Οι περιστασιακοί πονοκέφαλοι είναι κάτι φυσιολογικό και είναι μάλλον απίθανο να αποτελούν σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά. Ωστόσο, οι επαναλαμβανόμενοι πονοκέφαλοι δεν είναι φυσιολογικοί και συνήθως προκαλούνται από μια νευρολογική διαταραχή που λέγεται ημικρανία. Η ημικρανία μπορεί να μην είναι επικίνδυνη για τη ζωή, ωστόσο είναι μια χρόνια ασθένεια που προκαλεί σημαντικό πόνο και αδυναμία σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Η ημικρανία είναι κάτι περισσότερο από έντονος πονοκέφαλος. Είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου, η οποία αυξάνει την ευπάθεια του ατόμου σε παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις, όπως, λόγου χάριν, η παράλειψη γευμάτων ή η έλλειψη ύπνου. Ο οδυνηρός πονοκέφαλος και τα άλλα συμπτώματα μιας κρίσης ημικρανίας αποτελούν απλώς τα συμπτώματα της βαθύτερης εγκεφαλικής διαταραχής
Τι ακριβώς είναι η ημικρανία;
Η ημικρανία είναι πάθηση που προκαλεί περιοδικές κρίσεις πονοκεφάλων και συνοδεύεται από ναυτία ή/και εμετό και ευαισθησία στο φως, στον ήχο ή στις οσμές. Η ημικρανία θεωρείται χρόνια πάθηση, όπως το άσθμα και η επιληψία. Συχνά δεν επιδεικνύουμε την ίδια προσοχή και τον ίδιο σεβασμό στην ημικρανία σε σχέση με άλλες παθήσεις, γιατί οι πονοκέφαλοι είναι πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα. Είναι, ωστόσο, σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η ημικρανία είναι όντως ασθένεια, καθώς αυτό θα μας βοηθήσει να αποδεχτούμε ότι η συγκεκριμένη πάθηση πρέπει να έχει την ίδια επιθετική θεραπεία όπως οι άλλες χρόνιες διαταραχές.
Πώς γίνεται κάτι τόσο κοινό να μας καταβάλλει τόσο πολύ;
Η ημικρανία είναι κάτι περισσότερο από ένας απλός πονοκέφαλος. Είναι μια πραγματική πάθηση που μπορεί να έχει θεραπεία και η οποία επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Επί σειρά ετών, η ημικρανία απλώς θεωρούνταν αντίδραση στο στρες. Σήμερα γνωρίζουμε καλύτερα τι είναι η ημικρανία, ποιοι υποφέρουν από αυτήν και πώς να προλαμβάνουμε και να αντιμετωπίζουμε τις κρίσεις ημικρανίας.
Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω ημικρανία ή «κανονικό» πονοκέφαλο;
Μπορείτε να καταλάβετε αν έχετε απλό πονοκέφαλο ή πονοκέφαλο τάσεως (που σχετίζεται με το στρες) από το πόσο σας καταβάλλουν ο πονοκέφαλος και τα συμπτώματα του. Στις ημικρανίες, ο πονοκέφαλος μπορεί να εμποδίσει τις φυσιολογικές σας δραστηριότητες και υπάρχουν κλασικά συμπτώματα που διαρκούν για ένα διάστημα και μετά εξαφανίζονται. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν ναυτία ή/και τάση για εμετό, καθώς και ευαισθησία στο δυνατό φως και στους δυνατούς θορύβους. Ένας κανονικός πονοκέφαλος είναι λιγότερο ενοχλητικός, παρόλο που μπορεί επίσης να είναι ισχυρός, ενώ δεν ακολουθείται από άλλα συμπτώματα. Οι πονοκέφαλοι που οφείλονται στο στρες είναι επίσης πιο συχνοί σε όσους υποφέρουν από ημικρανία.
Τι είναι ο πονοκέφαλο τάσεως;
Οι γιατροί συνήθως χρησιμοποιούν την κατηγοριοποίηση ICHD-II (International Classification of Headacne Disorders – II), προκειμένου να ξεχωρίσουν έναν πονοκέφαλο τάσεως από έναν πονοκέφαλο ημικρανίας. Όποιος πάσχει από πονοκέφαλο τάσεως, νιώθει συνήθως σαν να σφίγγεται ένα λουρί γύρω από το κεφάλι του. Ωστόσο, αυτοί οι πονοκέφαλοι δεν έχουν τα ίδια συμπτώματα με την ημικρανία. Τα κριτήρια αναγνώρισης ενός τυπικού πονοκεφάλου τάσεως είναι:
•Τουλάχιστον 10 επεισόδια πονοκεφάλου που συμβαίνουν με συχνότητα μικρότερη της μίας ημέρας ανά μήνα κατά μέσο όρο και συνολικά λιγότερα από 12 ανά έτος.
•Πονοκέφαλοι που διαρκούν από 30 λεπτά έως και 7 ημέρες.
•Πονοκέφαλος που έχει τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: επηρεάζει και τις δύο πλευρές του κεφαλιού, γίνεται αισθητός σαν πίεση ή σαν σφίξιμο (αλλά χωρίς παλμό), η ένταση του είναι ήπια έως μέτρια, δεν επιδεινώνεται από την καθημερινή σωματική δραστηριότητα.
•Δεν υπάρχουν συμπτώματα ναυτίας ή εμετού.
•Συνοδεύεται είτε από φωτοφοβία είτε από φωνοφοβία.
Είχα πονοκεφάλους στο παρελθόν, αλλά μπορώ να τους ανεχθώ. Γιατί να αναζητήσω θεραπεία;
Εάν οι πονοκέφαλοι σας οφείλονται σε ημικρανία, μπορούν να αντιμετωπιστούν. Επομένως, χάνετε ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής σας δείχνοντας ανοχή σε «άσκοπο» πόνο. Φυσικά, μπορεί συχνά να αγνοείτε τον πόνο ή να λαμβάνετε φάρμακα που μειώνουν τον πόνο, αλλά αυτό που ίσως δεν αντιλαμβάνεστε είναι πόσο επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής σας. Το πιο σημαντικό είναι ότι, αν συνεχίσετε να ανέχεστε τον πόνο, η κατάσταση σας μπορεί να επιδεινωθεί.
Εάν έχω ημικρανία, γιατί δεν μπορώ απλώς να πάρω ένα χάπι για τους πονοκεφάλους;
Η ημικρανία είναι χρόνια πάθηση και δεν μπορείτε να τη διαχειριστείτε σωστά εάν δεν κατανοήσετε τόσο την ίδια την πάθηση, όσο και τους τρόπους με τους οποίους θεραπεύεται και τις αλλαγές που μπορεί να χρειαστεί να κάνετε στον τρόπο ζωής σας. Η αντιμετώπιση μιας χρόνιας ασθένειας δεν είναι ποτέ τόσο εύκολη ώστε να μπορείτε απλώς να πάρετε ένα φάρμακο και να συνεχίσετε τη ζωή σας σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Η παραδοχή ότι πάσχει κανείς από χρόνια ασθένεια δεν είναι εύκολη, αλλά είναι προτιμότερη από μια ζωή με πονοκεφάλους.
Γιατί να αλλάξω τον τρόπο ζωής μου, εφόσον οι πονοκέφαλοι εμφανίζονται σε αραιά χρονικά διαστήματα;
Από πολλές απόψεις, η ημικρανία μοιάζει με το άσθμα και την επιληψία, ενώ είναι πιο διαδεδομένη και από τις δύο αυτές ασθένειες μαζί. Στο ενδιάμεσο των κρίσεων, οι ασθενείς αισθάνονται καλά. Όσοι έχουν χρόνιες παθήσεις πρέπει να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους για να τις αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Οι χρόνιες διαταραχές όπως το άσθμα, η επιληψία και η ημικρανία, είναι οι πλέον δύσκολες σε ό,τι αφορά την παραδοχή τους, γιατί ακριβώς τα συμπτώματα τους είναι περιοδικά. Συνήθως αντιμετωπίζει κανείς το πρόβλημα όταν εμφανίζονται τα συμπτώματα, και αγνοεί την πάθηση όταν είναι καλά. Το μεγάλο πρόβλημα με αυτήν τη στάση είναι ότι έτσι θεραπεύονται τα συμπτώματα αλλά όχι η πάθηση.
Η ημικρανία μου θα επιδεινωθεί;
Σε μερικές περιπτώσεις, οι κρίσεις γίνονται περισσότερο επώδυνες και συχνές με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, κάποιοι άνθρωποι έχουν μόνο μερικές κρίσεις στη διάρκεια της ζωής τους. Συνήθως η ημικρανία κορυφώνεται στην ηλικία των 40 και βελτιώνεται στη συνέχεια. Το σημαντικό είναι να γίνει αντιληπτό ότι κανένας δεν χρειάζεται να υποφέρει και να καταβάλλεται από τις κρίσεις, αλλά ότι πρέπει να επιδιώκει μια αποτελεσματική θεραπεία, ακόμη και αν οι κρίσεις είναι σπάνιες.
Γιατί θα μπορούσε να επιδεινωθεί η ημικρανία;
Είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι η ημικρανία είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων. Εφόσον υπάρχει ικανός αριθμός παραγόντων, ενδέχεται να ξεπεράσουν το «κατώφλι» της ημικρανίας και να προκαλέσουν κρίση. Οπότε, εάν ο αριθμός των παραγόντων αυξηθεί ή το «κατώφλι» γίνει χαμηλότερο, η συχνότητα των κρίσεων μπορεί να αυξηθεί. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι κρίσεις ημικρανίας μπορεί να γίνονται όλο και πιο συχνές και τελικά να εξελιχθούν σε χρόνιο καθημερινό πονοκέφαλο (περισσότερες από 15 ημέρες με πονοκέφαλο ανά μήνα).
