Η τριχομονάδα (trichomonas vaginalis) είναι ένα μονοκυτταρικό παράσιτο (μαστιγοφόρο πρωτόζωο) το οποίο προσβάλλει άνδρες και γυναίκες.
Στις γυναίκες το μικρόβιο βρίσκεται κυρίως στον τράχηλο, την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη ενώ στους άνδρες βρίσκεται κυρίως στην ουρήθρα και τον προστάτη. Μεταδίδεται σχεδόν πάντα με τη σεξουαλική επαφή αν και υπάρχουν αναφορές για άλλους πιθανούς τρόπους μετάδοσης.
Εκτός από το σεξ, οι τριχομονάδες είναι δυνατό να μεταδοθούν όταν τα γεννητικά όργανα έρχονται σε επαφή με βρεγμένες πετσέτες, μουσκεμένα ρούχα, μαγιό και καθίσματα αποχωρητηρίου.
Το παράσιτο τυπικά προσβάλει τις γυναίκες προκαλώντας ουρολοίμωξη ή κολπίτιδα.
Οι τριχομονάδες δεν επιβιώνουν για πολύ στο στόμα ή τον πρωκτό, αλλά προσβάλουν εύκολα το ουρογεννητικό σύστημα, αφού μπορούν να επιβιώσουν εκτός του σώματος για 45 λεπτά.
Παρ’ ότι είναι ένα από τα πιο συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, η τριχομονίαση ή τριχομονάδωση (trichomoniasis) παραμένει σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό. Οι τριχομονάδες συνήθως συνοδεύονται και από άλλη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια, όπως χλαμύδια, γοννόρροια κ.ά.
Η τριχομονίαση είναι ιδιαίτερα συχνή σε νεαρές και σεξουαλικά ενεργές γυναίκες. Η γυναίκα είναι περισσότερο ευάλωτη αμέσως μετά την εμμηνορρυσία (περίοδο). Οι άνδρες μπορούν να μεταφέρουν το παράσιτο δίχως να το γνωρίζουν διότι η μόλυνση στον άνδρα προκαλεί ήπια ή καθόλου συμπτώματα (το 75% των ανδρών που φέρουν το μικρόβιο δεν παρουσιάζει συμπτώματα).
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της τριχομονάδωσης εμφανίζονται περίπου 4-20 ημέρες μετά τη μόλυνση. Στις γυναίκες εμφανίζεται υπερβολική κιτρινωπή έκκριση στα γεννητικά όργανα, δυσοσμία (μυρωδιά ψαρίλας), φαγούρα, μικρά κόκκινα στίγματα στα τοιχώματα του κόλπου και στον τράχηλο της μήτρας (ορατά με τον κολπικό διαστολέα), ινώδεις εκκρίσεις, ενίοτε αφρώδεις, ερεθισμός γύρω από το αιδοίο, πρήξιμο γεννητικών οργάνων, αλλοίωση τοπικά του ph, πόνος κατά την σεξουαλική επαφή και την ούρηση, και μερικές φορές μικρή αιμορραγία (αίμα) κατά τη διάρκεια της συνουσίας που διαπιστώνεται ως αλλαγή χρώματος στα υγρά του κόλπου. Αν μολυνθεί και η ουροδόχος κύστη, μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα κυστίτιδας με κάψιμο και πόνο στο τέλος της ούρησης.
Στους άντρες τα συμπτώματα μπορεί να είναι μικρή έκκριση από το πέος, φαγούρα ή πόνος κατά την ούρηση.
Στις γυναίκες η τριχομονίαση μπορεί να προκαλέσει ορισμένες επιπλοκές όπως είναι η πρόωρη γέννηση ή γέννηση βρέφους με χαμηλό σωματικό βάρος (κάτω από 2,27 κιλά), η σαλπιγγίτιδα με κίνδυνο στείρωσης, και φλεγμονώδη νόσο της πυέλου (λεκάνης).
Αδιάγνωστη και αθεράπευτη μόλυνση αυξάνει την πιθανότητα για άλλες μολύνσεις. Η φλεγμονή στα γεννητικά όργανα που προκαλούν οι τριχομονάδες, μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο της γυναίκας να μολυνθεί από τον ιό HIV που προκαλεί το AIDS εάν εκτεθεί σε αυτόν. Επίσης οι γυναίκες που είναι ήδη μολυσμένες με τον ιό HIV, όταν μολύνονται επιπρόσθετα με τριχομονάδες, έχουν περισσότερες πιθανότητες να μεταδώσουν τον ιό HIV στους σεξουαλικούς τους συντρόφους.
Θεραπεία
Η τριχομονίαση μπορεί να διαγνωστεί στις γυναίκες με μικροσκοπική εξέταση του κολπικού υγρού, με τεστ Pap ή μια ανάλυση ούρων. Στο μικροσκόπιο, ο γιατρός είναι δυνατό να δει τις τριχομονάδες που κινούνται γρήγορα. Στους άνδρες, το παράσιτο είναι δυσκολότερο να ανιχνευτεί από ότι στις γυναίκες. Η εξέταση για τη διάγνωση δεν εντοπίζει πάντα τις τριχομονάδες.
Σε ότι αφορά τη θεραπεία των τριχομονάδων περιλαμβάνει φάρμακα και αυστηρή αποχή από το αλκοόλ κατα τη διάρκεια της θεραπείας διότι το αλκοόλ προκαλεί παρενέργειες. Καλό είναι να ακολουθείτε μια διατροφή πλούσια σε γιαούρτι, ψευδάργυρο και βιταμίνες Α, Ε και C.
Η ασθένεια αντιμετωπίζεται συχνά με ένα αντιβιοτικό φάρμακο που λέγεται μετρονιδαζόλη (metronidazole) το οποίο είναι συνήθως αποτελεσματικό. Η αντιβίωση χρησιμοποιείται ως τοπική θεραπεία ή σαν κάψουλες από το στόμα τρεις φορές την ημέρα για μία εβδομάδα (μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και το ανάλογο φάρμακο τινιδαζόλη). Τις ταμπλέτες της μετρονιδαζόλης πρέπει να τις παίρνετε με τα γεύματα, για να μη σας πειράξουν στο στομάχι.
Οι παρενέργειες του φαρμάκου γίνονται κυρίως αισθητές στο στόμα, που έχει μια περίεργη γεύση, ενώ η γλώσσα γίνεται σαν πετσί. Μην παρατείνετε τη θεραπεία με μετρονιδαζόλη περισσότερο από μία εβδομάδα. Η θεραπεία αυτή εκριζώνει τις τριχομονάδες με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί και στον ερωτικό σύντροφο προκείμενου να εξαλειφθεί το ενδεχόμενο επαναμόλυνσης.
Αν έχετε τριχομονίαση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού χρειάζεται προσοχή. Ορισμένοι γιατροί δεν αισθάνονται ασφάλεια για να χορηγήσουν το φάρμακο κατά τους πρώτους 3 μήνες της εγκυμοσύνης. Μετά το τέλος του πρώτου τριμήνου, οι περισσότερο ειδικοί συμφωνούν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για το παιδί. Κάποιοι όμως γιατροί αποφεύγουν να συνταγογραφήσουν μετρονιδαζόλη κατά την εγκυμοσύνη.
Στους μολυσμένους άνδρες, τα συμπτώματα της τριχομονίασης μπορεί να υποχωρήσουν σε μερικές εβδομάδες ακόμη χωρίς θεραπεία. Όμως ένας άνδρας που δεν είχε ποτέ παρουσιάσει συμπτώματα λόγω τριχομονάδων ή που τα συμπτώματα του υποχώρησαν από μόνα τους, είναι σε θέση να μολύνει ή να ξαναμολύνει την ή τις γυναίκες με τις οποίες έχει σεξουαλική επαφή. Γι’ αυτό ακόμα και αν δεν έχει τα συμπτώματα πρέπει να υποβληθεί σε θεραπεία.
Η μόλυνση με τριχομονάδες δεν προσφέρει μόνιμη ανοσία. Ένα άτομο που μολύνθηκε, έλαβε θεραπεία και ιάθηκε, μπορεί να μολυνθεί ξανά. Όταν υπάρχει συνεχής μόλυνση δημιουργείται αντίσταση στην αποτελεσματικότητα της αντιβίωσης.
