4 ώρες, από πλήρεις πηγές, δηλαδή από τρόφιμα που περιέχουν και τα 9 ουσιώδη αμινοξέα (π.χ. κρέας, αυγό, γάλα).
Η ημερήσια πρόσληψη σε πρωτεΐνες εξαρτάται από το αν κάποιος γυμνάζεται συστηματικά ή όχι. Ένας υγιής ενήλικας που δεν γυμνάζεται συστηματικά, χρειάζεται 0,8-1,0 γραμμάρια πρωτεΐνη ανά κιλό σωματικού βάρους ενώ αυτός που γυμνάζεται (ιδιαίτερα σε πρόγραμμα αύξησης μυϊκού όγκου) χρειάζεται περίπου 1,5 γραμμάρια πρωτεΐνη ανά κιλό σωματικού βάρους.
Αυξημένη πρόσληψη σε πρωτεΐνες χρειάζονται επίσης τα παιδιά διότι αναπτύσσονται καθώς και οι εγκυμονούσες.
Τροφές που περιέχουν αρκετή ποσότητα σε πρωτεΐνες
Τροφές (100 γρ.) | Πρωτεΐνη (γρ.) | Λίπη (γρ.) |
Κοτόπουλο μπούτι | 20.9 | 5.2 |
Κοτόπουλο στήθος | 24.7 | 1.0 |
Γουρούνι μπούτι | 21.0 | 8.1 |
Ζαμπόν | 18.0 | 5.0 |
Κουνέλι | 22.0 | 3.0 |
Μοσχάρι | 19.5 | 4.5 |
Γιαούρτι (2%) | 4.0 | 2.0 |
Γάλα | 3.3 | 3.8 |
Γάλα εβαπορέ | 8.6 | 9.0 |
Γραβιέρα | 25.7 | 32.4 |
Φέτα | 18.6 | 25.2 |
Χαβιάρι | 26.0 | 16.0 |
Σολομός | 20.0 | 14.0 |
Τσιπούρα | 17.0 | 0.3 |
Ξιφίας | 19.4 | 0.5 |
Χταπόδι | 33.7 | 1.2 |
Φακές | 7.8 | 0.3 |
Φάβα (κίτρινη) | 10.2 | 1.3 |
Αμύγδαλο | 27.6 | 52.2 |
Καρύδια | 18.6 | 57.0 |