O κίνδυνος εμφάνισης καταρράκτη (cataract) αυξάνεται όταν κάποιος λαμβάνει στατίνες (statins) βρήκαν Αμερικανοί επιστήμονες σε μελέτη τους που δημοσιεύεται στο περιοδικό JAMA Ophthalmology. «Βάσει των ευρημάτων μας φάνηκε να υπάρχει ένας συσχετισμός ανάμεσα στη λήψη στατινών και στην εμφάνιση καταρράκτη» εξηγεί ο κύριος συγγραφέας της μελέτης δρ Άισακ Μάνσι, από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Southwestern του Τέξας.
Ο καταρράκτης είναι μια πάθηση όπου ο κρυσταλλοειδής φακός του ματιού, ο οποίος βρίσκεται πίσω από την ίριδα, χάνει τη διαύγειά του και θολώνει περιορίζοντας έτσι την όραση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς που λάμβαναν στατινες κατά της χοληστερόλης (χοληστερίνης) είχαν 27% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη σε σχέση με αυτούς που δεν λάμβαναν.
Οι στατίνες (όπως για παράδειγμα τα Zocor και Lipitor) αποτελούν μια κατηγορία δημοφιλών φαρμάκων που χορηγούνται για τη μείωση της χοληστερόλης. Περίπου το 25% των Αμερικανών πάνω από 45 ετών λαμβάνουν στατινες. Τα φάρματα μπλοκάρουν το ένζυμο HMG-CoA στο συκώτι το οποίο συμμετέχει στο αρχικό στάδιο παραγωγής της χοληστερόλης. Έχουν θεωρηθεί θαυματουργά διότι μειώνουν τις καρδιακές προσβολές και τα εγκεφαλικά. Επισήμως θεωρούνται ασφαλή φάρμακα και ότι έχουν ελάχιστες παρενέργειες. Ωστόσο υπάρχουν διάφορες «φωνές» κατά των παρενεργειών των στατινών οι οποίες συνεχώς δυναμώνουν. Ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει τις στατίνες με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τις παθήσεις του συκωτιού και τον πόνο των μυών. Τα συγκεκριμένα φάρμακα έχουν κατηγορηθεί επίσης ότι αυξάνουν τις πιθανότητες για διαβήτη τύπου 2 και για απώλεια μνήμης. Μια τελευταία μελέτη βρήκε ότι έχουν αρνητική επίδραση στα μιτοχόνδρια.
Στατίνες και καταρράκτης
Οι Αμερικανοί ερευνητές εξέτασαν δεδομένα ατόμων ηλικίας 30-85 ετών, οι οποίοι είχαν εγγραφεί στο σύστημα υγείας του Σαν Αντόνιο στο Τέξας, και είχαν λάβει ιατρική φροντίδα μεταξύ 2003 και 2005.
Οι επιστήμονες εξέτασαν τα δεδομένα 6.113 ασθενών που λάμβαναν στατίνες και εκείνα 27.400 ατόμων που δεν λάμβαναν τα συγκεκριμένα φάρμακα. Παίρνοντας υπόψη και άλλους παράγοντες που αφορούσαν τη ζωή των εθελοντών όπως π.χ. ηλικία, φύλο, βάρος, άλλα φάρμακα που μπορεί να έπαιρναν, ανάγκη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, οφθαλμικές παθήσεις, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, χρήση ναρκωτικών ουσιών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου το 34% των ασθενών που λάμβαναν στατίνες εμφάνισε τελικά καταρράκτη, συγκριτικά με το 10% των ατόμων που δεν λάμβαναν τα φάρμακα.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, προς το παρόν δεν είναι σε θέση να πουν πώς ακριβώς η λήψη του συγκεκριμένου φαρμάκου μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση του καταρράκτη. Υπάρχει ωστόσο η υποψία ότι τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης βοηθούν να διατηρεί κάποιος τους φακούς του ματιού καθαρούς ενώ οι στατίνες εμποδίζουν αυτή τη διαδικασία. Η πρώτη σοβαρή ένδειξη γι’ αυτό ήρθε το 1996 με μια μελέτη σε σκύλους που έδειξε ότι η μείωση της χοληστερίνης προκάλεσε καταρράκτη. Στη συνέχεια όμως άλλες μελέτες δεν έδειξαν το ίδιο αποτέλεσμα και μάλιστα κάποιες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι στατινες προστατεύουν από τον καταρράκτη.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η τελευταία μελέτη πρέπει να παρακινήσει όσους έχουν υψηλή χοληστερόλη να ακολουθήσουν ένα υγιεινό τρόπο ζωής αλλάζοντας τη διατροφή τους και ακολουθώντας ένα πρόγραμμα άσκησης ώστε να αποφύγουν τις στατίνες ή τουλάχιστον τις υψηλότερες δόσεις τους.
