Ιδανικότερο σημείο για να αρχίσει ένας επίδοξος flaneur την περιπέτειά του στη γαλλική πρωτεύουσα είναι η συνοικία του Marais. Η περιοχή αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του παριζιάνικου κέντρου και συνάμα είναι απόκεντρο. Βρίσκεται μεταξύ του 3ου και του 4ου δημοτικού διαμερίσματος, στη δεξιά όχθη του Σηκουάνα (Rive Droite). Υπαίθρια έκθεση με γλυπτά του Juan Miro στο προαύλιο ρωμανικής βασιλικής στο Beaubourg. Το Marais έχει πολλά πάρε-δώσε με την παρισινή ιστορία. Φιλοξένησε αρκετούς Λουδοβίκους στα χρόνια της μοναρχίας, τον καρδινάλιο Ρισελιέ, τον Ροβεσπιέρο, τον Μέγα Ναπολέοντα.
Στους δρόμους του εκτυλίχτηκε η σπουδαιότερη κοινωνική επανάσταση στην παγκόσμια ιστορία και 180 χρόνια μετά, πάλι από εδώ ξεκίνησε η σημαντικότερη φοιτητική εξέγερση της σύγχρονης εποχής. Σήμερα οι ίδιοι αυτοί δρόμοι σφύζουν από ζωντάνια και δημιουργικότητα. Τυχαίο;
Η rue de Rosiers είναι ακόμα το κέντρο της ιουδαϊκής κοινότητας που ζει στο Παρίσι από τον ύστερο Μεσαίωνα. Αφίσες και ανακοινώσεις σε πλαίσια αναγγέλλουν εβραϊκές εκδηλώσεις, βιβλιοπωλεία πουλάνε σπάνιες μελέτες για τον ιουδαϊσμό και τον μυστικισμό της Καμπάλα. Πολλά εστιατόρια σερβίρουν «kosher» (καθαγιασμένο ιουδαϊκό φαγητό) κι από κοντά σπουδαστές με λευκά κολλαριστά πουκάμισα, ενήλικες που δεν βγάζουν ποτέ από το κεφάλι τους το χαρακτηριστικό σκουφάκι, το «kipot», και ραβίνοι με τεράστιες γενειάδες, ρεπούμπλικες και κροταφικές μπούκλες. Η συναγωγή στον αριθ. 10 της rue Pavee είναι το πιο προβεβλημένο θρησκευτικό και φιλανθρωπικό τους ίδρυμα. Το κτίριο χτίστηκε το 1913 από τον αρχιτέκτονα Hector Guimard και θεωρείται αριστούργημα της art nouveau.
Το Marais είναι αρκετά μεγάλο και ανεκτικό για να εξαντληθεί σε μία μόνο εθνοφυλετική ομάδα. Η πολυχρωμία του απεικονίζεται καλύτερα στον διασημότερο εμπορικό του δρόμο, την -όνομα και πράγμα- rue des Francs Bourgeois, τα μαγαζιά της οποίας είναι ανοιχτά και τις Κυριακές. Εδώ η απαράμιλλη αισθητική της γαλλικής πρωτεύουσας δείχνει πιο προσιτή απ’ ό,τι στις μεγάλες λεωφόρους.
Αγνωστοι αλλά κάθε άλλο παρά αμελητέοι μόδιστροι από τη Γαλλία και τον υπόλοιπο κόσμο συγκεντρώνονται στη rue Vielle du Temple.
Η σχεδόν κρυμμένη rue Charlot φημίζεται για τα ατελιέ της, στα οποία νέοι σχεδιαστές, διακοσμητές και γκαλερίστες παρουσιάζουν την τελευταία λέξη του avant-garde σε έπιπλα, φωτιστικά, διακοσμητικά αντικείμενα και έργα τέχνης.
Τόσο στην κεντρική rue de Rosiers όσο και στην παρακείμενη rue de Sicile οι μπουτίκ δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα μεγαθήρια της haute couture στην άλλη πλευρά του ποταμού, τη Rive Gauche. Μόνο που οι τιμές τους είναι ασύγκριτα πιο συμφέρουσες. Σημειώστε επίσης ότι στο Μarais διαμένει και μια πολυπληθής κινεζική κοινότητα, ιδίως στο βόρειο τμήμα του, κοντά στον σταθμό Republique.
(*) Our Paris: Sketches for memory, εκδ. Knopf, N.Y. 1995
ΟΙ ΦΥΓΑΔΕΣ ΤΗΣ ΜΟΝΜΑΡΤΡΗΣ
Το πρώτο κύμα ανεξάρτητων δημιουργών, καλλιτεχνών και μόδιστρων έφτασε στο Marais στις αρχές ‘90, όταν οι γειτονιές της Μονμάρτρης γέμισαν από τουρίστες. Τώρα κι άλλοι «πρόσφυγες» από εκεί εισβάλλουν στα αναζωογονημένα προάστια της Belville και του Canal St Martin και μεταφέρουν μαζί τους την κουλτούρα των στεκιών.
Παραμένουν αυτόνομοι πυρήνες επιχειρηματικότητας μακριά από τα μαζικοποιημένα καταναλωτικά ήθη της παγκοσμιοποίησης, αφού η εμπορική ανάπτυξη εδώ δεν έχει να κάνει με πολυώροφα malls γεμάτα διάσημες φίρμες. Εδώ μαζεύονται κάποιοι άνθρωποι, ας πούμε δύο σχεδιαστές μόδας, ένας επιπλοποιός κι ένας κομμωτής, ανακαινίζουν μια πολυκατοικία ή ένα παλιό εργοστάσιο και το μετατρέπουν σε χώρο παραγωγής και έκθεσης των προϊόντων και των υπηρεσιών τους.
Η μπρασερί που υπάρχει απέναντι, το βιβλιοπωλείο, το βιολογικό μπακάλικο έχουν κοινό κώδικα αισθητικής και μοιράζονται πάνω-κάτω τους ίδιους πελάτες. Μπορούμε σ’ αυτά τα σοκάκια να φανταστούμε μια νέα τάξη να γεννιέται ανερχόμενη από τις στάχτες εκείνης που τώρα εξοντώνει η παγκόσμια ύφεση.
Μια εμποροβιοτεχνική ελίτ που ξεχωρίζει για την πρωτοτυπία στις δημιουργίες της οι οποίες μπορεί να είναι από φορέματα μέχρι χειροποίητα καλλυντικά κι από σκαμπό μέχρι αρχιτεκτονικές ιδέες και σπιτικές μαρμελάδες.
Οπως ο Gian Mauro και η Olga, που έχουν την εναλλακτική γκαλερί D’ Architecture, στο Νο 11 της rue des Blancs Manteaux.
Στις αίθουσές της παρουσιάζονται οι τελευταίες τάσεις στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική. Λίγο πιο κάτω στα νούμερα 31-33 του ίδιου δρόμου λειτουργεί ένα ονειρικό χαμάμ. Μια φευγαλέα ματιά απέξω δεν αρκεί για να φανερώσει το εκλεπτυσμένο γούστο και τις εξεζητημένες υπηρεσίες που προσφέρει -γι’ αυτό πρέπει κανείς να περάσει το κατώφλι.
Εχουμε ήδη κάνει λόγο για τη rue Vielle du Temple στην καρδιά του Marais. Τα περισσότερα σπίτια κι από τις δύο πλευρές του δρόμου χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα. Το Belle Hortense είναι μια λογοτεχνική κάβα.
Οι καλύτερες ετικέτες της Βουργουνδίας μοιράζονται την ίδια βιτρίνα με βιβλία του Ζιλ Ντελέζ, της Αννας Αρεντ και του Ρολάν Μπαρ. Στο Νο 70 ο Jose Levy ξανάφερε στη μόδα εκδοχές του ανδρικού πουλόβερ με μακρύ V, αλλά σε εκείνο που πραγματικά διαπρέπει είναι το παλτό. Ενας πολλά υποσχόμενος μόδιστρος βρίσκεται και στη rue de Moussy 7, ο Τυνήσιος Azzedine Alaia, με ρούχα που διακρίνονται για την «πλαστικότητα» και τον αισθησιασμό τους.
Η περιήγησή μας στο Marais τελειώνει με μια στάση στη rue Debelleyme, όπου ξεχωρίζουν αμέσως τα έπιπλα του Cristophe Delcourt και η διακόσμηση κήπων του Vincent Jalbert.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Το κέντρο Pompidou προσεγγίζεται ευκολότερα από τους σταθμούς του μετρό Rambuteau και Hotel de Ville. Ανοιχτά κάθε μέρα από 11.00 έως τις 21.00 εκτός Τρίτης.
ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ
Στο Marais αποβιβάζουν οι σταθμοί του μετρό Saint Paul (γραμμή 1), Hotel de Ville (γραμμή 1 & 11), Rambuteau (γραμμή 11), Chatelet (γραμμές 1, 4, 7, 11, 14).
ΜΙΑ ΠΟΛΗ-ΟΡΧΗΣΤΡΑ
Τολμήστε μια σύγκριση της παριζιάνικης νύχτας με την ένδοξη (πάλαι ποτέ) νυχτερινή ζωή της Αθήνας. Για την ακρίβεια, ανοίξτε ένα «Time Out» ή ένα «Pariscope» και μετρήστε τις live μουσικές σκηνές του Παρισιού.
Υστερα συγκρίνετε τα μεγέθη με τις αντίστοιχες λίστες στους αθηναϊκούς οδηγούς πόλης. Ακόμα κι αν διαιρέσετε με το 3 -καθώς η γαλλική πρωτεύουσα είναι τριπλάσια σε μέγεθος από την ελληνική- και πάλι δεν βγαίνουν τα νούμερα.
Ξέρετε πόσα κλαμπ παίζουν κάθε βράδυ εδώ ζωντανή τζαμαϊκανή ρέγκε; Πάνω από 40. Εντοπίσαμε 25 κλαμπ με μουσική από τη Σενεγάλη, 16 με νοτιοαφρικάνικα μπλουζ, 14 με φάντο από το Πράσινο Ακρωτήρι, και εκατοντάδες άλλα μικρά και μεγάλα με ορχήστρες που παίζουν ασταμάτητα αργεντίνικο τάνγκο, ανδαλουσιανό φλαμένγκο, σάμπα, σάλσα, κουβανέζικο μάμπο κ.ά.
Βρήκαμε ακόμα ζουρνάδες από το Νεπάλ, μονόχορδα από τη Μογγολία, τούρκικα σάζια, αραβικά ούτια και μπουζούκια σε τουλάχιστον 4 ελληνικά εστιατόρια.
Ξεφυλλίζοντας τις επόμενες σελίδες των παρισινών περιοδικών διασκέδασης, φτάσαμε στην τζαζ όπου τα χάσαμε με τις υπάρχουσες υποκατηγορίες: swing, bebop, hardbop, latin jazz, cool, free, fusion με αράδα τις διευθύνσεις από κάτω τους. Και δεν αναφερόμαστε καν σ’ αυτό που συμβαίνει στη mainstream σκηνή με τα εκατοντάδες ροκ και alternative γκρουπάκια και τα ηχηρά ονόματα του διεθνούς πενταγράμμου που δεν γίνεται να μη συμπεριλάβουν την Πόλη του Φωτός στις παγκόσμιες περιοδείες τους.
HOT SPOTS
Αλλα σημεία ενδιαφέροντος στην πιο πρωτοποριακή γειτονιά της γαλλικής πρωτεύουσας είναι: το Μουσείο Piccaso, το οποίο όμως ανακαινίζεται και θα ξανανοίξει το 2012, η κατοικία του μεσαιωνικού αλχημιστή Nicolas Flamel που είναι το παλαιότερο πέτρινο σπίτι στο Παρίσι (rue de Montmorency 51), το Μουσείο Carnavalet (rue de Sevigne 23) με χιλιάδες έργα τέχνης σχετικά με την ιστορία της πόλης και βέβαια το διάσημο καφέ Charlot (rue de Bretagne 38) με τη μεσοπολεμική αισθητική στο εσωτερικό του, την υπέροχη ταράτσα και τα θαυμάσια κρύα πιάτα του. Αν, τέλος, έχετε γαλλική φιλολογική κουλτούρα, κάντε κι ένα προσκύνημα στο σπίτι του Βικτόρ Ουγκό, στην Place des Vosges.
