Οι τυφλοί μουσικοί, όπως ο Ray Charles και ο Stevie Wonder, έχουν δημιουργήσει απίστευτη μουσική σταδιοδρομία οδηγώντας πολλούς να πιστεύουν ότι η έλλειψη της όρασης μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα ακοής ενός ατόμου. Πράγματι προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι εκ γενετής τυφλοί συχνά έχουν καλύτερες ικανότητες ακοής και αφής.
Τώρα, μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuron, βρήκε η προσωρινή στέρηση της όρασης μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της ακοής και μάλιστα πολύ γρήγορα. Η μελέτη έγινε σε ενήλικα ποντίκια αλλά υπάρχει η πεποίθηση ότι το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και στους ανθρώπους.
Η μελέτη που έγινε από Αμερικανούς ερευνητές με επικεφαλής την καθηγήτρια νευροεπιστήμης Χέι-Κιούνγκ Λι του Ινστιτούτου Νού – Εγκεφάλου του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης, έδειξε ότι ακόμα και ο ενήλικος εγκέφαλος διαθέτει μεγάλη πλαστικότητα και έτσι είναι σε θέση να υφίσταται αλλαγές ανάλογα με το πώς αλλάζει το αισθητηριακό περιβάλλον του.
Η βελτίωση της ακοής δεν ήταν μόνιμη
Οι ερευνητές, πειραματίστηκαν με δύο ομάδες υγιών ενήλικων ποντικιών. Η μία ομάδα ποντικιών διατηρήθηκε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο (σαν αυτό που που βγαίνουν οι φωτογραφίες) για μια εβδομάδα και η άλλη σε φυσικό φως.
Οι ερευνητές εμφύτευσαν ηλεκτρόδια στους εγκεφάλους των πειραματόζωων για να μετρήσουν τη δραστηριότητα των εγκεφαλικών κυττάρων στον ακουστικό φλοιό των πειραματόζωων, δηλαδή των νευρώνων της περιοχής του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον ήχο. Οι επιστήμονες έπαιζαν διάφορους ήχους ποικίλης έντασης στα ποντίκια και κατέγραφαν τον τρόπο που αντιδρούσαν οι νευρώνες των ζώων.
Η μελέτη έδειξε πως τα ζώα που είχαν παραμείνει στο σκοτάδι επί μια εβδομάδα μπορούσαν να ακούσουν και να διακρίνουν πολύ πιο χαμηλούς ήχους από ό,τι τα ποντίκια που είχαν ζήσει κανονικά στο φως. Με άλλα λόγια, η ακοή τους είχε βελτιωθεί λόγω του ότι δεν έβλεπαν.
Ενώ προηγούμενες μελέτες είχαν βρει ότι τέτοιες αλλαγές στον ακουστικό φλοιό απαιτούν πολύ χρόνο, το εντυπωσιακό εύρημα της νέας μελέτης είναι ότι ο εγκέφαλος αρχίζει πολύ γρήγορα να προσαρμόζει το νευρωνικό δυναμικό του (δημιουργώντας περισσότερες συνάψεις μεταξύ του ακουστικού φλοιού και του «θαλάμου» του εγκεφάλου), έτσι ώστε να αναπληρώνει την απώλεια της όρασης με καλύτερη ακοή.
Η έρευνα αυτή ίσως βοηθήσει τους επιστήμονες να βρουν νέους τρόπους για να βελτιώσουν την ακοή των κωφών ανθρώπων ή να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των τυφλών. Παραμένει πάντως υπό διερεύνηση κατά πόσο μια προσωρινή στέρηση της όρασης σε ανθρώπους θα είχε ως συνέπεια μια εξίσου γρήγορη βελτίωση της ακοής τους, όπως συνέβη στα ποντίκια.
Ένα άλλο ερώτημα είναι κατά πόσο η βελτίωση της ακοής θα μπορούσε να γίνει μόνιμη. Αφότου τα ποντίκια επέστρεψαν στο φως, σε λίγες εβδομάδες η ακοή τους είχε επανέλθει στο προηγούμενο επίπεδο.