Η ψυχοθεραπεία υπερτερεί των φαρμάκων στην αντιμετώπιση της κοινωνικής φοβίας σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Lancet Psychiatry.
Η κοινωνική φοβία συνήθως ξεκινά στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Είναι μια διαταραχή σοβαρότερη από την ντροπή, καθώς ο πάσχων νιώθει έντονο φόβο κατά τις κοινωνικές επαφές του, με συνέπεια να τις αποφεύγει όλο και περισσότερο και τελικά να απομονώνεται κοινωνικά. Αρκετοί ασθενείς δυσκολεύονται να έχουν φίλους, να σπουδάσουν, να εργαστούν, ακόμη και να βγουν από το σπίτι. Σε πιο ήπιες περιπτώσεις, αισθάνονται ένα συνεχές άγχος ακόμη και στην προοπτική κάποιας κοινωνικής επαφής, πράγμα που υπονομεύει την ποιότητα της ζωής τους.
Τα περισσότερο άτομα που πάσχουν από κοινωνική φοβία δεν ακολουθούν κάποια αγωγή, ενώ όταν κάνουν, συνήθως καταφεύγουν στα φάρμακα που είναι η εύκολη λύση, λόγω και της έλλειψης αρκετών εξειδικευμένων ψυχοθεραπευτών στη συγκεκριμένη πάθηση.
Καλύτερη αντιμετώπιση με την ψυχοθεραπεία
Ερευνητές από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς και τα Πανεπιστήμια του Λονδίνου και της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον Έβαν Μάγιο Γουίλσον, επαναξιολόγησαν στοιχεία από 101 δημοσιευμένες μελέτες, οι οποίες αφορούσαν 13.164 ασθενείς, με σκοπό να διαπιστώσουν ποια αγωγή είναι αποτελεσματικότερη στην αντιμετώπιση της κοινωνικής αγχώδους διαταραχής.
Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν εκδηλώσει σοβαρή και μακροχρόνια κοινωνική φοβία, ενώ οι 9.000 περίπου είχαν πάρει, είτε φάρμακα, είτε ψευδο-φάρμακα (placebo). Oι υπόλοιποι είχαν υποβληθεί σε κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία. Μερικοί ασθενείς είχαν συνδυάσει και τις δύο θεραπείες.
Από την επεξεργασία των στοιχείων οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, ενώ τα φάρμακα (κυρίως τα αντικαταθλιπτικά χάπια) αποτελούν την πιο συνηθισμένη θεραπεία που προτείνεται από τους γιατρούς και ακολουθείται από τους ασθενείς, στην πραγματικότητα η ψυχοθεραπεία, ιδίως η γνωστική – συμπεριφορική θεραπεία, είναι περισσότερο αποτελεσματική. Επιπλέον, αντίθετα με την ψυχοφάρμακα, έχει πιο διαρκή αποτελέσματα μετά το τέλος της θεραπείας.
«Τα καλά νέα από τη μελέτη μας είναι ότι η κοινωνική αγχώδης διαταραχή είναι θεραπεύσιμη. Τώρα που ξέρουμε τι φέρνει καλύτερο αποτέλεσμα, πρέπει να βελτιώσουμε τη δυνατότητα πρόσβασης στην ψυχοθεραπεία όσων υποφέρουν», εξηγεί ο Γουίλσον.
Σύμφωνα με τη μελέτη ούτε ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμάκων είναι καλύτερος από την ψυχοθεραπεία. Από τις διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας που δοκιμάστηκαν στις κατά καιρούς κλινικές δοκιμές, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία φάνηκε να είναι η καλύτερη.
Πάντως θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα ψυχοφάρμακα παραμένουν σημαντικό μέρος του θεραπευτικού οπλοστασίου των ψυχικών διαταραχών, όμως θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως δεύτερη επιλογή, κυρίως όταν ο ασθενής δεν θέλει να υποβληθεί σε ψυχοθεραπεία ή δεν ανταποκρίνεται καλά σε αυτήν.
Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία
Εν αντιθέσει με τη χρονοβόρα ψυχανάλυση, η γνωσιακή συμπεριφορική αντιμετώπιση εστιάζει στους παράλογους φόβους του ασθενούς και στις εδραιωμένες σκέψεις, αισθήματα και συμπεριφορές του, που τον εγκλωβίζουν ξανά και ξανά στην ίδια ψυχοπαθολογία.
Στη συνέχεια, με σταδιακά βήματα, η θεραπεία εκθέτει σιγά – σιγά τον ασθενή σε νέες καταστάσεις και εμπειρίες, έτσι ώστε να μάθει να ξεπερνά το άγχος και τις φοβίες του, κάθε φορά που συναντά ανθρώπους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, για όσους δεν θέλουν υποβληθούν σε ψυχοθεραπεία ή δεν βρίσκουν τον κατάλληλο ψυχοθεραπευτή, οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), είναι τα πλέον αποτελεσματικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Όμως, όπως προειδοποιούν, τα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες, ενώ δεν είναι εξίσου αποτελεσματικά για όλους τους ασθενείς, ούτε η βελτίωση των συμπτωμάτων διαρκεί πολύ, άλλωστε οι ασθενείς πολλές φορές δεν είναι πιστοί στην αγωγή τους.
