Για το παγωτό δεν υπάρχει ρυθμιστική νομοθεσία με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μη γνωρίζουν τι ακριβώς αγοράζουν. Για την παραγωγή ενός παγωτού χρησιμοποιούνται κάθε είδους πρώτες ύλες, άλλες εκ των οποίων είναι φρέσκες και καλής ποιότητος (όπως γάλα, αυγά, κακάο, φρούτα κ.τ.λ.) και άλλες μειωμένης ή κακής θρεπτικής αξίας (όπως η σκόνη γάλακτος ή ή διατροφικά λήπη που έχουν τρανς λιπαρά (συήθως τα διατροφικά λίπη στα παγωτά έχουν πολλά κορεσμένα λιπαρά, όπως π.χ. το φοινικέλαιο διότι αυτό τους χαρίζει σταθερότητα).
Υπενθυμίζεται ότι τα κορεσμένα λίπη ανεβάζουν τη χοληστερίνη ενώ τα τρανς λιπαρά είναι τουλάχιστον δύο φορές χειρότερα από τα κορεσμένα διότι ανεβάζουν τη κακή χοληστερίνη και ρίχνουν την καλή χοληστερίνη (μια μελέτη βρήκε ότι τα τρανς λιπαρά είναι 11 φορές χειρότερα από τα κορεσμένα λιπαρά).
Τα παγωτά περιέχουν επίσης γλυκαντικές ουσίες, γαλακτωματοποιητές, σταθεροποιητές και άλλα χημικά πρόσθετα, τα οποία καθορίζονται από τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών και τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων. Σαφέστατα, όμως, υπάρχουν ορισμένα κενά στη νομοθεσία, τα οποία πρέπει να καλυφθούν για να βελτιωθεί η ποιότητά τους.
Τα βασικότερα στοιχεία που πρέπει να καθοριστούν σ’ ένα παγωτό είναι:
* Η παρουσία ή μη υδρογονωμένων (τρανς) φυτικών λιπαρών, τα οποία είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικά για την καρδιαγγειακή υγεία.
* Αν τα φρούτα που προστίθενται στα παγωτά είναι νωπά ή κατεψυγμένα, και ποιο είναι το ελάχιστο ποσοστό τους στο τελικό προϊόν
* Η παρουσία φρέσκου γάλακτος και κρέμας ή σκόνης.
Σκόνη γάλακτος και φυτικά έλαια
Τα παγωτά του εμπορίου είναι τριών ειδών. Το πρώτο είναι το φρέσκο, το οποίο μπορεί κάποιος να προμηθευτεί από καλά ζαχαροπλαστεία και το οποίο έχει παρασκευασθεί από φρέσκα συστατικά, όπως το γάλα, τα αυγά, η πάστα από φιστίκι, το φρέσκο κακάο, οι φράουλες κ.τ.λ.
Το δεύτερο είδος είναι τα τυποποιημένα παγωτά καλής ποιότητας, στα οποία το πρώτο συστατικό που αναγράφεται στην ετικέτα είναι το γάλα. Το πρώτο αναγραφόμενο συστατικό στο οποιοδήποτε τρόφιμο, σημαίνει ότι το τρόφιμο αυτό αποτελείται σε ποσοστό πάνω από το 50% από το συγκεκριμένο συστατικό. Άρα στα καλής ποιότητας παγωτά, λοιπόν, πρώτο συστατικό είναι το γάλα, μετά κάποιο άλλο φρέσκο συστατικό (λ.χ. κακάο, φρούτα) και μετά όλα τα άλλα. Όταν στις πρώτες θέσεις της διατροφικής επισήμανσης υπάρχουν “καλά” συστατικά, τόσο λιγότερα συντηρητικά και ζάχαρη περιέχει το παγωτό, άρα τόσο πιο υγιεινό είναι».
Υπάρχουν όμως και τα παγωτά ή τα επιδόρπια παγωτού ή τα παγωμένα γλυκίσματα τα οποία δεν έχουν ως πρώτο συστατικό το γάλα, αλλά σκόνη γάλακτος ή ακόμα και φοινικέλαιο ή άλλα υδρογονωμένα φυτικά έλαια που περιέχουν τρανς λιπαρά. Η σκόνη γάλακτος αποτελεί προϊόν επεξεργασίας που δεν διαθέτει τα θρεπτικά συστατικά, τις βιταμίνες και το ασβέστιο του φρέσκου γάλακτος. Συνεπώς τα παγωτά που περιέχουν σκόνη γάλακτος έχουν μειωμένη θρεπτική αξία. Πέρα από αυτό είναι άγνωστες οι επιτώσεις της σκόνης γάλακτος στην υγεία. Ενδέχεται η χοληστερίνη της σκόνης γάλακτος να παίρνει λόγω της επεξεργασίας μια ιδιαίτερα τοξική μορφή η οποία ονομάζεται οξυχοληστερόλη ή οξυχοληστερίνη.
Όσον αφορά το φοινικέλαιο ή το έλαιο ινδικής καρύδας που συχνά προστίθεται στα παγωτά, δίχως όμως πάντοτε να αναγράφονται ονομαστικά (επισημαίνονται απλά ως “φυτικά έλαια”), αυτά περιέχουν 60-90% κορεσμένα λιπαρά.
Όσο για τα φρούτα, άλλα παγωτά περιέχουν φρέσκα ή κατεψυγμένα φρούτα (λ.χ. φράουλες) και διατηρούν σε μεγάλο βαθμό την γεύση και το άρωμα του φρέσκου φρούτου, και άλλα περιέχουν αποκλειστικά αρωματικές και χρωστικές ουσίες, οι οποίες προσδίδουν τη γεύση και το άρωμα του φρούτου, δίχως όμως να το περιέχουν.
Το πρώτο που έχει να κάνει ο καταναλωτής όταν θέλει να αγοράσει ένα παγωτό είναι να διαβάσει την ετικέτα και να βεβαιωθεί ότι πρώτο συστατικό είναι το γάλα, δεύτερο κάποιο άλλο φρέσκο συστατικό, καθώς και ότι έχει όσο το δυνατόν λιγότερες προσθήκες τεχνητών ουσιών γεύσης και αρώματος. Ταυτοχρόνως πρέπει το παγωτό να είναι καλά συντηρημένο, δηλαδή φυλάσσεται σε καταψύκτη χωρίς προβλήματα λειτουργίας, δεν έχει χαρτί συσκευασίας σχισμένο ή κολλημένο πάνω στο τρόφιμο, δεν έχει παραμορφωμένο σχήμα ή συσκευασία, δεν είναι μαλακό με υφή που θυμίζει γιαούρτι ή βούτυρο, δεν εμφανίζει ίζημα ούτε θρυμματίζεται σε μικρά κομμάτια, δεν περιέχει μικροκρυστάλλους, ούτε βεβαίως έχει περίεργη γεύση ή οσμή.
