Το 10% έως 15% των μαθητών – κυρίως του δημοτικού – πέφτουν θύματα διάφορων μορφών βίας στο σχολείο. Τα παιδιά που εμπλέκονται σε τέτοια επεισόδια, παρουσιάζουν αλλαγές στη συμπεριφορά, τις οποίες πρέπει να παρατηρούν οι γονείς. Μειωμένη διάθεση ή ακόμα και άρνηση να πάει σχολείο με πρόσχημα κάποια αδιαθεσία, ξαφνική «πτώση» των σχολικών επιδόσεων, χαμηλή αυτοπεποίθηση, αναίτιοι πονοκέφαλοι ή πόνοι στο στομάχι, ξαφνική αλλαγή στη διάθεση. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά σημάδια που εμφανίζουν παιδιά που έχουν πέσει θύμα βίας και εκφοβισμού στο σχολείο.
Τα παραπάνω ανέφεραν ο αναπληρωτής καθηγητής Παιδοψυχιατρικής κ. Γιάννης Τσιάντης, η ψυχολόγος κ. Εύη Αθανασιάδου και ο ψυχοθεραπευτής κ. Κώστας Φύσσας. Οι επιστήμονες παρουσίασαν στοιχεία από τη λειτουργία των τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου (ΕΨΥΠΕ) – 801801117 και 116111 – ενώ έκαναν και μία συνοπτική αναφορά στο πρόβλημα της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού (bulying).
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το 10% έως 15% των μαθητών πέφτει θύμα διάφορων μορφών βίας στο σχολείο. Οι μαθητές που ασκούν βία, δηλαδή οι θύτες, υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 5% του συνόλου των μαθητών. Τα αγόρια, σε σχέση με τα κορίτσια, εμπλέκονται πιο συχνά σε περιστατικά βίας, σε αναλογία 3 προς 1μ ενώ τα κορίτσια εμπλέκονται πιο συχνά σε περιστατικά λεκτικής βίας.
Τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού εκδηλώνονται με μεγαλύτερη συχνότητα στο δημοτικό και στο γυμνάσιο, ενώ στο λύκειο μειώνονται. Οι μισοί από τους μαθητές – θύματα της βίας, δεν αναφέρουν πουθενά το γεγονός, ενώ οι υπόλοιποι μισοί συνήθως το αναφέρουν σε φίλους τους και σπανιότερα στους εκπαιδευτικούς ή τους γονείς τους. Οπως τόνισε ο κ. Τσιάντης, το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με καλύτερη ενημέρωση των εκπαιδευτικών και των γονεών, ενώ πρότεινε μεταξύ άλλων τη θεσμοθέτηση επιτροπής κατά της ενδοσχολικής βίας σε κάθε σχολείο (με τη συμμετοχή γονέων, εκπαιδευτικών και μαθητών), την καλύτερη εποπτεία των παιδιών από τους εκπαιδευτικούς και καταγραφή του φαινομένου.
Θύματα
Νιώθουν έντονο άγχος και αισθήματα ανασφάλειας, έχουν φοβίες, παρουσιάζουν σχολική άρνηση, απουσιάζουν συχνά από το σχολείο και οδηγούν σε σχολική αποτυχία.
Εμφανίζουν, επίσης, μαθησιακές δυσκολίες ή ψυχοσωματικά προβλήματα, όπως πονοκεφάλους, πόνους στην κοιλιά, διαταραχές ύπνου, ενούρηση και κατάθλιψη.
Θύτες
Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ φαίνονται σίγουρα για τον εαυτό τους. Είναι ενεργητικά και υπερδραστήρια, επιθετικά, επιρρεπή σε παραβίαση κανόνων και αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Είναι ικανά να ξεφεύγουν από δύσκολες καταστάσεις, ενώ δεν έχουν ηθικούς ενδοιασμούς ή τύψεις για τις πράξεις τους.
116111 και 8018011177
Με σκοπό την ευαισθητοποίηση του θέματος του εκφοβισμού στα σχολεία, η Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου διαθέτει δύο τηλεφωνικές γραμμές που παρέχουν συμβουλευτική στήριξη σε παιδιά και εφήβους. Το 116111 είναι η Ευρωπαϊκή Γραμμή Στήριξης που λειτουργεί σε 14 χώρες της ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα ήρθε πριν από εννέα μήνες. Η γραμμή αυτή απευθύνεται σε εφήβους κάτω των 18 ετών και μέχρι στιγμής τον έχουν χρησιμοποιήσει 3.346 έφηβοι, κυρίως ηλικίας από 15 ως 18 ετών. Τα αιτήματά τους αφορούν πρωτίστως θέματα ψυχικής υγείας, όπως δύσκολες σχέσεις με τους γονείς και τους συνομιλήκους τους. Η δεύτερη γραμμή αφορά κυρίως συμβουλευτική στήριξη σε γονείς και εκπαιδευτικούς. Η δεύτερη γραμμή είναι το 8018011177 και αφορά θέματα ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων. Η γραμμή αυτή λειτουργεί τα τελευταία πέντε χρόνια και σε αυτό το διάστημα έχει δεχθεί 18.754 κλήσεις.
