Facebook και σχέσεις

‘Εργαλείο’ αναζήτησης ερωτικών συντρόφων, είναι για πολλούς Έλληνες το Διαδίκτυο.

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι το facebook, το οποίο κερδίζει όλο και περισσότερους φίλους, ακόμη και σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από μελέτη που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας σε συνεργασία με την ΚΑΠΑRESEARCH, με θέμα ‘Facebook και Σχέσεις’. Στόχος ήταν να διερευνήσει την επίδραση του internet και του facebook στις σύγχρονες σχέσεις αλλά και στη σεξουαλική ζωή των Ελλήνων.

Το facebook που απασχολεί παγκόσμια την ανθρώπινη κοινωνία με θερμούς υποστηρικτές αλλά και διώκτες του αυξάνοντας όλο και περισσότερο τον αριθμό των χρηστών και στη χώρα μας, οδήγησε την ερευνητική μας ομάδα να ασχοληθεί με την επίδρασή του στις ανθρώπινες σχέσεις φωτογραφίζοντας την ελληνική κοινωνία.

Η έρευνα διεξήχθη πανελλαδικά σε δείγμα 1014 ατόμων, ανδρών και γυναικών από 18 έως 54 ετών, από τις 21-25 Ιουνίου 2010. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με τη μέθοδο τηλεφωνικών συνεντεύξεων και με πολυδιάστατη δειγματοληψία με χρήση quota ως προς τη γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού, το φύλο και την ηλικία.

Η μελέτη αυτή συσχετίζει τη χρήση internet και συγκεκριμένα τη χρήση facebook, chat rooms και σελίδων dating με τα σεξουαλικά προβλήματα, τα προβλήματα σχέσεων και την απιστία. Σημαντικά ευρήματα αποτελούν ότι:

• Ένας στους πέντε αντιμετωπίζει κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα (19,5%). 17-40 ετών είναι οι ηλικίες που αντιμετωπίζουν πιο συχνά σεξουαλικό πρόβλημα. Οι άνδρες αντιμετωπίζουν πιο συχνά πρόβλημα στύσης και πρόωρη εκσπερμάτιση και οι γυναίκες μειωμένη επιθυμία και διαταραχή οργασμού. Οι άγαμοι που συζούν εμφανίζουν μεγαλύτερο ποσοστό μειωμένης επιθυμίας, γιατί το σεξ στη συμβίωση παίζει καθοριστικό ρόλο, έχουν μεγαλύτερη απαιτητικότητα και προσδοκία από τη σεξουαλική τους ζωή, σε αντίθεση με τους έγγαμους, οι οποίοι βολεμένοι εγκλωβίζονται στη σεξουαλική ρουτίνα (πίνακες 3,4).
• Το 96,8% έχει λογαριασμό στο face book.
• Το 27,9 μπαίνει σε chat rooms και σελίδες dating.
• Ένας στους δύο σε ηλικίες 18 – 54 ετών μπαίνει τουλάχιστον 1 ώρα καθημερινά στο internet. Οι πιο συχνοί χρήστες είναι ηλικίας 17-30 ετών, όπου κάνουν καθημερινή χρήση με ποσοστό σχεδόν 62%. Οι γυναίκες χρησιμοποιούν περισσότερο τις σελίδες αυτές και πιο εθιστικά, καθώς η γυναίκα αναζητά πιο πολύ την έκφραση και έχει μεγαλύτερο εύρος αναζήτησης επικοινωνίας.

Στις ηλικίες 40 και άνω το ποσοστό καθημερινής χρήσης είναι υψηλό, κάτι που δείχνει ότι στην ηλικία αυτή η ανάγκη για επικοινωνία γεφυρώνεται μέσω της χρήσης του internet. Οι άγαμοι κάνουν καθημερινή χρήση σε ποσοστό σχεδόν 63%, αντίστοιχο της ηλικίας 17-30. Οι έγγαμοι το χρησιμοποιούν λιγότερο (39,7% κάνει καθημερινή χρήση).

Οι ανύπαντροι που συζούν αναζητούν μέσα από chat rooms την ανάγκη να είναι αρεστοί και να φλερτάρουν. Ακόμη, ένας στους δύο διαζευγμένους χρησιμοποιούν πάνω από μία ώρα καθημερινά αυτές τις σελίδες, γεγονός που δείχνει την ανάγκη για επικοινωνία, καθώς οι διαζευγμένοι είναι πιο ‘επαναστατικοί’, θέλουν να ζήσουν νέες εμπειρίες και αναζητούν περισσότερο την περιπέτεια.

Συμπερασματικά, οι πρώτοι στη χρήση των σελίδων είναι οι διαζευγμένοι και δεύτεροι οι άγαμοι.

• Επτά στους δέκα θεωρούν το internet σημαντικό μέσο για την επικοινωνία με τους φίλους τους, ενώ 91% αναζητά κυρίαρχα φιλική σχέση, γεγονός που δείχνει ότι η κοινωνία έχει μεταφέρει τη φιλία στο διαδίκτυο.
• Περίπου το 10% αναζητούν αποκλειστικά ερωτική γνωριμία.
• Η γυναίκα αναζητεί σε υψηλό ποσοστό τη φιλία (95,5% έναντι 86,4% στον άνδρα), ενώ ο άνδρας το ερωτικό στοιχείο (13,6% έναντι 4,5% στη γυναίκα), καθώς η γυναίκα βλέπει περισσότερο τη φιλία, ενώ ο άνδρας τον έρωτα.
• Οι άγαμοι που συμβιώνουν το χρησιμοποιούν πρωταρχικά σαν μέσο επικοινωνίας με τους φίλους (84,2%) και όχι για αναζήτηση ερωτικού συντρόφου.

Συμπέρασμα

Οι άνθρωποι αυτής της κατηγορίας αισθάνονται φόβο ότι η σχέση μπορεί να τους αποκόψει από τους φίλους τους, για αυτό και τους αναζητούν.

Οι διαζευγμένοι επιζητούν το ερωτικό στοιχείο σε αυξημένο ποσοστό (7,5%), αλλά και την επικοινωνία με φίλους (60,4%).

• Το 46% έχει κάνει φιλίες μέσω internet. Αυτό φαίνεται να είναι το θετικό πρόσωπο του διαδικτύου. Το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει κάνει φίλους είναι οι διαζευγμένοι (60%), καθώς είναι εκείνοι που χάνουν τους φίλους του γάμου τους και μαζί με το διαζύγιο γυρίζουν σελίδα στη ζωή τους.
• Το χαμηλότερο ποσοστό απόκτησης νέων φίλων ανήκει στους έγγαμους (36,9%), οι οποίοι έχουν βολευτεί στο κοινωνικό κέλυφος του γάμου.
• Το 45,6 % φλερτάρει μέσω internet, οι άνδρες σε ποσοστό 56% και οι γυναίκες σε ποσοστό 35%. Φλερτάρουν μέσω διαδικτύου κυρίως οι ηλικίες 17-30 ετών (55,9%), αλλά οι πρώτοι που δηλώνουν ότι φλερτάρουν συχνά είναι οι άνθρωποι 40 και άνω (15,1%).

Οι έγγαμοι φλερτάρουν συχνά περισσότερο από αυτούς που συμβιώνουν (9,7% έναντι 5,2%).

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο γάμος θέλει φλερτ, ενώ η συμβίωση θέλει φίλους.

Το 13% της κοινωνίας προτιμά να φλερτάρει μέσω internet. Οι άνδρες είναι σημαντικά περισσότεροι από τις γυναίκες(18,2% έναντι 8,1%). Επίσης, το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτούς είναι άνθρωποι 40 ετών και άνω (14,5%) και διαζευγμένοι (16,4%).

Οι έγγαμοι προτιμούν να φλερτάρουν μέσω internet σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους άγαμους που συμβιώνουν.

Οι λόγοι που οι χρήστες προτιμούν να φλερτάρουν μέσω internet είναι γιατί το 41,3% θεωρεί ότι είναι πιο εύκολη αυτή η προσέγγιση και το 36,5% γιατί υπάρχει ανωνυμία, κάτι που δείχνει ότι οι άνθρωποι αυτοί προτιμούν να κρύβονται πίσω από internet προβάλλοντας μη πραγματικά πρόσωπα και χαρακτηριστικά.

Ένας στους δύο δεν θα προχωρούσε σε συνάντηση με άτομο που γνώρισε μέσω internet, δηλαδή 1 στους 2 δε θέλει να φανερωθεί εκτός της οθόνης του υπολογιστή του.

Συνεπώς το διαδίκτυο δεν αποτελεί ισχυρό κίνητρο συνάντησης των ανθρώπων. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες δεν θέλουν να συναντηθούν σε ποσοστό 61%, κάτι που δείχνει ότι φοβούνται να εκτεθούν και δε θεωρούν αξιόπιστο το άτομο που θα συναντήσουν αισθανόμενες πιθανή απειλή.

Η δεκαετία 30-40 έχει το μεγαλύτερο ποσοστό συνάντησης (55,8%), καθώς η δεκαετία αυτή σηματοδοτεί την ανάγκη μίας σχέσης. Οι άγαμοι και οι διαζευγμένοι απαντούν αναμενόμενα σε μία συνάντηση και στην αναζήτηση μίας σχέσης, καθώς έχουν τα υψηλότερα ποσοστά (61,6% και 60% αντίστοιχα).

• Το 55,5 % δε θα έκανε σχέση με κάποιον που γνώρισε μέσω διαδικτύου, γεγονός που πιστοποιεί ότι το διαδίκτυο θεωρείται αναξιόπιστο στον τομέα σχέση.
• Η γυναίκα απαντά ‘όχι’ σε ποσοστό 68%. Στη δεκαετία 30-40 το 47,9% θα έκανε σχέση, καθώς οι ηλικίες αυτές είναι πιο ‘ευάλωτες’ στη δημιουργία μιας σχέσης. Οι άγαμοι και οι διαζευγμένοι χρησιμοποιούν το διαδικτύο σαν μέσο γνωριμιών, καθώς έχουν τα υψηλότερα ποσοστά 53,8% και 52,7% αντίστοιχα.
• Επίσης, πολύ υψηλό είναι το ποσοστό των άγαμων που συζούν και θα έκαναν σχέση με γνωριμία μέσω internet (46,4%).
• Το 82% φοβάται και δεν εμπιστεύεται να κάνει σχέση με άτομο που γνώρισε μέσω internet ενώ το 12,6% δηλώνει ότι προτιμά την ανθρώπινη επαφή.
• Ένας στούς δύο θα έκανε σχέση υπό την προϋπόθεση να ταιριάζει με τον άλλον (σχήμα 14).
• Το 45,7% θα έκανε σεξ με κάποιον που γνώρισε μέσω διαδικτύου, γεγονός που καταδεικνύει ότι μεγάλο ποσοστό δεν λέει ‘όχι’ στο σεξ, θεωρώντας το διαδίκτυο τόπο σεξουαλικής αναζήτησης.
• Ο άνδρας απαντά αναμενόμενα, καθώς 65,8% θα έκανε σεξ με άτομο που γνώρισε μέσω internet, αλλά εντυπωσιακό δείχνει να είναι ότι το 1/3 είναι οι γυναίκες (45,7%) που ψάχνουν τη σεξουαλική περιπέτεια.

Η δεκαετία 30-40 κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό (48%) διάθεσης σεξουαλικής εμπλοκής με άτομο που γνωρίζουν online, καθώς και οι διαζευγμένοι σε ποσοστό 54,5%, κάτι που δείχνει την αναζήτηση του σεξ και τις μειωμένες αντιστάσεις τους.

• Το 74,9 % δεν έχει κάνει ποτέ σχέση μέσω internet, κάτι που δείχνει ότι το internet δεν θεωρείται αξιόπιστο και ότι δεν είναι ισχυρό όπλο σχέσης. Το μεγαλύτερο ποσοστό είναι στην δεκαετία 40-50 (7,6%). Το 41,8% των διαζευγμένων έχουν κάνει σχέση μέσω internet, κάτι που δείχνει ότι για τους χωρισμένους αποτελεί εργαλείο γνωριμιών και σχέσεων.
• Σε ποσοστό 22% δηλώνει ότι, η χρήση αυτών των σελίδων έχει δημιουργήσει πρόβλημα στη σχέση με το σύντροφό του (σχήμα 17). 17-30 ετών είναι η πιο ευάλωτη ηλικία για να δημιουργηθεί τέτοιο πρόβλημα (32,3%), καθώς είναι και οι περισσότεροι χρήστες, οι οποίοι με μεγαλύτερη ευκολία καταφεύγουν σε αυτές, κάτω από συνθήκες διαπροσωπικών συγκρούσεων.

Το υψηλότερο ποσοστό προβλημάτων έχουν οι διαζευγμένοι, καθώς πιο εύκολα παρασύρονται σε ερωτικές περιπέτειες και είναι πιο άστατοι και ανήσυχοι.

• Το 80% δείχνει να δρα προστατευτικά απέναντι στο σύντροφο και στη σχέση, προσέχοντας ή αποφεύγοντας την επίσκεψη τέτοιων σελίδων, έτσι ώστε να μην τους δημιουργήσει πρόβλημα η χρήση αυτών των σελίδων στη σχέση τους.
• Σχεδόν το 10 % έχει απατήσει το σύντροφό του με άτομο που γνώρισε μέσω internet (σχήμα 19) στοιχείο που προβληματίζει έντονα τη συναισθηματική επικοινωνία των σχέσεων, ενώ 2 στους 3 είναι άνδρες και εξ’ αυτών το 1/3 είναι γυναίκες.
• Οι ηλικίες 40 και άνω έχουν το υψηλότερο ποσοστό απιστίας (12,1%). Οι διαζευγμένοι εμφανίζουν πολύ υψηλό ποσοστό απιστίας 16,4%, διπλάσιο από τις άλλες κατηγορίες, γιατί εκτιμάται ότι μειώνουν σημαντικά τον ηθικό τους κώδικα και τις σεξουαλικές αναστολές, κάτι που ερμηνεύει την ανάγκη τους να θεωρούν το σεξ σημαντικό μέρος της ζωής τους (αυτοεπιβεβαίωση).
• Οι πιο πιστοί φαίνεται να είναι οι άγαμοι που συμβιώνουν (5,2%), γεγονός που επιβεβαιώνει μάλλον την άποψη ότι η συμβίωση είναι πιο ποιοτική από το γάμο!.
• Οκτώ στους δέκαφοβούνται ότι θα παραβιαστούν τα προσωπικά τους δεδομένα.

Όσο μεγαλώνει η ηλικία αυξάνεται και φόβος παραβίασης (κοινωνικές εγγραφές). Οι έγγαμοι (81,4%) και οι γυναίκες(80,2%) φοβούνται περισσότερο, ακολουθούν οι άγαμοι (75,5%) και τέλος οι διαζευγμένοι (72,7%).

• Το 21,1% έχει κάνει cybersex (σχήμα 21). Το μεγαλύτερο ποσοστό είναι άνδρες (25,7%),στις ηλικίες 17-30 ετών (25,5%), ενώ 1 στους 3 διαζευγμένους έχει κάνει cybersex, στοιχείο που ενισχύει την άποψη ότι οι διαζευγμένοι αναζητούν περισσότερο σεξ μέσα από το Ίντερνετ, εκφράζοντας τη δυσκολία της διαπροσωπικής επαφής και πιθανά το κόστος του χωρισμού μέσω αυτού.
• Ένας στους δύο έχει σκεφτεί τη διακοπή του λογαριασμού ή άλλων σελίδων, σε μεγαλύτερο ποσοστό οι ηλικίες 17-30 και οι άγαμοι, καθώς οι άνθρωποι των ηλικιών αυτών είναι πιο παρορμητικοί, ενθουσιώδεις, αλλά απογοητεύονται και πιο γρήγορα.

Σχόλια

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης, ο κ. Ασκητής και οι συνεργάτες του επισημαίνουν τα εξής:

Ο σημερινός τρόπος ζωής φαίνεται να τροφοδοτεί τη διαδικτυακή επικοινωνία, η οποία έχει εξελιχθεί σε προϊόν μόδας, μίμησης και σύγχρονου lifestyle. Αν και ο συγκεκριμένος τρόπος επικοινωνίας εμπεριέχει αρκετά θετικά στοιχεία, μπορεί επίσης να συμβάλει στη δημιουργία ανθρώπων μοναχικών, φοβικών και απομονωμένων (κοινωνική φοβία).

Το διαδίκτυο γεννήθηκε από την καταναγκαστική, ηθικά αυστηρή και απρόσωπη κοινωνία, παρόλη τη σεξιστική προβολή της εποχής μας. Η συστηματική χρήση του διαδικτύου κρύβει δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, καθώς οι περισσότεροι χρήστες αναζητούν μία προστατευμένη επικοινωνία πίσω από ψευδώνυμα και συχνά ψεύτικα στοιχεία, παίζοντας ρόλους και συμπεριφορές προσώπων και ηρώων που θα ήθελαν να είναι.

Η χρήση αυτή του διαδικτύου διαμορφώνει συχνά έναν εθιστικό τρόπο σεξουαλικής επικοινωνίας, όπως είναι το cybersex. Μάλιστα, προβλέπεται ότι η επισκεψιμότητα στο facebook, στα chat rooms και στις σελίδες dating θα παρουσιάσει αύξηση στο προσεχές μέλλον, λόγω της οικονομικής και κοινωνικής συμπίεσης, προβάλλοντας την ανθρώπινη ανάγκη να υπάρξει μια επικοινωνία μεταξύ μας που με ευκολία, ταχύτητα, αποτελεσματικά και ανέξοδα θα γεφυρώνει τη ζωή μας.

Είναι γεγονός ότι το διαδίκτυο και οι χρήστες απλώνουν όλο και περισσότερο τον παλμό της ανθρώπινης ζωής, αγκαλιάζοντας την παγκοσμιοποίηση ως το καθοριστικό πλαίσιο του 21ου αιώνα. Κριτές και αναλυτές θα εκτιμήσουν αυτήν τη σημαντική σχέση των ανθρώπων που η ψηφιακή τεχνολογία σηματοδοτεί.

Το ερώτημα που όλοι μπορούμε απλά και απλοϊκά να θέσουμε είναι ‘πόσο κερδισμένοι ή χαμένοι θα είμαστε από αυτήν την τρομερή τεχνολογική προσέγγιση της ανθρώπινης επικοινωνίας ζώντας το φαντασιωσικό πεδίο ενός τόπου που θα σε χωράει μέσα αλλά και ίσως θα σε αφήνει απέξω από την ίδια την ανθρώπινη μοναδικότητα του εγώ κι εσύ που αγγιζόμαστε, φιλιόμαστε, κάνουμε έρωτα και ο ένας ανήκει στον άλλο χωρίς να ανήκει σε κανένα μηχάνημα…’.