Ο σφυροβραχιόνιος δείκτης (ABI [Αnkle – Βrachial Ιndex]) συγκρίνει την αρτηριακή πίεση στον αστράγαλό σας με την αρτηριακή πίεση στο χέρι σας.
Ο δείκτης περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1950. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη διάγνωση της περιφερικής αγγειοπάθειας και αργότερα αποδείχθηκε ότι αποτελεί δείκτη αθηροσκλήρυνσης καθώς και προγνωστικό δείκτη καρδιαγγειακού κινδύνου.
Η συστολική αρτηριακή πίεση (η μεγάλη πίεση) είναι υψηλότερη στον αστράγαλο απ’ ό,τι στο μπράτσο. Η μέτρηση της συστολικής πίεσης του αίματος στον αστράγαλο και η διαίρεσή της τιμής αυτής με την πίεση στο μπράτσο δίνει τον σφυροβραχιόνιο δείκτη (σφυρό = αστράγαλος και βραχιόνιο = μπράτσο).
Η σφυροβραχιόνιος εξέταση γίνεται για να ελέγξει την περιφερική αρτηριακή νόσο (ΠΑΝ). Οι φυσιολογικές τιμές του δείκτη κυμαίνονται μεταξύ 1,0 – 1,4.
Όταν ο ΑΒΙ είναι πάνω από 1,4 οι αρτηρίες είναι δύσκαμπτες και δεν συμπιέζονται όταν η περιχειρίδα πίεσης του αίματος είναι φουσκωμένη. Οι αρτηρίες στους αστραγάλους θεωρούνται “σκληρές”, δηλαδή έχουν αθηροσκλήρωση και εναπόθεση ασβεστίου.
Όταν ο δείκτης είναι χαμηλός, διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:
- Οριακά αποδεκτή τιμή (0,9 – 0,99). Μπορεί να έχετε κάποια στένωση των αρτηριών στο πόδι σας. Οι άνθρωποι με σφυροβραχιόνιο δείκτη 0,9 ή χαμηλότερο μπορεί να είναι στην αρχή της ΠΑΝ.
- Ήπια απόφραξη (0,8 – 0,89). Είστε στα πρώτα στάδια της ΠΑΝ.
- Μέτρια απόφραξη (0,5 – 0,79). Υπάρχει απόφραξη στον αστράγαλο και στις αρτηρίες των ποδιών. Μπορεί να έχετε παρατηρήσει κάποιο πόνο στα πόδια ή τους γλουτούς σας όταν ασκείστε.
- Σοβαρή απόφραξη (λιγότερο από 0,5). Οι αρτηρίες των ποδιών σας έχουν σημαντική αθηροσκλήρωση.
H τεχνική προσδιορισμού της πίεσης είναι σύντομη (διαρκεί λιγότερο από 15 λεπτά). Βασίζεται στη χρήση μιας συνεχούς κύματος συσκευής Doppler (μεγέθους τσέπης) και τον προσδιορισμό της επανεμφάνισης της ροής του αίματος κατά το αργό ξεφούσκωμα της περιχειρίδας του πιεσόμετρου. Ο ασθενής πρέπει να έχει ξεκουραστεί τουλάχιστον 5-10 λεπτά, να μην έχει καπνίσει τουλάχιστον 2 ώρες πριν την εξέταση και να είναι ξαπλωμένος.
Φαίνεται όμως ότι μπορούν να γίνουν διάφορα λάθη κατά τη μέτρηση του σφυροβραχιόνιου δείκτη. Έχει σημασία η θέση του ασθενούς κατά τη διάρκεια της μέτρησης, το μέγεθος της περιχειρίδας και η θέση της στο άκρο, καθώς και η μέθοδος της ανίχνευσης παλμού πάνω από τη βραχιόνιο αρτηρία και στους αστραγάλους.
Ο σφυροβραχιόνιος δείκτης θα πρέπει να καθορίζεται για κάθε πόδι ξεχωριστά κατά τη διάρκεια της διάγνωσης και αξιολόγησης της περιφερικής αρτηριακής νόσου.
