Σύμφωνα με μελέτη που έγινε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο (UCSD) και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Neurology, ο εγκέφαλος μεγαλώνει με εκπληκτική ταχύτητα τις πρώτες μέρες της ζωής και μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου έχει το μισό από το τελικό του μέγεθος.
Αν, μάλιστα, ένα μωρό έχει γεννηθεί πρόωρα, ο εγκέφαλας μεγαλώνει ακόμα πιο γρήγορα.
Όπως γράφουν οι ερευνητές, έκαναν 211 φορές μαγνητικές τομογραφίες στον εγκέφαλο 87 υγιών νεογέννητων, αρχίζοντας όταν τα μωρά ήταν μόλις 2 ημερών.
Στόχος τους ήταν να δημιουργήσουν τον πρώτο άτλαντα της ανάπτυξης του εγκεφάλου αμέσως μετά τη γέννηση.
Όπως διαπίστωσαν, τις πρώτες ημέρες της ζωής ο εγκέφαλος μεγαλώνει κατά 1% την ημέρα αλλά ο ρυθμός αυτός προοδευτικά μειώνεται και στο τέλος του πρώτου τριμήνου της ζωής είναι 0,4% την ημέρα.
Συνολικά, κατά τις 90 πρώτες ημέρες της ζωής ο εγκέφαλος αυξάνει το μέγεθός του κατά 64% και από 341 κυβικά εκατοστά γίνεται 558 κυβικά εκατοστά.
Με άλλα λόγια, ενώ ένα μωρό γεννιέται με εγκέφαλο μεγέθους ίσου με το ένα τρίτο που έχει ο εγκέφαλος ενός ενήλικα, μέχρι να γίνει 3 μηνών έχει εγκέφαλο μεγέθους ίσου με το 55% του εγκεφάλου ενός ενήλικα.
Αυτά αφορούν τα μωρά που γεννιούνται στην ώρα τους. Τα μωρά που γεννιούνται λίγο πρόωρα (την 38η εβδομάδα της εγκυμοσύνης), έχουν κατά 5% μικρότερο εγκέφαλο, ο οποίος όμως αναπτύσσεται πιο γρήγορα απ’ ό,τι των τελειόμηνων βρεφών. Έτσι, στους 3 μήνες της ζωής υπολείπεται σε μέγεθος μόνο κατά 2% σε σύγκριση με τον εγκέφαλο των τελειόμηνων βρεφών.
Η ανάπτυξη των διαφόρων τμημάτων του εγκεφάλου
Είναι βέβαια γνωστό εδώ και αιώνες ότι οι πρώτες μέρες και μήνες της ζωής ενός ανθρώπου είναι οι πιο δυναμικές για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Ο άτλαντας των ερευνητών, όμως, είναι ο πρώτος στον οποίο απεικονίζονται οι ραγδαίες αλλαγές που του συμβαίνουν κατ’ αυτή την περίοδο της ζωής, ενώ αποκαλύπτει επίσης με ποιον ρυθμό αναπτύσσονται διάφορα μεμονωμένα τμήματα του εγκεφάλου.
Το ταχύτερα αναπτυσσόμενο τμήμα του είναι η παρεγκεφαλίδα, η οποία βρίσκεται στο πίσω μέρος του κεφαλιού και ρυθμίζει, μεταξύ πολλών άλλων, την κίνηση και την ισορροπία. Σύμφωνα με τη μελέτη, το μέγεθός της υπερδιαπλασιάζεται κατά το πρώτο 3μηνο της ζωής, γεγονός που αντανακλά την πρώιμη ανάπτυξη του κινητικού ελέγχου στα μωρά.
Ο ιππόκαμπος που παίζει ρόλο στη μνήμη, αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό και το μέγεθός του αυξάνεται κατά 47% κατά το πρώτο 3μηνο της ζωής, γεγονός που υποδηλώνει ότι σε αυτό το στάδιο της ζωής δεν έχουμε ανάγκη τις αναμνήσεις.