Πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο καταφεύγουν στην εχινάτσια (ή εχινάτσια) για να καταπολεμήσουν το κρυολόγημά τους ή για προληπτικούς λόγους, αλλά μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα έρχεται μάλλον να απομυθοποιήσει τις θεραπευτικές ιδιότητες του συγκεκριμένου φυτού, το οποίο συνήθως πουλιέται με μορφή παραφαρμακευτικού βοτανικού σκευάσματος. Η μελέτη δεν διαπίστωσε κάποια άξια λόγου βελτίωση στο κρυολόγημα όσων παίρνουν εχινάκεια.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Ουινσκόνσιν, υπό τον καθηγητή Μπρους Μπάρετ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη -την μεγαλύτερη του είδους της σχετικά με την εχινάκεια- στο ιατρικό περιοδικό “Annals of Internal Medicine”, μελέτησαν μια ομάδα 719 ενηλίκων και παιδιών, ηλικίας 12 έως 80 ετών, με συμπτώματα κρυολογήματος διάρκειας μιας εβδομάδας περίπου.
Οι εθελοντές που έπαιρναν εχινάτσια, σύμφωνα με τους ερευνητές, κατά μέσο όρο ξεμπέρδεψαν από το κρυολόγημα μόνο 7 έως 10 ώρες νωρίτερα σε σχέση με όσους είχαν πάρει εικονικό σκεύασμα (πλασέμπο) ή κανένα χάπι απολύτως, ενώ τα συμπτώματά τους ήταν οριακά μόνο πιο ήπια. Η ωφέλεια αυτή κρίνεται ασήμαντη και μπορεί να αποδοθεί ακόμα και στον παράγοντα της τύχης, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Οι εθελοντές πήραν 10 γραμμάρια αποξηραμένης ρίζας εχινάκειας την πρώτη μέρα και πέντε γραμμάρια καθημερινά τις επόμενες τέσσερις μέρες, ενώ δεν ανέφεραν κάποιες παρενέργειες.
Ποικίλα σκευάσματα εχινάκειας
«Η διάρκεια της ασθένειας και τα συμπτώματά της δεν διέφεραν ουσιαστικά με την εχινάτσοα σε σχέση με το πλασέμπο», δήλωσαν οι ερευνητές και πρόσθεσαν ότι η έρευνά τους δεν επιβεβαιώνει «την ικανότητα της εχινάτσιας, σε αυτές τις δόσεις, να αλλάξει ουσιαστικά την πορεία του κοινού κρυολογήματος».
Τα ποικίλα σκευάσματα εχινάτσιας στο εμπόριο (υπολογίζονται σε πάνω από 800) μπορεί να διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους, επειδή προέρχονται από διαφορετικά μέρη και είδη του φυτού, το οποίο έχει γίνει αρκετά δημοφιλές διεθνώς, με αποτέλεσμα οι παγκόσμιες πωλήσεις του να παρουσιάζουν μεγάλη άνοδο. Συχνά ένα προϊόν περιέχει εχινάτσια μαζί με κάποιο άλλο βότανο.
Σε διάφορα μέρη του κόσμου, από τα παλιά χρόνια, η εχινάτσιας, που θεωρείται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, έχει χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση διαφόρων παθήσεων πέρα από τα κρυολογήματα. Έρευνες έχουν δείξει ότι μερικοί άνθρωποι μπορούν να εμφανίσουν ήπια συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης στην εχινάτσια, ενώ η χρήση της αντενδείκνυται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Αρκετές μελέτες έχουν γίνει την τελευταία δεκαετία, αλλά γενικά δεν έχει προκύψει ένα οριστικό συμπέρασμα για το κατά πόσο η εχινάτσια μπορεί να προλάβει ένα κρυολόγημα ή να μειώσει τη διάρκειά του.
Σύμφωνα με τον δρα Τζέημς Τέιλορ του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, η εχινάτσια μπορεί πιθανώς να προλάβει ένα κρυολόγημα, όμως το πρόβλημα βρίσκεται στο να διαλέξει κανείς το προϊόν εκείνο του εμπορίου που είναι εν δυνάμει αποτελεσματικό, καθώς πολλά άλλα παρόμοια δεν είναι.
«Θα έλεγα σε έναν γονέα ότι η εχινάτσια μπορεί να προλάβει ένα κρυολόγημα, όμως δεν υπάρχουν οριστικά επιστημονικά στοιχεία για αυτή την προληπτική δράση της, που να έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα». Από την άλλη, όπως είπε, όσοι παίρνουν εχινάτσια για να συντομεύσουν το κρυολόγημά τους, μάλλον πασχίζουν μάταια.
Ο Μπάρετ παραδέχτηκε ότι η νέα έρευνά του (που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ) αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να εκληφθεί θετικά από τους υποστηρικτές της εχινάτσιας, ενώ για τους επικριτές της αποτελεί την οριστική επιβεβαίωση ότι η τυχόν ευεργετική δράση της είναι αμελητέα. «Τα αποτελέσματα δεν δείχνουν με βεβαιότητα προς καμία κατεύθυνση (θετική ή αρνητική)», σχολίασε ο Μαρκ Μπλούμενταλ, επικεφαλής του Αμερικανικού Βοτανικού Συμβουλίου.
