Στην επιπεφυκίτιδα ερεθίζεται συνήθως η λεπτή διάφανη μεμβράνη που καλύπτει το μάτι και το εσωτερικό των βλεφάρων (επιπεφυκότας). Πρόκειται για το κοκκινισμα του ματιού που μπορεί να οφείλεται σε μόλυνση ή αλλεργία. Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι οι κρύες κομπρέσες (όπως αναφέρεται και στο βίντεο παρακάτω).
Οι αιτίες της επιπεφυκίτιδας είναι ποικίλες: καπνός, σκόνη, ξένα σώματα, ιοί, βακτήρια και εκτυφλωτικό ηλιακό φως, αλλά ακόμη και αλλεργίες προκαλούν τα χαρακτηριστικά συμπτώματα.
Οι συχνότερες μορφές επιπεφυκίτιδας στα παιδιά είναι η μικροβιακή, η ιογενής και η αλλεργική. Η επιπεφυκίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί και ως σύμπτωμα κάποιας άλλης πάθησης, όπως για παράδειγμα της ιλαράς.
Στις ιογενείς επιπεφυκίτιδες υπάρχει λιγότερη τσίμπλα ενώ συχνά πρήζονται και τα βλέφαρα. Σπάνια, μπορεί να προκληθεί και μόλυνση του κερατοειδή (διάφανο τμήμα της επιφάνειας του ματιού). Άλλες επιπεφυκίτιδες είναι ήπιες, θεραπεύονται από μόνες τους και διαρκούν λίγες ημέρες, ενώ άλλες είναι σοβαρές, διαρκούν εβδομάδες και υπάρχει ανάγκη από θεραπευτική αντιμετώπιση.
Τα βρέφη μολύνονται επειδή φέρνουν τα χέρια τους στο πρόσωπο, παίζουν με διάφορα παιχνίδια, και κυλιούνται σε χαλιά.
Πρέπει να ξέρετε ότι οι επιπεφυκίτιδες είναι κολλητικές. Μεταδίδονται μέσω των εκκρίσεων (δάκρυα και τσίμπλες) είτε άμεσα ή έμμεσα από πετσέτες, ρούχα κλπ.
Συμπτώματα
Κάθε επιπεφυκίτιδα συνοδεύεται και από μια ραγδαία εξελισσόμενη κοκκινίλα και διόγκωση των βλεννογόνων. Η έκκριση δακρύων είναι αυξημένη. Τα μάτια είναι σαφώς πιο ευαίσθητα στο φως και γι’ αυτόν το λόγο παραμένουν όσο το δυνατόν πιο συχνά κλειστά. Κάθε κίνηση των βλεφάρων είναι επώδυνη.
Όταν η επιπεφυκίτιδα οφείλεται σε βακτήρια εκκρίνεται ωχρό υποκίτρινο έως ανοιχτό πρασινωπό πύον. Εξαιτίας του, καθώς και λόγω της έντονης δακρύρροιας δημιουργούνται τσίμπλες στις βλεφαρίδες, με αποτέλεσμα τα βλέφαρα να ανοίγουν με δυσκολία.
Στις βαριές φλεγμονές και αλλεργίες μπορεί να πληγεί και ο κερατοειδής χιτώνας των βολβών των ματιών, οι οποίοι τότε πρήζονται και κοκκινίζουν.
Η αντιμετώπιση στα παιδιά
Αρχικά προσπαθήστε να αποκλείσετε τις αιτίες πρόκλησης της επιπεφυκίτιδας -αποφεύγοντας, για παράδειγμα, τον καπνό, τη σκόνη, και το εκτυφλωτικό φως του ήλιου.
Τα ξένα σώματα, π.χ. κόκκοι άμμου, μπορείτε να τα απομακρύνετε μόνοι σας από τα κάτω βλέφαρα. Ξένα σώματα κάτω από το άνω βλέφαρο είναι προτιμότερο να αφαιρεθούν από το γιατρό.
Τα εκκρίματα μπορείτε να τα διαλύσετε με υγρά επιθέματα και πλύσιμο με χλιαρό νερό. Το βαμβάκι δεν είναι κατάλληλο σε αυτή την περίπτωση, καθώς αφήνει χνούδι. Χρησιμοποιήστε για κάθε μάτι ένα αντισηπτικό βαμβακερό μαντίλι μιας χρήσης ή μια αποστειρωμένη κομπρέσα την οποία βουτάτε σε βρασμένο ή παγωμένο νερό. Είναι καλύτερο εάν το παιδί σας έχει επιπεφυκίτιδα να παραμένει σε σκιερό δωμάτιο και να φοράει γυαλιά ηλίου. Ενδεχομένως να το βοηθήσει και η αδρανοποίηση του ερεθισμένου ματιού με κάποια καλύπτρα.
Στην περίπτωση της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει την αιτία πρόκλησης της με κάποιο αλλεργικό τεστ. Προληπτικά μπορεί να αντιμετωπίσει τα ερεθισμένα μάτια με αντιαλλεργικές οφθαλμικές σταγόνες.
Κάθε επιπεφυκίτιδα που δεν υποχωρεί μέσα σε 48 ώρες πρέπει να αντιμετωπιστεί οπωσδήποτε από το γιατρό. Για βακτηριακή φλεγμονή θα πρέπει να χορηγηθούν αντιβιοτικές σταγόνες για τα μάτια.
Να σημειωθεί ότ ειδική θέση ανάμεσα στις λοιμώξεις του επιπεφυκότα καταλαμβάνει η λεγόμενη «επιπεφυκίτιδα της πισίνας». Προξενείται από βακτήρια που μεταδίδονται από βρεγμένα εσώρουχα και το νερό της πισίνας – πάντως πρέπει να πούμε ότι σπανιότατα συμβαίνει στις πισίνες. Στην «επιπεφυκίτιδα της πισίνας» ερεθίζεται πάντα ταυτόχρονα και ο κερατοειδής χιτώνας των βολβών των ματιών. Για να αποφευχθούν μόνιμες βλάβες, ο γιατρός θα χορηγήσει στο παιδί σας αντιβιοτικά.
ΒΡΕΦΙΚΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ
Συχνά συμβαίνει ήδη από τη γέννηση ενός παιδιού, οι δακρυϊκοί ασκοί να μολύνονται από βακτήρια. Λόγω της λοίμωξης, οι ρινοδακρυϊκοί πόροι μπορεί να αποφραχθούν σε ένα βρέφος. Έτσι συγκεντρώνεται μια κίτρινη ή κιτρίνοπρασινωπή μάζα πύου πάνω στον επιπεφυκότα, ο οποίος κοκκινίζει από τον ερεθισμό («τσιμπλιασμένα μάτια»). Τα βλέφαρα κολλάνε και είναι αδύνατο να ανοίξουν πλέον από μόνα τους.
Η αντιμετώπιση στα βρέφη
Καθαρίστε καλά την πυώδη μάζα που έχει το μωρό σας με χλιαρό νερό που νωρίτερα θα έχει βράσει. Χρησιμοποιήστε αποκλειστικά υγρά μαντιλάκια μιας χρήσης ή αποστειρωμένες κομπρέσες. Για κάθε μάτι χρησιμοποιήστε ξεχωριστή κομπρέσα! Δεν ενδείκνυνται ούτε το βαμβάκι, ούτε το χαμομήλι – το βαμβάκι υπάρχει πιθανότητα να αφήσει χνούδια που μπορεί να ερεθίσουν ξανά τον επιπεφυκότα του βρέφους, ενώ το εκχύλισμα του χαμομηλιού προκαλεί ερεθισμό από μόνο του.
Στην περίπτωση της παρουσίας πύου στο μάτι του μωρού σας θα πρέπει να αναζητήσετε οπωσδήποτε τη συμβουλή του γιατρού.
Για την σωστή διάγνωση του αιτίου που προκαλεί βρεφική επιπεφυκίτιδα, ο γιατρός μπορεί να πάρει δείγμα από το πύον, ώστε να είναι σε θέση στη συνέχεια να συστήσει τις σωστές αντιβακτηριακές σταγόνες (αντιβίωση) για τα μάτια. Θα σας υποδείξει πώς γίνονται οι μαλάξεις των δακρυϊκών ασκών και των ρινοδακρυϊκών πόρων του μωρού για να αποφευχθεί μια εκ νέου συγκόλληση τους.
Αν η λοίμωξη στα μάτια του παιδιού σας δεν υποχωρεί, μπορεί να χρειαστεί να καθαριστούν επιμελώς οι ρινοδακρυϊκοί πόροι από οφθαλμίατρο, με εμπειρία σε τέτοιες περιπτώσεις.
