Αντιμέτωποι με μία νέα διατροφική διαταραχή, τη νευρική ορθορεξία, βρίσκονται οι διατροφολόγοι. Η νευρική ορθορεξία είναι η μανία κατανάλωσης μόνο υγιεινών τροφών, κυρίως βιολογικών ή οργανικών και η αποφυγή κατανάλωσης τροφών αυξημένων σε λιπαρά ή εκείνων που περιέχουν πρόσθετα ή συντηρητικά. “Ο λόγος που τα άτομα που παρουσιάζουν τη διαταραχή, επισκέπτονται τους διατροφολόγους είναι κατά κύριο λόγο σκοπό να αποκτήσουν από έγκυρη πηγή, γνώσεις για τη διατροφή και να νιώσουν ένα αίσθημα ευεξίας και ελέγχου”, επισημαίνει η προϊσταμένη τμήματος Διατροφής, του Ιατρικού Διαβαλκανικού και μέλος της επιστημονικής ομάδας «Διατροφή», κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, Μαρία Κοκκίνου.
Τα χαρακτηριστικά της νευρικής ορθορεξίας
Ένα υγιεινό – ισορροπημένο διαιτολόγιο, πληρέστατο σε θρεπτικά συστατικά, είναι απολύτως αποδεκτό και χρήσιμο. Σύμφωνα με την κ. Κοκκίνου, μπορούμε να μιλάμε για νευρική ορθορεξία, όταν η τήρηση αυτού διαιτολογίου αποτελεί ακραία και απόλυτη θέση του ατόμου, που το ακολουθεί, με χαρακτηριστικά όπως π.χ. :
* Η επίμονη σκέψη σχετικά με τη δίαιτα περισσότερο από τρεις ώρες ημερησίως,
* Ο σχεδιασμός-προγραμματισμός γευμάτων πολλές ημέρες πριν από την κατανάλωσή τους,
* Η θρεπτική αξία του γεύματός είναι περισσότερο σημαντική από την ευχαρίστηση της κατανάλωσής του,
* Το έντονο αίσθημα αυτοπεποίθησης, όταν το άτομο τρώει υγιεινά,
* Η παύση κατανάλωσης τροφίμων που έδιναν απόλαυση και η αντικατάστασή τους από «σωστά» τρόφιμα,
* Η αντικοινωνική συμπεριφορά του ατόμου, επειδή το είδος διατροφής καθιστά δύσκολο το να φάει έξω,
* Οι έντονες ενοχές, όταν «χαλάει» η διατροφή,
* Η εκτίμηση της θρεπτικής αξίας των τροφίμων πάντοτε πριν από το φαγητό,
* Η ευτυχία και ο πλήρης έλεγχος, όταν τρώει «υγιεινά»,
* Το υποτιμητικό βλέμμα προς τους ανθρώπους, που δεν έχουν κανέναν έλεγχο στο τι τρώνε.
“Οι ορθορεκτικοί ακολουθούν με θρησκευτική ευλάβεια τους κανόνες τροφίμων και καμαρώνουν πολύ γι’ αυτό. Πολλές φορές, όσο πιο δύσκολοι οι κανόνες, τόσο μεγαλύτερη ικανοποίηση για την τήρησή τους, παρόλο το τίμημα. Αυτοί οι κανόνες καθορίζουν, αν μπορούν, τι μπορούν και πόσο μπορούν φάνε κάποιο είδος τροφίμου. Μάλιστα, η εμμονή σε μια τέλεια δίαιτα είναι μερικές φορές τόσο έντονη, που όταν παραβιάζονται οι κανόνες της, ο ορθορεκτικός επιβάλει στον εαυτό του τιμωρίες. Π.χ. ‘έφαγα μισό σοκολατάκι και για αυτό την υπόλοιπη ημέρα δεν έφαγα απολύτως τίποτα’! Ένα ακόμη χαρακτηριστικό τους είναι ότι θυμούνται και περιγράφουν με λεπτομέρειες τις ‘σωστές’ και ‘υγιεινές’ επιλογές τους. Π.χ., ‘έχω να βάλω στο στόμα μου γλυκό εδώ και 2.5 χρόνια. Τελευταία φορά που έφαγα ήταν μια σειρά σοκολάτα κουβερτούρα, το Μάιο του 2008’! Και φυσικά η δήλωση γίνεται με χαμόγελο, περιμένοντας την έκπληξη του συνομιλητή τους για το κατόρθωμά τους και την επιβράβευση”, εξηγεί η κ. Κοκκίνου.
Πώς αντιμετωπίζουν την ορθορεξία οι διαιτολόγοι;
Για την αντιμετώπιση αυτής της διατροφικής διαταραχής απαιτούνται γνώσεις, ευαισθητοποίηση και σωστοί χειρισμοί των διαιτολόγων-διατροφολόγων αλλά και των άλλων ειδικοτήτων υγείας προκειμένου η πρόληψη να είναι επιτυχής, η διάγνωση έγκαιρη και η αντιμετώπιση αποτελεσματική.
“Αυτή η διατροφική διαταραχή είναι αρκετά καινούρια και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστούν ακριβώς οι τρόποι αντιμετώπισής της. Οι εμπειρίες δείχνουν ότι ο διαιτολόγος-διατροφολόγος, καλό θα ήταν να επαναπροσδιορίσει το τι είναι πραγματικά υγιεινό, ισορροπημένο, θρεπτικό και ασφαλές σχετικά με τη διατροφή και τα τρόφιμα γενικότερα και με σωστή καθοδήγηση να δώσει στον ορθορεκτικό να καταλάβει θεωρητικά, αλλά και πρακτικά, ότι δεν υπάρχουν υγιεινές και ανθυγιεινές τροφές, αλλά υγιεινές και λιγότερο υγιεινές τροφές. Οφείλει να τον εκπαιδεύσει για την ποσότητα, την ποιότητα αλλά και την συχνότητα που μπορεί να καταναλώνει από όλα τα είδη τροφίμων”, αναφέρει η κ. Κοκκίνου.
Οι ασθενείς με ορθορεξία είναι αρχικά δύσπιστοι και φέρουν στις συζητήσεις πολλά παραδείγματα διαίτων, ερευνών και ανακοινώσεων, προκειμένου να αποδείξουν την ορθότητα των πράξεών τους. “Η επιμονή, η υπομονή και η συνεχής σωστή πληροφόρηση είναι χαρακτηριστικά, που καλό θα ήταν να υπάρχουν σε κάθε συνεδρία. Συνήθως, τα καλύτερα αποτελέσματα λαμβάνουν χώρα, όταν ο ορθορεκτικός, με την παρότρυνση και τη στήριξη του διαιτολόγου-διαιτολόγου, απενοχοποιήσει κάποιες από τις τροφές που είχε αποκλείσει από το διαιτολόγιο του. Τότε θα αρχίσει να τις καταναλώνει χωρίς ενοχές, χωρίς να χάνει τον έλεγχο, αφού ήταν πρόταση του ίδιου του διαιτολόγου, και να αντιλαμβάνεται τη σωστή διάσταση των πραγμάτων σε θέματα διατροφής”, καταλήγει η κ. Κοκκίνου.
