Αν έχετε αμφιβολίες και τύψεις για κάποια απόφαση που μόλις πήρατε και το μυαλό σας βασανίζεται για το αν επιλέξατε σωστά, τότε πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό, γιατί αυτό θα σας βοηθήσει να “εξαγνίσετε” το μυαλό σας μετά από μια δύσκολη και επίμαχη επιλογή, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.
Η ψυχολογική επίπτωση από το πλύσιμο των χεριών για πρώτη φορά μελετήθηκε επιστημονικά το 2006, όταν η καθηγήτρια Κέιτι Λίλιενκβιστ του αμερικανικού πανεπιστημίου Μπρίνγκαμ Γιάνγκ είχε δείξει ότι ένα απλό καθάρισμα των χεριών μπορεί να κάνει κάποιον να νοιώσει λιγότερο ένοχος για μια πράξη του. Σύμφωνα με την Λίλιενκβιστ, “η καθαριότητα, γενικότερα, φαίνεται να απελευθερώνει ψυχολογικά τους ανθρώπους”.
Η νέα έρευνα, υπό τον ψυχολόγο Σπάικ Λι του πανεπιστημίου Μίτσιγκαν, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Science”, δείχνει ότι ένα καλό πλύσιμο των χεριών μπορεί να απομακρύνει όχι μόνο τις αμαρτίες παλαιότερων πράξεων, αλλά και τα αισθήματα τύψεων ή αμφιβολιών σχετικά με καθημερινές απλές επιλογές του τύπου “έκανα καλά που διάλεξα το Παρίσι αντί για το Λονδίνο για τις διακοπές μου;”, “μήπως δεν έπρεπε να αγοράσω αυτή την πολυτελή BMW αλλά την Mercedes;” κλπ.
Πλένοντας τα χέρια τους, οι καταναλωτές και γενικότερα οι άνθρωποι μπορούν να εστιάσουν καλύτερα στις θετικές πλευρές της όποιας επιλογής τους και να ανακουφιστούν υποσυνείδητα. Τα πειράματα του Λι έδειξαν ότι πολλοί άνθρωποι βασανίζονται από αμφιβολίες μετά από κάποια απόφασή τους (το φαινόμενο ονομάζεται επιστημονικά “γνωσιακή δυσαρμονία”), όταν όμως πλένουν τα χέρια τους αμέσως μετά, το συναίσθημα αυτό υποχωρεί αισθητά ή και εξαφανίζεται, αν και δεν είναι σαφές πόσο χρόνο διαρκεί αυτή η επίδραση.
Άλλα πειράματα έδειξαν ότι το πλύσιμο των χεριών λειτουργεί και όταν γίνεται, όχι μετά αλλά πριν από μια επιλογή (όπως ακριβώς έκανε ο Πόντιος Πιλάτος πριν παραδώσει τον Χριστό για να σταυρωθεί). Ο Λι διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που πλένουν τα χέρια τους καλά πριν από μια σημαντική απόφαση, νιώθουν πιο ελεύθεροι στη μετέπειτα επιλογή τους και την παίρνουν με λιγότερες τύψεις και ενδοιασμούς.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι όταν οι άνθρωποι κάνουν μια επιλογή, αισθάνονται την ψυχολογική ανάγκη να υποστηρίξουν αυτή την επιλογή τους στη συνέχεια. Κάτι που έχουν ήδη διαλέξει (π.χ. ένα καταναλωτικό αγαθό που αγόρασαν) τους φαίνεται πιο ελκυστικό απ’ ό,τι τους φαινόταν πριν το αγοράσουν κι ένα αγαθό που έχουν απορρίψει (δεν το επέλεξαν), τους φαίνεται πια λιγότερο ελκυστικό. Όμως αυτή η τάση δεν υπάρχει πια, όταν ο άνθρωπος πλένει τα χέρια του, οπότε απελευθερώνεται από την “ψυχαναγκαστική” ώθησή του να δικαιολογήσει εκ των υστέρων την απόφασή του.
Εδώ και αιώνες η καθαριότητα έχει σχετιστεί με την ηθική – και η σύγχρονη επιστήμη επιβεβαιώνει πια αυτή τη σχέση. Οι άνθρωποι που έχουν κάνει κάτι ανήθικο (ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν) αισθάνονται λιγότερες ενοχές, όταν στη συνέχεια πλένονται, ενώ άλλα πειράματα έχουν δείξει ότι τα καθαρά και αρωματισμένα δωμάτια βγάζουν τον καλύτερο εαυτό των ανθρώπων και τους παρακινούν να είναι πιο γενναιόδωροι.
Η νέα μελέτη, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει ότι όπως η καθαριότητα μπορεί να “σβήσει” τα ίχνη της παλαιάς ανήθικης συμπεριφοράς, έτσι και το πλύσιμο των χεριών μπορεί να απαλείψει την ανάγκη κάποιου να δικαιολογήσει τις επιλογές του.
Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/328/5979/709
