Δεν είναι η ποσότητα του λίπους στο σώμα σας που έχει τη μεγαλύτερη σημασία αλλά το πού αποθηκεύεται. Το σπλαχνικό λίπος είναι αυτό που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο και διαβήτη, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στην ετήσια συνάντηση της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βόρειας Αμερικής (RSNA).
Η μελέτη εξέτασε τις διαφορές στα πρότυπα κατανομής του λίπους μεταξύ υπέρβαρων και παχύσαρκων ανδρών και γυναικών σε σχέση με τον καρδιακό κίνδυνο.
Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών για την Υγεία (National Center for Health Statistics) στις ΗΠΑ, πάνω από το 70% των Αμερικανών είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Η παχυσαρκία θέτει σε κίνδυνο για μια ποικιλία προβλημάτων υγείας και αποτελεί τη δεύτερη κύρια αιτία θανάτου που μπορεί να αποφευχθεί.
Ωστόσο, άτομα με το ίδιο βάρος ή Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικά προφίλ κινδύνου, βασισμένα στη γενετική, τον τρόπο ζωής και τη διατροφή. Επιπλέον, η σύνθεση του σώματος διαφέρει μεταξύ ανδρών και γυναικών, με τις γυναίκες να έχουν αναλογικά περισσότερο λίπος και τους άνδρες να έχουν περισσότερη μυϊκή μάζα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ακούσει τις φράσεις “σχήμα μήλου” και “σχήμα αχλαδιού”. Αυτά είναι κοινά περιγραφικά στοιχεία για τα σχήματα του ανθρώπινου σώματος, με βάση το πού το λίπος τείνει να αποθηκεύεται. Στα σώματα σχήματος μήλου, το λίπος διανέμεται σε μεγάλο βαθμό γύρω από το μεσαίο τμήμα, ενώ στα σώματα σχήματος αχλαδιού το λίπος κατανέμεται χαμηλότερα γύρω από τους γοφούς και τους μηρούς. Ο τύπος του αποθηκευμένου λίπους παίζει επίσης ρόλο στον καρδιομεταβολικό κίνδυνο. Ένας τύπος λίπους – το έκτοπο λίπος – είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Μπορεί να βρεθεί σε μέρη όπως η κοιλιακή περιοχή, οι μύες, το συκώτι και άλλα όργανα.
“Υποθέσαμε ότι υπάρχουν διαφορές στη σύνθεση του σώματος και στις εκτοπικές αποθήκες λίπους και ότι αυτές θα μπορούσαν να συσχετιστούν με το προφίλ κινδύνου για ασθένειες όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και το εγκεφαλικό επεισόδιο”, δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Miriam Bredella, ακτινολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και αναπληρώτρια καθηγήτρια ακτινολογίας στη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, στη Βοστώνη.
Για τη μελέτη, η Bredella και οι συνεργάτες της προσέλαβαν 200 άτομα, μέσης ηλικίας 37 ετών, υπέρβαρα ή παχύσαρκα, που κατά τα άλλα ήταν υγιή (109 γυναίκες και 91 άνδρες). Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες είχαν παρόμοιο Δείκτη Μάζας Σώματος.
Μετά από ολονύχτια νηστεία, οι συμμετέχοντες στη μελέτη εξετάστηκαν με ακτίνες Χ διπλής ενέργειας (DXA) και CT σάρωση για να προσδιοριστεί η σύνθεση του σώματος, καθώς και με φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού (MRS) για να γίνει η ανάλυση του σωματικού λίπους.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι γυναίκες είχαν υψηλότερο ποσοστό λίπους και περισσότερο υποδόριο λίπος (κάτω από το δέρμα) καθώς επίσης και λιγότερη άπαχη μάζα σε σύγκριση με τους άνδρες. Ωστόσο, οι άνδρες είχαν περισσότερο σπλαχνικό λιπώδη ιστό ή έκτοπα αποθέματα λίπους που βρίσκονταν στην κοιλιακή χώρα γύρω από τα εσωτερικά όργανα καθώς και περισσότερο έκτοπο λίπος στους μυς και το συκώτι.
“Οι παχύσαρκοι άνδρες έχουν σχετικά υψηλότερο σπλαχνικό λίπος και περισσότερο λίπος εντός των μυϊκών κυττάρων καθώς και λίπος στο συκώτι τους. Όλοι αυτοί είναι παράγοντες κινδύνου για καρδιακά και μεταβολικά νοσήματα, δήλωσε η Μπρεντέλα. Από την άλλη πλευρά, οι άνδρες έχουν περισσότερη μυϊκή και άπαχη μάζα, που προστατεύουν την καρδιομεταβολική υγεία. Οι γυναίκες έχουν υψηλότερη ποσότητα συνολικού σωματικού λίπους και περισσότερο υποδόριο λίπος στους μηρούς.
“Οι βλαβερές αποθήκες λίπους που βρίσκονται βαθιά στην κοιλιά, τους μύες και το συκώτι είναι πιο επιβλαβείς για την καρδιακή και μεταβολική υγεία στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες”, δήλωσε η Bredella.
Σαρκοπενική παχυσαρκία
Η Bredella παρουσίασε επίσης και μια άλλη μελέτη κατά την οποία εξετάστηκε η σχέση μεταξύ της σαρκοπενικής παχυσαρκίας με τον καρδιακό και μεταβολικό κίνδυνο. Η σαρκοπενική παχυσαρκία είναι η απώλειας μάζας από τους σκελετικούς μυς παρουσία της παχυσαρκίας.
Ένας παράγοντας που οδηγεί σε σαρκοπενική παχυσαρκία σε νεαρούς ενήλικες είναι η έλλειψη άσκησης αλλά υπάρχουν και ορμονικές ανωμαλίες όπως η χαμηλή έκκριση αυξητικής ορμόνης.
“Η αυξητική ορμόνη συμβάλλει στην ανάπτυξη της μυϊκής μάζας. Η διατροφή παίζει επίσης σημαντικό ρόλο καθώς η πολύ λίγη πρόσληψη πρωτεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μυών”, είπε η Bredella
Οι ερευνητές μελέτησαν 188 νεαρούς, υπέρβαρους και παχύσαρκους, οι οποίοι ήταν διαφορετικά υγιείς. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε εξετάσεις DXA και CT και σε διάφορες μεταβολικές εξετάσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μείωση της μυϊκής μάζας σχετίζεται με καρδιομεταβολικό κίνδυνο και οι επιδράσεις αυτές ήταν ισχυρότερες στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
“Η σαρκοπενική παχυσαρκία μπορεί να είναι ένας μη εκτιμώμενος μηχανισμός που συνδέει την παχυσαρκία με την καρδιομεταβολική νόσο”, δήλωσε η Bredella. “Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της ανάπτυξης της μυϊκής μάζας στο πλαίσιο της παχυσαρκίας”.
