Ορισμένοι τύποι φυτικών ινών μπορεί να ασκούν προστατευτική δράση έναντι του άσθματος, μια ασθένεια των πνευμόνων που μέχρι πρόσφατα ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι ειδικοί σημειώνουν η συχνότητα του άσθματος αυξάνεται στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, καθώς οι άνθρωποι εκεί αλλάζουν τις διατροφικές τους συνήθειες καταναλώνοντας επεξεργασμένα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.
Λαμβάνουμε δύο τύπους φυτικών ινών από τις τροφές, τις αδιάλυτες και διαλυτές. Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες, που προέρχονται κυρίως από τρόφιμα όπως είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα αγγούρια και το μπρόκολο, βοηθούν στον καθαρισμό του εντέρου.
Οι διαλυτές φυτικές ίνες που προέρχονται κυρίως από τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή στους πνεύμονες που ευθύνεται για το άσθμα. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine και αφορούσε ποντίκια. Τα ευρήματα της μελέτης υποδηλώνουν ότι η αύξηση στα κρούσματα άσθματος που καταγράφεται παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες μπορεί να σχετίζεται με την ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων που περιέχουν ελάχιστες ή καθόλου φυτικές ίνες.
Το άσθμα είναι μία από τις συχνότερες πνευμονοπάθειες παγκοσμίως, προσβάλλοντας περισσότερα από 300 εκατομμύρια ανθρώπους. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι ασθενούν πάνω από 500.000 άτομα, παιδιά και ενήλικες. Στις δυτικές χώρες, ο αριθμός των περιστατικών έχει σχεδόν τριπλασιαστεί τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Η φλεγμονή παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του άσθματος, καθώς οδηγεί σε στένωση της αεροφόρου οδού, με συνέπεια να εμποδίζεται η αναπνοή. Ένας από τους διεγερτικούς παράγοντες που συχνά ευθύνεται για τις κρίσεις άσθματος είναι τα ακάρεα οικιακής σκόνης, στα οποία πολλοί ασθενείς είναι αλλεργικοί.
Διαλυτές φυτικές ίνες, λιπαρά οξέα και ανοσοποιητικό σύστημα
Τη νέα μελέτη πραγματοποίησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, στην Ελβετία, οι οποίοι εξέτασαν πως επιδρά στις αποικίες βακτηρίων που ζουν στο λεπτό και παχύ έντερο μια πλούσια ή φτωχή σε φυτικές ίνες διατροφή.
Το παχύ και λεπτό έντερο διαθέτουν τρισεκατομμύρια βακτηρίων (εντερική χλωρίδα), η καλή ισορροπία των οποίων πιστεύεται ότι επηρεάζει με διάφορους τρόπου την υγεία επηρεάζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η μελέτη έδειξε ότι μια διατροφή που περιέχει αρκετές φυτικές ίνες οδηγεί σε αύξηση των αποικιών των ωφέλιμων βακτηρίων που παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου τα οποία απορροφώνται από το αίμα. Τα βακτήρια του εντέρου διασπούν τις διαλυτές φυτικές ίνες, όπως για παράδειγμα την πηκτίνη στα μήλα, τα μούρα και τα εσπεριδοειδή και παράγονται λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου. Τα λιπαρά οξέα αλληλεπιδρούν με τον σπογγώδη ιστό στο εσωτερικό των οστών, όπου παράγονται τα προστατευτικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθούν να μειωθεί η υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ως γνωστόν, η υπερβάλλουσα ανοσολογική αντίδραση είναι αυτή που οδηγεί στη φλεγμονή.
Για να δουν οι Ελβετοί ερευνητές αν οι φυτικές ίνες θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη ασθενειών που επηρεάζονται από τη φλεγμονή, όπως το άσθμα, μελέτησαν δύο ομάδες ποντικών. Η μία ομάδα ποντικών είχε τραφεί με μια διατροφή πλούσια σε διαλυτές φυτικές ίνες για δύο εβδομάδες, ενώ η άλλη ομάδα τράφηκε με δίαιτα χαμηλή σε πηκτίνη. Αμφότερες οι ομάδες εκτέθηκαν στη συνέχεια σε ακάρεα οικιακής σκόνης, μια κύρια αιτία του άσθματος.
Τα ποντίκια που έτρωγαν λιγότερο διαλυτές ίνες είχαν ισχυρές αλλεργικές αντιδράσεις στη σκόνη, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίας φλεγμονωδών ενώσεων στους πνεύμονες ενώ τα ποντίκια που κατανάλωναν τροφές πλούσιες σε πηκτίνη είχαν χαμηλότερα επίπεδα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που είναι συνήθως αυξημένα σε αλλεργικό άσθμα.
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο μηχανισμός μέσω του οποίου η διατροφή βοηθά τους πνεύμονες είναι οι φυτικές ίνες που αλλάζουν την εντερική χλωρίδα και αυτό επηρεάζει την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ο Benjamin Marsland, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης λέει ότι μέχρι πρόσφατα, το άσθμα ήταν κυριολεκτικά άγνωστο σε χώρες όπου οι κάτοικοι κατανάλωναν πολλές διαλυτές φυτικές ίνες.
Οι Ελβετοί επιστήμονες εξετάζουν επίσης τον ρόλο της μακροχρόνιας φλεγμονής στην ανάπτυξη άλλων πνευμονοπαθειών, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η οποία οφείλεται στο κάπνισμα και αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου σε όλο τον κόσμο.
