“Αστεροσχολείο” : Η ονομασία προκαλεί τουλάχιστον την περιέργεια. Τι είδους σχολείο μπορεί να είναι αυτό; Πως μπορούν να το παρακολουθήσουν τα παιδιά ; Πού βρίσκεται και πως δημιουργήθηκε ; Τα ερωτήματα αυτά γεννήθηκαν αυτόματα μόλις μάθαμε ότι εγκαινιάσθηκε πριν από λίγες ημέρες, από τον ειδικό γραμματέα του υπουργείου Παιδείας Μ. Κοντογιάννη, το συγκεκριμένο σχολείο στην Υπάτη.
Στην αναζήτηση απαντήσεων στα ερωτήματά μας, “ανακαλύψαμε” τον καθηγητή Γεωλογίας Γιώργο Σφήκα, που λίγα χρόνια πριν συνταξιοδοτηθεί ο ίδιος και η σύζυγος του Κία Τζιώτζη, βιολόγος, συνέλαβαν την “ιδέα”, να φύγουν από την Αθήνα και να επιστρέψουν στον τόπο καταγωγής τους, χρησιμοποιώντας την πολύχρονη εμπειρία τους δίδοντας κάτι σημαντικό και χρήσιμο στα παιδιά και στους μεγάλους.
Ο Γ. Σφήκας δίδασκε επί χρόνια αστρολογία κι ίσως από αυτή την εμπειρία πήγασε και η ιδέα της ίδρυσης ενός “αστεροσχολείου”, ενός σχολείου, δηλαδή, που θα δίδασκε σε παιδιά και μεγάλους, τα θαύματα του σύμπαντος.
Το 2007 το ζεύγος Σφήκα στην Υπάτη, πλέον άρχισε να υλοποιεί την ιδέα, ενώ η σύζυγος και βιολόγος, έβγαινε πλέον στη σύνταξη.
Εκεί ο δήμος τους παραχώρησε το παλιό πέτρινο κτήριο του δημοτικού σχολείου που ήταν κενό μετά την μεταφορά των παιδιών σε άλλο κτίριο. Το αστεροσχολείο, βρίσκεται 20 χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία, ανήκε στον δήμο Υπάτη αλλά τώρα περιήλθε στο δήμο Λαμίας.
Αμέσως άρχισε να δημιουργείται ο Σύλλογος Ερασιτεχνών Αστρονόμων Φθιώτιδας, με περίπου 35-45 μέλη ο οποίος άρχισε και τις σχετικές διαδικασίες, ώστε να μεταμορφωθεί το παλιό σχολείο σ΄ένα σύγχρονο παρατηρητήριο του ουρανού και των άστρων.
Έτσι, μεταμόρφωσαν τη μία από τις δύο αίθουσες σε συνεδριακό κέντρο με αμφιθέατρο 70 θέσεων.
Ο σύλλογος, που σήμερα, πλέον, αριθμεί 55 άτομα, έγινε γνωστός όταν διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία συνέδρια για την αστρονομία, καλώντας γνωστούς καθηγητές από το Αστεροσκοπείο Πεντέλης και την Αστρονομική Ένωση Ελλάδας.
Κάλεσαν ειδικούς που μίλησαν για το Πείραμα στο Σερν, αλλά και εξήγησαν τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Συγχρόνως, προσείλκυσαν το κοινό, στήνοντας πέντε μεγάλα τηλεσκόπια στην αυλή του σχολείου. Αμέσως, είτε από ενδιαφέρον, είτε από περιέργεια, άρχισαν να περνούν πολλοί , ακόμη και απλοί κάτοικοι της περιοχής.
Στην κρίσιμη αυτή φάση της υλοποίησης του αστεροσχολείου, ένα ζεύγος ηλικιωμένων από την Υπάτη, η Ειρήνη και ο Σταύρος Κακογιάννης, 96 και 100 ετών αντίστοιχα , που κατάγονταν από την περιοχή αλλά έμεναν στην Αθήνα, έμαθαν για την προσπάθεια του ζεύγους Σφήκα και αποφάσισαν να συνεισφέρουν οικονομικά για την ανάπτυξη της.
Αρχικά, προσέφεραν 200.000 ευρώ και στη συνέχεια 60.000 για να ολοκληρωθεί η μεταμόρφωση του κτηρίου, αλλά κυρίως με τα χρήματα αυτά αγοράστηκε το προβολικό σύστημα starlab από την Αμερική, το οποίο έχει μεγάλες δυνατότητες παρατήρησης των ουρανίων σωμάτων. Περιλαμβάνει ειδικό ηλεκτρονικό υπολογιστή παρατήρησης του ουρανού και κόστισε περί τις 43.000 ευρώ. Τοποθετήθηκε στη δεύτερη αίθουσα του κτιρίου, μετατρέποντας την σε ένα μικρό πλανητάριο, με 33 θέσεις. Μέσω του μηχανήματος αυτού, εκτός από το να παρατηρεί κανείς τα ουράνια σώματα και τις κινήσεις, μπορεί να δει την θέση των πλανητών σε όποια ημερομηνία επιθυμεί στο μέλλον. Συγχρόνως, μέσω αυτού ,διδάσκεται η κίνηση των αστερισμών, αλλά και η μυθολογία τους. Η ιστορία δηλαδή καθενός απ΄αυτούς τους σχηματισμούς, όπως την είχαν συλλάβει οι αρχαίοι Ελληνες.
Παράλληλα, αγοράσθηκε και τηλεσκόπιο 17 ιντσών, ένα από τα μεγαλύτερα που υπάρχουν. Να σκεφθεί κανείς ότι το τηλεσκόπιο που υπάρχει στο Πανεπιστήμιο Πατρών είναι μικρότερο, αφού δεν ξεπερνά τις 14 ίντσες. Αυτό το τηλεσκόπιο του αστεροσχολείου, εκτός από τις δυνατότητες διδασκαλίας παρέχει την ευκαιρία σε φοιτητές και επιστήμονες να το χρησιμοποιήσουν και για ερευνητικούς λόγους.
Μέχρι τώρα όμως δεν έχει τοποθετηθεί ακόμη καθώς οι εργασίες ανοικοδόμησης ειδικού πύργου, πάνω στον οποίο θα τοποθετηθεί το τηλεσκόπιο, έχουν σταματήσει, καθώς στο υπέδαφος , βρέθηκαν αρχαία.
Ο Γιώργος Σφήκας, πάντως, υπερήφανος για το αποτέλεσμα της υλοποίησης της ιδέας, δηλώνει στο ΑΠΕ συγκινημένος : “Μας έχουν πει επιστήμονες που μας έχουν επισκεφθεί, ότι κάτι παρόμοιο με αυτό το σύστημα αστεροσκοπείου και πλανητάριου μαζί , δεν έχουν συναντήσει πουθενά αλλού στον κόσμο.”
Ο καθηγητής μιλάει με ευγνωμοσύνη για το ζεύγος Κακογιάννη που προσέφερε τα μέσα της υλοποίησης και ανάπτυξης του εγχειρήματος, λέγοντας ότι το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας ήταν να ονομάσουμε το σχολείο ” Κακογιάννειο Αστεροσχολείο”. Τη μία αίθουσα την αφιερώσαμε στην Ειρήνη και την άλλη στον Σταύρο Κακογιάννη”.
Τώρα πια το “αστεροσχολείο” έχει γίνει γνωστό, μέσω της επικοινωνίας του με άλλα “κοινά” σχολεία που οι μαθητές τους το επισκέπτονται πλέον σε σταθερή βάση. Τουλάχιστον 2.500 μαθητές με τους καθηγητές τους έχουν περάσει τα δύο τελευταία χρόνια κι έχουν παρατηρήσει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, δίδοντας ζωή στο παλιό εγκαταλελειμμένο κτίριο του δημοτικού σχολείου, που έμεινε σιωπηλό για χρόνια και τώρα πάλι σφύζει από τη ζωή των παιδιών.
Σήμερα στο Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστημών όπου βρίσκεται αποσπασμένος ο Γιώργος Σφήκας, έχει έναν συνεργάτη, αφού η σύζυγός του με την οποία ξεκίνησαν την υλοποίηση της ιδέας του “αστρεροσχολείου” έχει συνταξιοδοτηθεί. Στο Κέντρο αποσπάσθηκε και ο μαθηματικός Οδ. Κοντογιώργος με τον οποίο πλέον ο Γ. Σφήκας αναπτύσσει την αρχική ιδέα .
“Θέλουμε να λειτουργούμε συνεχώς και το κόστος είναι μεγάλο για μας” λέει ο Γ. Σφήκας. ” Γιαυτό το υπουργείο Παιδείας ενέταξε την προσπάθεια στις καινοτόμους δράσεις του. Χρειαζόμαστε τρεις υπαλλήλους, οι δύο θα βρίσκονται στο σχολείο όλη τη μέρα για να υποδέχονται τους επισκέπτες μας αλλά όταν θα εγκαταστήσουμε το μεγάλο τηλεσκόπιο, θα θέλουμε και έναν τρίτο που θα εργάζεται το βράδυ, γιατί τότε μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τον ουρανό”.
Πολλές φορές οι άνθρωποι, πλησιάζοντας στην ηλικία της συνταξιοδότησης, σκέπτονται ότι εντάσσονται πλέον σε μια ομάδα ανθρώπων που ενδεχομένως δεν έχει συμβολή στις καθημερινές δραστηριότητες των υπολοίπων, που θεωρούνται “μάχιμοι” πολίτες.
Ίσως αυτή η σκέψη, να ήταν η κινητήρια δύναμη που συντηρεί το ζεύγος των εκπαιδευτικών για να συνεχίσουν να είναι χρήσιμοι όσο ζουν και μπορούν. Κι όπως λέει ο Γ. Σφήκας “δεν θέλαμε να σκεπτόμαστε τη σύνταξη που θα πάρουμε, κι αυτή κουτσουρεμένη. Έτσι, μετά από 30 χρόνια ενεργής δράσης αναρωτηθήκαμε με την γυναίκα μου πως θα μπορούσαμε να δώσουμε και σε άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα στα παιδιά, το ερέθισμα να ασχοληθούν με την μαγεία της εικόνας του έναστρου ουρανού. Για να νοιώσουν έτσι τη μεγάλη ικανοποίηση , που νοιώσαμε και εμείς. Σκεφθήκαμε λοιπόν να επενδύσουμε όλη αυτή την εμπειρία , αλλά και την αγάπη μας για τα άστρα, φτιάχνοντας το Αστεροσχολείο”
Κι η ιδέα αυτή υλοποιήθηκε, με τη βοήθεια του δήμου, των περιφερειαρχών και των διευθυντών εκπαίδευσης, αλλά κυρίως με τη βοήθεια απλών ανθρώπων που, προς δυσμάς του βίου τους, θέλουν να αφήσουν στις επόμενες γενιές, χρήσιμη κληρονομιά. Συγχρόνως με το έργο αυτό όμως ζωντάνεψε η περιοχή και ωφελήθηκε εμπορικά ο τόπος από τους εκατοντάδες των επισκεπτών.
“Είμαστε όλοι αστερόσκονη” καταλήγει η συνομιλία μας με τον Γιώργο Σφήκα, “αφού προερχόμαστε από την μεγάλη έκρηξη του σύμπαντος.”.
Και εμείς προσθέτουμε πως επειδή πλέον δεν μπορούμε εύκολα να ερμηνεύσουμε, να αντέξουμε και να συνηθίσουμε τα καθημερινά και “γήϊνα” ίσως είναι μια χρήσιμη εμπειρία να θαυμάσουμε τα ουράνια….
