Επιστήμονες του πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ κατάφεραν όχι απλώς να επιβραδύνουν τη γήρανση σε ποντίκια, αλλά να την αντιστρέψουν, ένα επίτευγμα που κατέστη εφικτό για πρώτη φορά και αποτελεί ένα ακόμα βήμα στο δύσκολο δρόμο για την καταπολέμηση της φθοράς των κυττάρων με το πέρασμα του χρόνου. Οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να αντιστρέψουν σε ποντίκια εκφυλίσεις σχετιζόμενες με τη διαδικασία του γήρατος, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν τα ζώα νέα εγκεφαλικά κύτταρα, νεανικούς όρχεις, βελτιωμένη γονιμότητα και να ανακτήσουν τις χαμένες νοητικές λειτουργίες τους! Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην διαδικτυακή έκδοση της επιθεώρησης «Nature». Το επίτευγμα αυτό έγινε εφικτό χάρη στα γονίδια της τελομεράσης, είπαν οι ερευνητές από το Ίδρυμα Καρκίνου Dana-Farber, στη Βοστώνη.
Η τελομεράση είναι ένα ένζυμο απαραίτητο για την διατήρηση των τελομερών – των προστατευτικών τμημάτων στις άκρες των χρωμοσωμάτων. Καθώς γερνάμε, τα επίπεδα της τελομεράσης ελαττώνονται με αποτέλεσμα την προοδευτική διάβρωση και βράχυνση των τελομερών που με τη σειρά της οδηγεί στις σωματικές και νοητικές εκφυλίσεις που χαρακτηρίζουν το γήρας.
Οι ερευνητές του Dana-Farber δημιούργησαν ποντίκια με ελεγχόμενο γονίδιο της τελομεράσης – μπορούσαν δηλαδή να το ενεργοποιούν και να το απενεργοποιούν κατά το δοκούν. Με αυτό τον τρόπο, πρώτα προκάλεσαν πρόωρο γήρας στα ποντίκια και στη συνέχεια ενεργοποίησαν εκ νέου το γονίδιο για να διαπιστώσουν εάν η αύξηση των επιπέδων της τελομεράσης μπορούσε να αποκαταστήσει τα τελομερή και έτσι να ελαττώσει τα σημάδια του γήρατος.
Το αποτέλεσμα ήταν να αντιστραφεί σε σημαντικό βαθμό η διαδικασία της γήρανσης – και μάλιστα, δίχως να αναπτύξουν τα ζώα καρκίνο. Αυτό, είπαν οι ερευνητές, είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να χρησιμοποιούν την τελομεράση για να γίνονται αθάνατα.
Ποια είναι η πρακτική αξία της όλης έρευνας; «Σε πρώτη φάση, η μέθοδος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία πασχόντων από σπάνια γενετικά σύνδρομα που οδηγούν σε πρόωρο γήρας και στα οποία είναι τεκμηριωμένοότι τα βραχύτερα τελομερή παίζουν ρόλο», λέει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Ρόναλντ Α. ΝτεΠίνχο, διευθυντής στο Ίδρυμα Εφηρμοσμένης Επιστήμης του Καρκίνου Belfer του Dana-Farber.
«Το αν θα μπορούσε να επηρεάσει και την φυσιολογική διαδικασία του γήρατος είναι ένα πιο δύσκολο ερώτημα», συνεχίζει. «Ωστόσο είναι σαφές ότι η προοδευτική απώλεια των τελομερών σχετίζεται με τις ασθένειες του γήρατος και ότι η αποκατάστασή τους μπορεί να αμβλύνει αυτή τη φθορά».
Ο δρ ΝτεΠίνχο λέει επίσης ότι η μελέτη ανοίγει νέους δρόμους για την Αναγεννητική Ιατρική, διότι τα ευρήματά της υποδηλώνουν ότι παραμένουν ζωντανά (αν και σε λανθάνουσα κατάσταση) τα ενήλικα βλαστοκύτταρα των εξαιρετικά γερασμένων ιστών – και ότι μπορούν να ενεργοποιηθούν για να θεραπεύσουν τις ιστικές βλάβες.
