Η μεθαμφεταμίνη είναι παράγωγο της αμφεταμίνης. Από τη στιγμή που εξαφανίστηκαν από την αγορά πολλά χάπια και ταμπλέτες αμφεταμινών φαρμακευτικού τύπου, η παράνομα παρασκευασμένη μεθαμφεταμίνη έχει γίνει η ουσία με τη μεγαλύτερη κατάχρηση στις ΗΠΑ και άλλου. Το ναρκωτικό λέγεται επίσης Speed αλλά έχει και πολλά άλλα ονόματα όπως: Crank, Crypto, Fast, Getgo, Methlies Quik, Mexican crack, Pervitin, Redneck cocaine, Tick tick, Tweak, Wash, Yabbaμ σπιντάκι, γυαλί, κρύσταλλο κ.α.
Στις ΗΠΑ, βρίσκεται κυρίως με τη μορφή σκόνης και σε κρυσταλλική μορφή για να καπνίζεται. Το ναρκωτικό έχει γίνει επίσης εξαιρετικά δημοφιλές στην Άπω Ανατολή, στις ακτές του Ειρηνκού, όπου η κύρια μορφή του είναι ένα μικρό κόκκινο χάπι, γνωστό με το ταυλανδέζικο όνομα «yabba», που σημαίνει «τρελό χάπι».
Οι αμφεταμίνες μοιάζουν με την αδρεναλίνη που παράγεται φυσιολογικά από το σώμα. Η παρουσία τους θέτει το σώμα σε συναγερμό. Στους περισσότερους ανθρώπους αυξάνεται η αυτοπεποίθηση, η ικανότητα για συγκέντρωση και η διάθεση για ρίσκο. Επίσης μειώνεται η αίσθηση του πόνου, της πείνας και της δίψας, καθώς και η ανάγκη για ύπνο.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η μεθαμφεταμίνη παρασκευάστηκε πρώτη φορά στην Ιαπωνία το 1919. Ήταν πιο δραστική από την αμφεταμίνη και πιο εύκολη στην παρασκευή.
Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, η μεθαμφεταμίνη χρησιμοποιήθηκε ευρέως από το στρατό για να καταπολεμηθεί η κόπωση της μάχης. Ο Χίτλερ έκανε καθημερινά ενέσιμη χρήση (του pervitin) και από αυτό προέρχεται μία από τις ονομασίες της πιάτσας – «η λόξα των Ναζί»). Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν ότι η μεθαμφεταμίνη ευθυνόταν για την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του Χίτλερ και τις λανθασμένες στρατιωτικές του αποφάσεις τα τελευταία χρόνια του πολέμου.
Οι αμερικανικές προμήθειες του ναρκωτικού που έμειναν στην Ιαπωνία μετά τον πόλεμο προκάλεσαν μια τοπική επιδημία στη χρήση της μεθαμφεταμίνης. Ενέσεις μεθαμφεταμίνης έκανε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Άντονι Ίντεν, στη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ, το 1956, για να μένει ξύπνιος πάρα πολλές ώρες.
Ενώ η νόμιμη φαρμακευτική αμφεταμίνη είχε διαδοθεί αρκετά τη δεκαετία του 1960, εκείνη την περίοδο ξεκίνησε και η παράνομη παραγωγή αυτής της πιο ισχυρής εκδοχής, κυρίως από συμμορίες μοτοσικλετιστών. Το εμπόριο της σκόνης κυριαρχούνταν από μεξικάνικες συμμορίες, που είχαν στήσει πολλούς χώρους παραγωγής στο Μεξικό και την Καλιφόρνια, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα ρύπανσης στις περιοχές αυτές, εξαιτίας των αναθυμιάσεων και των τοξικών αποβλήτων.
Το ice είναι ένας τύπος κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης και συγκεκριμενα είναι στερεοποιημένος τύπος σκόνης μεθαμφεταμίνης. Η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη πήρε το όνομά της από την όψη που έχει. Μοιάζει με θρυματισμένο πάγο, σπασμένα γυαλιά, ορυκτό αλάτι ή καραμέλα. Η κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη κυκλοφορεί σε καθαρούς χοντρούς κρυστάλλους που μοιάζουν με πάγο και συνήθως καπνίζεται. Πρόκειται για ουσία εξαιρετικά υψηλής καθαρότητας (περίπου 100%) που δεν νοθεύεται και σε αυτό οφείλεται ο υψηλός βαθμού εθισμός που προκαλεί.
Η σκόνη μπορεί να εισπνευστεί από τη μύτη ή να προετοιμαστεί για ένεση. Ο «πάγος» ή το «κρύσταλλο» καπνίζεται, ενώ τα κόκκινα χαπάκια yabba καταπίνονται ή καπνίζονται. Μερικές φορές στα χάπια προστίθεται γεύση (όπως πορτοκάλι ή σταφύλι) και χαράσσονται λογότυπα, όπως “WY”.
ΕΠΙΔΡΑΣΗ
Αμέσως μετά το κάπνισμα του ναρκωτικού ή την ενδοφλέβια λήψη του, ο χρήστης νιώθει μια έντονη «έξαψη», που διαρκεί μόνο μερικά λεπτά και περιγράφεται ως εξαιρετικά ευχάριστη. Η εισπνεόμενη χρήση («μυτιές») προκαλεί ευφορία – μια μεγάλη αλλά όχι πολύ έντονη έξαψη. Με τις «μυτιές», το ναρκωτικό επενεργεί μέσα σε 3-5 λεπτά, ενώ με τη λήψη από το στόμα μέσα σε 15-20 λεπτά.
Όπως συμβαίνει με παρόμοια διεγερτικά, το speed χρησιμοποιείται κυρίως σε ξεφαντώματα μέχρι τελικής πτώσεως. Επειδή η ανοχή για τη μεθαμφεταμίνη επέρχεται σε λίγα λεπτά -που σημαίνει ότι η ευχάριστη επίδραση εξαφανίζεται ακόμα και πριν πέσει σημαντικά η συγκέντρωση του ναρκωτικού στο αίμα- οι χρήστες προσπαθούν να διατηρήσουν το «φτιάξιμο» μεθοκοπώντας με το ναρκωτικό. Ως ισχυρό διεγερτικό, η μεθαμφεταμίνη, ακόμα και σε μικρές δόσεις, μπορεί να αυξήσει την εγρήγορση και τη σωματική δραστηριότητα, ενώ μειώνει την όρεξη του χρήστη.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΠΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ – ΨΥΧΩΣΗ – ΕΧΑΡΤΗΣΗ
Η μεθαμφεταμίνη μπορεί να προκαλέ-σει μια σειρά από καρδιαγγειακά προ-βλήματα. Αυτά περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, καρδιακή αρρυθμία, αυξημένη αρτηριακή πίεση, καθώς και μη αναστρέψιμη βλάβη σε μικρά αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο, πράγμα που μπορεί να επιφέρει εγκεφαλικό. Η υπερθερμία (αυξημένη θερμοκρασία του σώματος) και οι μυϊκοί σπασμοί προκύπτουν από υπερβολική δόση μεθαμφεταμίνης, και αν δεν ληφθεί αγωγή άμεσα, μπορεί να επέλθει ο θάνατος. Η χρόνια κατάχρηση μεθαμεταμίνης μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του ενδοκαρδίου και, στους χρήστες που παίρνουν το ναρκωτικό σε ενέσιμη μορφή, βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία και αποστήματα στο δέρμα.
Οι μεγάλες δόσεις μπορεί να ανεβάσουν τη θερμοκρασία του σώματος σε επικίνδυνα -μερικές φορές θανατηφόρα- επίπεδα, καθώς και να προκαλέσουν μυϊκούς σπασμούς. Οι χρόνιοι χρήστες μπορεί να γίνουν βίαιοι και να υποφέρουν από άγχος, σύγχυση και αϋπνία. Ίσως να εμφανίσουν μια σειρά από ψυχωσικά χαρακτηριστικά, όπως παράνοια, ακουστικές παραισθήσεις, εναλλαγές στη διάθεση και ψευδαισθήσεις (για παράδειγμα, την αίσθηση εντόμων που έρπουν πάνω στο δέρμα, που ονομάζεται μυρμηγκίαση). Η παράνοια μπορεί να καταλήξει σε δολοφονικές ή αυτοκτονικές σκέψεις.
Τα ψυχωσικά συμπτώματα μπορεί μερικές φορές να επιμένουν για μήνες ή χρόνια μετά τη διακοπή της χρήσης. Πολλές από τις ψυχολογικές διαταραχές επιδεινώνονται από το ότι όσοι μεθοκο-πούν με το ναρκωτικό μπορούν να μείνουν μέρες χωρίς ύπνο και κανονικό φαγητό.
Η οξεία δηλητηρίαση από μόλυβδο είναι άλλο ένα πιθανό ρίσκο για όσους κάνουν κατάχρηση μεθαμφεταμίνης. Μια συνηθισμένη μέθοδος παράνομης παραγωγής μεθαμφεταμίνης χρησιμοποιεί μολυβδοσάκχαρο ως αντιδραστήριο. Τα λάθη λοιπόν κατά τη διάρκεια της παραγωγής μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα τη μόλυνση του speed με μόλυβδο. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις οξείας δηλητηρίασης με μόλυβδο σε ενδοφλέβιους χρήστες μεθαμφεταμίνης.
Όσοι κάνουν ενέσεις μεθαμφεταμίνης και μοιράζονται βελόνες και άλλα σύνεργα που σχετίζονται με τις ενέσεις, παίρνουν το ρίσκο της μόλυνσης με τον ιό HIV και αυτόν της ηπατίτιδας. Ο HIV είναι επίσης ένας σταθερός κίνδυνος για το χρήστη της μεθαμφεταμίνης, λόγω της αύξησης της σεξουαλικής επιθυμίας και της πιο βίαιης και ανεξέλεγκτης σεξουαλικής δραστηριότητας, υπό την επίδραση του ναρκωτικού.
Η έρευνα δείχνει ότι η χρήση της μεθαμφεταμίνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει προγεννητικές επιπλοκές, αυξημένα ποσοστά πρόωρων γεννήσεων και ορισμένα μη φυσιολογικά αντανακλαστικά, καθώς και ακραία ευερεθιστότητα στο νεογέννητο.
ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Με χρόνια χρήση, μπορεί να αναπτυχθεί ανοχή στη μεθαμφεταμίνη. Σε μια προσπάθεια να γίνουν πιο έντονες οι επιθυμητές επιδράσεις, οι χρήστες παίρνουν μεγαλύτερη δόση, κάνουν πιο συχνή χρήση ή αλλάζουν τη μέθοδο λήψης.
Σε μερικές περιπτώσεις, οι χρήστες αποφεύγουν το φαγητό και τον ύπνο, ενώ ενδίδουν σε μια μορφή μεθοκοπήματος γνωστή ως “run”, παίρνοντας με ένεση μέχρι κι ένα γραμμάριο του ναρκωτικού κάθε 2-3 ώρες για αρκετές μέρες, μέχρι ο χρήστης να ξεμείνει από την ουσία ή να είναι τόσο αποδιοργανωμένος, που να μην μπορεί να συνεχίσει. Αν και δεν υπάρχουν σωματικές εκδηλώσεις στερητικού συνδρόμου όταν η μεθαμφεταμίνη διακόπτεται, εμφανίζονται αρκετά συμπτώματα, όταν ο χρόνιος χρήστης σταματά να παίρνει το ναρκωτικό. Αυτά περιλαμβάνουν κατάθλιψη, άγχος, κόπωση, παράνοια, επιθετικότητα και μια έντονη επιθυμία για το ναρκωτικό.
