Το μικροβίωμα του εντέρου σε ασθενείς με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο διαθέτει υψηλότερα ποσοστά ορισμένων βακτηρίων που παράγουν φωσφολιπίδια κι αυτό το εύρημα ίσως δείχνει ότι τα βακτήρια συμβάλλουν σ’ αυτό το απειλητικό για τη ζωή σύνδρομο. Η σχετική μελέτη παρουσιάστηκε σε ετήσιο συνέδριο που έγινε το 2016 στην Ουάσιγκτον.
Το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο (ΑΦΣ) είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που επηρεάζει κυρίως τις νεότερες γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζουσες θρομβώσεις στις αρτηρίες και στις φλέβες, που προκαλούνται από αντισώματα που στρέφονται κατά πρωτεϊνών οι οποίες βρίσκονται σε φωσφολιπίδια και ονομάζονται αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα (τα φωσφολιπίδια βρίσκονται στις μεμβράνες των κυττάρων). Πρόκειται για αντισώματα κατά της καρδιολιπίνης και το αντιπηκτικό του λύκου. Υπολογίζεται ότι το 1-5% των υγιών ατόμων μπορεί να έχουν αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα αλλά ένα μικρό μέρος παρουσιάζει συμπτώματα του συνδρόμου.
Στις γυναίκες το σύνδρομο σχετίζεται στενά με αποβολές. Επίσης είναι αιτία για μερικές περιπτώσεις εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης και ισχαιμικών εγκεφαλικών σε άτομα κάτω από την ηλικία των 50.
Στο παρελθόν, ορισμένα παθογόνα μικρόβια είχαν συσχετισθεί με υψηλά παροδικά αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα, και αυτό παρακίνησε ερευνητές του Kriegel Lab στο Yale University School of Medicine να αναζήτησαν την πηγή αυτών των αντισωμάτων στα βακτήρια των κοπράνων σε άτομα με αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο.
“Τα πρόσκαιρα αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα έχουν από καιρό συσχετιστεί με λοιμώξεις, αλλά δεν θεωρείται ότι σχετίζονται με ασθένειες”, δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Martin Kriegel, επίκουρος καθηγητής ανοσολογίας και ιατρικής. “Εμείς υποθέσαμε ότι τα μικρόβια που υπάρχουν κανονικά στο έντερο και μας έχουν αποικίσουν επί χρόνια, μπορεί να πυροδοτούν το αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο”.
Η ακριβής αιτία του αντιφωσφολιπιδικού συνδρόμου είναι άγνωστη ενώ τα αντιπηκτικά είναι η τρέχουσα επιλογή θεραπείας, και στοχεύουν τους θρόμβους αίματος, δήλωσε ο Kriegel. “Η μελέτη μας στόχευε να βρει εναύσματα της νόσου. Είναι σημαντική η θνησιμότητα που σχετίζεται με το σύνδρομο αυτό σε σύγκριση με άλλες ρευματικές νόσους στις οποίες μπορούμε να αποτρέψουμε σε μεγάλο βαθμό τη θνησιμότητα. Έτσι, υπάρχει τεράστια ανάγκη για καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση του συνδρόμου”.
Τα βακτήρια του εντέρου
Οι ερευνητές ανέλυσαν 60 δείγματα κοπράνων από 22 ασθενείς με αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα, 13 δείγματα από έξι άτομα με θρομβοφιλία που δεν οφείλεται σε αυτοάνοσο νόσημα και 49 δείγματα από 19 υγιή άτομα. Tα δείγματα ελήφθησαν στην αρχή της μελέτης, τέσσερις εβδομάδες μετά και οκτώ εβδομάδες αργότερα.
Στο μικροβίωμα των κοπράνων των ασθενών με ΑΦΣ βρέθηκε σημαντική μείωση σε βακτήρια Bilophilia και αύξηση σε Slackia. Τα τελευταία μπορούν να παράγουν φωσφολιπίδια, συμπεριλαμβανομένης της καρδιολιπίνης, ένα από τα βασικά λιπίδια που στοχεύουν τα αντισώματα που ανευρίσκονται στο σύνδρομο. Οι ερευνητές θεωρούν ότι η καρδιολιπίνη που προέρχονται από αυτά τα βακτήρια μπορεί να προκαλέσει αυτοάνοση αντίδραση.
«Τα ευρήματα είναι προκαταρκτικά αλλά δείχνουν ότι συγκεκριμένα μικρόβια του εντέρου είναι αυξημένα σε ασθενείς με ΑΦΣ”, είπε ο Kriegel. “Αυτά θα μπορούσαν κάποια στιγμή στο μέλλον να αποτελούν βιοδείκτες της νόσου ή ακόμα και θεραπευτικός στόχος αλλά είμαστε ακόμα πολύ μακριά. Το επόμενο βήμα είναι να βρούμε αν η καρδιολιπίνη μπορεί να προέρχεται από τα βακτήρια και αν αναγνωρίζεται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των ασθενών τα οποία της επιτίθενται”.
