Οι ειδικοί συνιστούσαν επί χρόνια στους γονείς να μη μοιράζονται τα μαχαιροπίρουνά τους με τα μωρά τους, ούτε να βάζουν την πιπίλα τους στο στόμα τους για να την καθαρίσουν, υποστηρίζοντας ότι οι συνήθειες αυτές μεταδίδουν επιβλαβή μικρόβια από τους γονείς στα παιδιά. Τα νέα επιστημονικά ευρήματα, όμως, αμφισβητούν αυτές τις συστάσεις.
Επιστήμονες από τη Σουηδία δημοσίευσαν στην επιθεώρηση «Pediatrics» μία μελέτη που έδειξε ότι τα μωρά τα οποία εκτίθενται στα μικρόβια που έχουν στο σάλιο οι γονείς οι οποίοι καθαρίζουν τις πιπίλες με το στόμα, αναπτύσσουν μεγαλώνοντας λιγότερες αλλεργίες απ’ όσες τα νήπια που μονίμως έχουν στο στόμα αποστειρωμένες πιπίλες ή πιπίλες που έχουν πλυθεί με σαπούνι και νερό.
Τα μωρά που εκτίθενται στα μικρόβια του σάλιου των γονέων είχαν επίσης χαμηλότερα πιθανότητες για δερματικό έκζεμα, λιγότερες ενδείξεις για άσθμα και χαμηλότερα επίπεδα ενός είδους λευκών αιμοσφαιρίων που αυξάνονται σε αντίδραση στις αλλεργίες.
Λιγότερες αλλεργίες, άσθμα και έκζεμα
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 180 παιδιά, τα οποία παρακολούθησαν οι ερευνητές από τη γέννησή τους. Στην ηλικία των 18 μηνών, περίπου το 25% είχαν έκζεμα και το 5% άσθμα, με εκείνα που εκτίθονταν έστω περιστασιακά στο σάλιο των γονιών τους να έχουν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν αυτές τις αλλεργικές καταστάσεις, ιδίως το έκζεμα.
Επιπλέον, στα μωρά που είχαν γεννηθεί με καισαρική και οι πιπίλες τους μόνον αποστειρώνονταν ή πλένονταν με σαπούνι και νερό, τα ποσοστά του εκζέματος ήταν τα πιο υψηλά απ’ όλα (σχεδόν 55%), ενώ τα πιο χαμηλά (σχεδόν 20%) παρατηρήθηκαν σε όσα είχαν γεννηθεί με φυσικό τοκετό και οι γονείς καθάριζαν τις πιπίλες (και) με το στόμα τους.
Τα ευρήματα αυτά προστίθενται σε εκείνα που υποδηλώνουν ότι η λελογισμένη έκθεση σε μικρόβια νωρίς στη ζωή είναι ωφέλιμη για τα παιδιά και ότι η ανατροφή σε αποστειρωμένο περιβάλλον έχει αντίθετη από την επιθυμητή δράση, καθώς εμποδίζει την ανάπτυξη ανοσίας σε συνηθισμένους «εχθρούς» του περιβάλλοντος.
Ωστόσο τα νέα ευρήματα δεν αποδεικνύουν πως το σάλιο των γονέων είναι η αιτία των μειωμένων ποσοστών αλλεργίας στα παιδιά. «Στη χειρότερη περίπτωση, όμως, υποδηλώνουν ότι οι συγκεκριμένοι γονείς γενικώς είναι πιο χαλαροί στο θέμα των μικροβίων», λέει ο δρ Γουίλιαμ Σάφνερ, ειδικός σε θέματα λοιμωδών νοσημάτων από το Πανεπιστήμιο Vanderbilt, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
«Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη, που ενισχύει τη θεωρία ότι είναι ωφέλιμη για τα μωρά και τα παιδιά η αλληλεπίδρασή τους έως ένα βαθμό με το μικροβιακό περιβάλλον τους», σχολίασε.
Βακτήρια και τερηδόνα
Προγενέστερες μελέτες έχουν συσχετίσει τα μικρόβια με τις πιθανότητες αλλεργίας από τη γέννηση ακόμη: τα μωρά που γεννιούνται με φυσικό τοκετό εκτίθενται σε διαφορετικά βακτήρια διερχόμενα από τον κόλπο της μητέρας τους απ’ ό,τι εκείνα που γεννιούνται με καισαρική – και τα πρώτα έχουν μειωμένο κίνδυνο αλλεργικής ρινίτιδας, άσθματος και τροφικών αλλεργιών.
Το αν όμως παρέχει ανάλογη προστασία το να καθαρίζει η μαμά την πιπίλα με το στόμα της ή το να ταΐζει το μωρό με το κουτάλι της είναι κάτι που δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς, σύμφωνα με τον επικεφαλής της νέας μελέτης δρα Μπιλ Χέσελμαρ από το Πανεπιστήμιο του Γκότενμπουργκ. Αντιθέτως, είναι κοινή η σύσταση να αποφεύγονται αυτές οι τακτικές, διότι ευνοούν τη μεταφορά των βακτηρίων της τερηδόνας από τους γονείς στα παιδιά τους.
Παρότι, όμως, το βακτήριο που προκαλεί τερηδόνα (ο στρεπτόκοκκος mutans) είναι πολύ μεταδοτικός και τα παιδιά μπορεί να τον κολλήσουν σε πολύ μικρή ηλικία, ο δρ Τζόελ Μπεργκ, πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής Οδοντιατρικής (AAPD), λέει ότι δεν προστατεύονται τα παιδιά όταν δεν τρώνε από το κουτάλι των γονέων τους, καθώς οι γονείς μπορεί να τους το μεταδώσουν και με το απλό φιλί.
«Η άποψη ότι αν το μωρό δεν τρώει από το πιρούνι ή το κουτάλι της μαμάς δεν θα κολλήσει είναι παράλογη, διότι αν το πρόσωπό της είναι αρκετά κοντά στο δικό του τίποτα δεν εμποδίζει τη μετάδοση», λέει. «Δεν υπάρχει καμία επιστημονική ένδειξη ότι δεν κολλάνε στρεπτόκοκκο τα μωρά που δεν τρώνε από τα μαχαιροπίρουνα των γονιών τους. Είναι αδύνατον να προστατευθούν απ’ το βακτήριο, εκτός κι αν οι γονείς φοράνε μονίμως μάσκα ή δεν πλησιάζουν ποτέ το μωρό τους, πράγμα εντελώς αφύσικο».
Ο δρ Μπεργκ, που πραγματοποιεί έρευνες για το σάλιο στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, λέει πως η νέα μελέτη υπογραμμίζει αυτό που χρόνια τώρα λέει ο ίδιος στους γονείς: «Το σάλιο είναι φίλος μας. Περιέχει ένζυμα, πρωτεΐνες, ηλεκτρολύτες και άλλες ωφέλιμες ουσίες, ορισμένες από τις οποίες ίσως περνούν από τους γονείς στα παιδιά».
