Η εκκριτική ωτίτιδα είναι η συλλογή «μη μολυσμένου υγρού» μέσα στο μέσο αυτί, λόγω κακής λειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας, με αποτέλεσμα παροδική κατά κανόνα βαρηκοΐα, μέτριου βαθμού.
Το 15-20% των παιδιών παρουσιάζουν κάποτε για κάποιο διάστημα συλλογή υγρού στο μέσο αυτί. Αυτό δεν γίνεται όμως πάντα αντιληπτό.Για να καταλάβετε καλύτερα την εκκριτική ωτίτιδα πρέπει να ξέρετε ότι το αυτί για να μπορέσει να εκτελέσει τις λειτουργίες του χωρίζεται σε τρία μέρη:
1. Το έξω αυτί.
2. Το μέσο αυτί που διxωρίζεται από το έξω αυτί με το τύμπανο και περιλαμβάνει τρία μικρά οστάρια ενωμένα μεταξύ τους σαν αλυσίδα. Είναι μια μικρή αεροφόρος κοιλότητα που ο μόνος τρόπος επικοινωνίας της με το περιβάλλον γίνεται μέσα από ένα μικρό σωλήνα, την ευσταχιανή σάλπιγγα, που καταλήγει στο πίσω τμήμα της μύτης, δίπλα από τα κρεατάκια.
3. Το έσω αυτί που αποτελείται από τα όργανα ακοής (κοχλίας) και ισορροπίας (λαβύρινθος). Επίσης πρέπει να ξέρετε ότι η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι ένας πόρος (σωλήνας), με τον οποίο συγκοινωνεί το μέσο αυτί με το ρινοφάρυγγα. Εχει δύο στόμια, από τα οποία το ένα συγκοινωνεί με το φάρυγγα και το δεύτερο με το μέσο αυτί. Κύριος ρόλος της ευσταχιανής σάλπιγγας είναι η προστασία του τυμπάνου. Η ευσταχιανή σάλπιγγα εξασφαλίζει τον καλό αερισμό του αυτιού και απομακρύνει τις φυσιολογικές εκκρίσεις του αυτιού. Ανοίγει για λίγο, κυρίως όταν μασάμε ή χασμουριόμαστε. Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με την ευσταχιανή σάλπιγγα πολύ στενότερη από το φυσιολογικό. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε γενετικούς λόγους, είτε στην άσκηση πίεσης στο κεφάλι κατά τη γέννα. Αποτέλεσμα αυτής της ανωμαλίας είναι η συσσώρευση υπερβολικών ποσοτήτων βλέννας στο μέσο αυτί, κάτι που συχνά προκαλεί απώλεια της ακοής ως ένα βαθμό. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως μέση ωτίτιδα.
Πότε η ευσταχιανή σάλπιγγα δεν λειτουργεί κανονικά;
Η ευσταχιανή σάλπιγγα στα παιδιά είναι οριζόντια και με πιο ευρύ στόμιο και είναι πιο εύκολα διαπερατή από μικρόβια. Η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια), τα συχνά κρυολογήματα, η αλλεργία και ορισμένες σπάνιες παθήσεις όπως μογγολισμός, λαγώχειλο ή λυκόστομα, αποτελούν προδιαθεσιακούς παράγοντες για την εκκριτική ωτίτιδα.
Πως καταλαβαίνουμε ότι το παιδί πάσχει;
Η ελάττωση της ακοής είναι ουσιαστικά το μόνο σύμπτωμα της ύπαρξης υγρού στο αυτί. Η βαρηκοΐα ποικίλλει, ακόμα και από μέρα σε μέρα και μπορεί για μεγάλα διαστήματα να παραμείνει αδιάγνωστη, ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά. Οι γονείς συνήθως θεωρούν ότι το παιδί τους «δεν θέλει να τους ακούσει» ή τους αγνοεί ή δεν μπορεί να συγκεντρωθεί εύκολα. Τα μεγαλύτερα παιδιά συνήθως παραπονούνται για το ότι τα αυτιά τους είναι βουλωμένα, κάτι που επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια και μετά από κρυολόγημα. Μπορεί να παραπονεθούν και για σποραδικούς πόνους ή θορύβους ακόμα και κώφωση. Τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν συνήθως το καλοκαίρι, και μπορεί να επανεμφανιστούν το χειμώνα.
1. Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας η ελάττωση της ακοής μπορεί να δράσει καθοριστικά στην ανάπτυξη της ομιλίας τους. Είναι επίσης δυνατόν να επηρεαστεί η συμπεριφορά τους κάνοντας τα δύστροπα ή με τάσεις απομόνωσης.
2. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας μένουν πίσω στα μαθήματα, αφού με δυσκολία συνήθως παρακολουθούν στην τάξη. Η συμπεριφορά τους επηρεάζεται αφού αισθάνονται μειονεκτικά.Τι συμβαίνει με το υγρό τελικά;
Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων το μέσο αυτί καθαρίζει από μόνο του μέσα σε 4 – 6 εβδομάδες περίπου. Κάποιες φορές το υγρό παραμένει για μεγαλύτερα διαστήματα. Τότε γίνεται παχύρρευστο και κολλώδες.
Μόνιμες παραμορφώσεις της δομής του μέσου αυτιού (π.χ. συμφύσεις) και τελικά μόνιμη δυσλειτουργία του, που μπορεί να απαιτήσουν στο μέλλον πολύ ευαίσθητες επεμβάσεις. Επίσης, ας μην υποτιμηθούν καθόλου: η πιθανή καθυστέρηση στην ομιλία, οι δυσκολίες στο σχολείο και οι τάσεις απομονωτισμού στα μεγαλύτερα παιδιά.
Η χρήση φυσιολογικού ορρού και αποσυμφορητικών της μύτης, η αντιβίωση καθώς και το μάσημα τσίχλας, τα μπάνια κ.α. βοηθούν στην απομάκρυνση του υγρού. Αν αυτό παρά τα παραπάνω υπάρχει πάνω από 6 εβδομάδες, τότε μια μικρή χειρουργική επέμβαση καλείται να δώσει τη λύση.
Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία, διαρκεί περίπου 20 λεπτά και συνίσταται στην, κάτω από το μικροσκόπιο, τοποθέτηση μικρού σωληνίσκου αερισμού πάνω στο τύμπανο ώστε να έλθει σε μόνιμη επικοινωνία το μέσο αυτί με τον αέρα. Έτσι επιτυγχάνονται και η απομάκρυνση του υγρού και ο καλός αερισμός του. Το παιδί παραμένει στο νοσοκομείο μόνο για λίγες ώρες και δεν πονά. Οι σωληνίσκοι αερισμού αποβάλλονται αυτόματα από το ίδιο το αυτί σε διάστημα 6-12 μηνών, αφήνοντας μια ανεπαίσθητη ουλή.
Στο σπίτι : Στο παιδί πρέπει να μιλάμε καθαρά και από κοντά αφού πρώτα του αποσπάσουμε την προσοχή. Φροντίζουμε να μας βλέπει και να μην υπάρχει άλλος θόρυβος, όπως τηλεόραση. Μπορεί να χρειαστεί να επαναλάβουμε κάποιες λέξεις ή να εξηγούμε περιφραστικά. Πρέπει να δείχνουμε κατανόηση στο πρόβλημα του, να του εξηγούμε απλά τι συμβαίνει και το διαβεβαιώνουμε ότι δεν θα διαρκέσει πολύ. Ας μη ξεχνάμε ότι άλλες μέρες ακούει καλύτερα άλλες χειρότερα.
Στο σχολείο : Ο δάσκαλος πρέπει να ενημερωθεί για τη βαρηκοία. Το παιδί τοποθετείται σε μπροστινό θρανίο και όταν ο δάσκαλος του απευθύνεται πρέπει να είναι ορατός και κατανοητός.
2. Το ταξίδι με αεροπλάνο δεν απαγορεύεται.
Πάνω από το 90% των παιδιών απαντούν θετικά στη χειρουργική θεραπεία. Όμως το υπόλοιπο ποσοστό μπορεί να αναπτύξει ξανά εκκριτική ωτίτιδα μετά την απομάκρυνση των σωληνίσκων και να χρειαστεί πάλι να τοποθετηθούν νέοι. Ευτυχώς οι υποτροπές αυτές αφορούν συνήθως παιδιά με σοβαρή αλλεργία, μογγολισμό ή λυκόστομα.
