Πόλη ή χωριό; Για λίγο ή για πάντα; Για δουλειά ή για διασκέδαση; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δεν είναι και τόσο απόλυτες, όπως αποδεικνύουν κάθε τόσο οι άνθρωποι των Πρεσπών, εκείνοι που κατάγονται από την περιοχή και εκείνοι που την αγάπησαν τόσο πολύ, ώστε να εγκαταλείψουν τον τόπο διαμονής τους για να φτιάξουν εκεί μια νέα ζωή. Η Γεωργία Τάμπα είναι μόλις 26 ετών, έζησε για χρόνια στη Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασε, όμως η καρδιά της ανήκε πάντα στο χωριό της. Αναζητώντας ησυχία, επαφή με τη φύση και πιο χαλαρούς ρυθμούς, “ετοίμασε βαλίτσες” και με το σύντροφό της πήγε να ζήσει στις Πρέσπες.
Τότε σκέφτηκε να αξιοποιήσει τις σπουδές τουριστικών επαγγελμάτων που έκανε, προς όφελος και του τόπου καταγωγής της κι έτσι “έστησε” πριν από λίγους μήνες, το πρώτο ταξιδιωτικό γραφείο στην περιοχή. Πρόσφατα, μάλιστα, επικοινώνησαν μαζί της ταξιδιωτικά γραφεία από την Αθήνα, που ενδιαφέρονται να πραγματοποιούν μικρές περιηγήσεις επισκεπτών στις πόλεις Μπίτολα (Μοναστήρι) και Οχρίδα της ΠΓΔΜ και την Κρυσταλλοπηγή της Αλβανίας. “Αγαπάμε τη φύση και θέλαμε να προσφέρουμε κάτι καλό για όλη την Πρέσπα, ώστε να εξυπηρετηθούν και οι κάτοικοι που θέλουν να κάνουν ένα ταξίδι, αλλά και οι τουρίστες που θέλουν να έρθουν σ’ εμάς και αναζητούν κάποιον να τους πει πού να πάνε και τί να κάνουν”.
Η Γεωργία Τάμπα, όμως, δεν είναι η μοναδική περίπτωση ανθρώπου, που γοητεύτηκε από τη μαγευτική περιοχή των Πρεσπών, τόσο πολύ μάλιστα ώστε να την επιλέξει ως μόνιμο τόπο διαμονής. Η γνωστή, πλέον, για τη δραστηριότητά της, Γκαμπριέλα Σάινερ, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αυστρία, επισκέφθηκε κάποια στιγμή τις Πρέσπες και θέλησε να μείνει εκεί για λίγους μήνες. Τελικά δεν έφυγε ποτέ και αποφάσισε να δημιουργήσει μια μη κυβερνητική οργάνωση, το Πολιτιστικό Τρίγωνο Πρεσπών, μέσα από το οποίο, τα τελευταία χρόνια, υλοποιεί δράσεις για τη νεολαία, τον εθελοντισμό, τον πολιτισμό, τη διασυνοριακή συνεργασία.
Οι εναλλαγές του τοπίου, οι αμέτρητες επιλογές για την εξερεύνηση της περιοχής, τα μυστικά των λιμνών, του βουνού, των μονοπατιών και της παράδοσης ήταν, άλλωστε, η αφορμή για ένα ακόμη νέο κορίτσι να εγκαταλείψει τη χώρα του. Η Γαλλίδα Μαρί Αρσέ πήγε για πρώτη φορά στις Πρέσπες το 2006 ως φοιτήτρια, εθελόντρια του Πολιτιστικού Τριγώνου Πρεσπών. “Ερωτεύτηκε” το τοπίο και αποφάσισε να δημιουργήσει εκεί το “Πνεύμα της Ανακάλυψης”, μια εταιρεία που προσφέρει υπαίθριες αθλητικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Παιχνίδια ρόλων, κυνήγι θησαυρού και γνωριμία με δραστηριότητες, όπως η κτηνοτροφία και η αλιεία, περιλαμβάνονται στο “ρεπερτόριο” των δράσεων που οργανώνει.
Το πλούσιο “μωσαϊκό” των ανθρώπων των Πρεσπών, συμπληρώνουν τα στελέχη της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών, μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης που δημιουργήθηκε το 1990, με την υποστήριξη του WWF αλλά και οι υπεύθυνοι των Κέντρων Ενημέρωσης, που έχει δημιουργήσει ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Κέντρου Δρυμού Πρεσπών, με σκοπό την ενημέρωση των επισκεπτών της περιοχής.
Πόλοι έλξης για τους επισκέπτες
Σήμερα, στην περιοχή των Πρεσπών διασώζονται περισσότερα από εκατό βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία και στις τρεις χώρες. Ένας από τους σπουδαιότερους πόλους έλξης τουριστών είναι το νησί του Αγίου Αχιλλείου, όπου κανείς μπορεί να δει τον ομώνυμο ναό στη λίμνη Μικρή Πρέσπα (χτίστηκε το 986 μ.Χ). Στο χωριό του Αγίου Γερμανού υπάρχει ο ομώνυμος ναός, που χτίστηκε το 11ο αιώνα, ενώ εντυπωσιακές είναι οι βραχογραφίες του 14ου και 16ου αιώνα, στα βράχια της παραλίας της Μεγάλης Πρέσπας, όπου κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας οι μοναχοί κατασκεύαζαν τα ασκηταριά τους. Επόμενος σταθμός για τον επισκέπτη είναι οι Ψαράδες, το μοναδικό παραλίμνιο χωριό της ελληνικής πλευράς.
Ενδιαφέρουσες επιλογές είναι ακόμη η βαρκάδα στους Ψαράδες και τα ασκηταριά, η μετάβαση στη βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, μέσω της πεζογέφυρας, αλλά και το περπάτημα στον Άγιο Γερμανό, προκειμένου να δει κάποιος από κοντά την τοπική αρχιτεκτονική, που χαρακτηρίζει τον παραδοσιακό οικισμό με τα πέτρινα σπίτια, τα μεγάλα μπαλκόνια και τις εσωτερικές αυλές.
Μονοπάτια
Για όσους αναζητούν κάτι διαφορετικό, πιο κοντά στη φύση, τα μονοπάτια είναι η καλύτερη διέξοδος. Η διαδρομή από το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας μέχρι τον Άγιο Γερμανό διαρκεί περίπου επτά ώρες, δεν απαιτεί ιδιαίτερο εξοπλισμό, όμως χρειάζεται καλά ρούχα και παπούτσια και είναι προτιμότερο να γίνεται, όταν ο καιρός είναι καλός.
Μια δεύτερη διαδρομή είναι αυτή που ξεκινά από το ξενοδοχείο των Ψαράδων και μέσα σε μία με δύο ώρες καταλήγει, μέσα από το δάσος, στα ασκηταριά. Το μονοπάτι από το Βροντερό οδηγεί, σε περίπου μία ώρα, στο Αγκαθωτό, ενώ μπορεί κάποιος να δει από μακριά τη σπηλιά του Κόκκαλη, και να συναντήσει στον προορισμό του το εγκαταλειμμένο χωριό, όπου έχουν απομείνει μόνο η εκκλησία κι ένα μέρος του σχολείου.
Γι’ αυτούς, τέλος, που αγαπούν την όμορφη θέα προτείνεται η διαδρομή από τον Άγιο Γερμανό μέχρι το εκκλησάκι της Παναγίας, στη θέση Ποτίστρα. Όλες οι παραπάνω διαδρομές είναι προσβάσιμες και με τζιπ 4Χ4.
Παρατηρητήρια
Διακόσια εξήντα είδη πουλιών, 1500 είδη φυτών, 61 είδη θηλαστικών, 23 ψάρια του γλυκού νερού, 21 ερπετά και 11 αμφίβια ζουν στο οικοσύστημα των Πρεσπών. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να “ρίξει” μια κοντινή ματιά στην πανίδα και τη χλωρίδα, από τα παρατηρητήρια που υπάρχουν διάσπαρτα σε όλη την περιοχή.
Αναλυτικότερη ενημέρωση μπορεί να αναζητήσει από τους εξειδικευμένους ξεναγούς της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών και τους υπεύθυνους των Κέντρων Ενημέρωσης του Φορέα Διαχείρισης.
Διαμονή
Επτά ξενώνες λειτουργούν στον Άγιο Γερμανό, ενώ στο Λαιμό υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια αλλά και ένα ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων. Στους Ψαράδες υπάρχουν, επίσης, ενοικιαζόμενα δωμάτια. Εκεί, λειτουργεί και ο Γυναικείος Συνεταιρισμός, που διαθέτει και ξενοδοχείο. Ξενοδοχείο με σπα και πισίνα λειτουργεί στο Πλατύ, ενώ ένα ακόμη ξενοδοχείο, με εστιατόριο, υπάρχει στον Άγιο Αχίλλειο.
Φαγητό
Οι επιλογές για φαγητό περιλαμβάνουν τρεις ταβέρνες στην πλατεία του Άγιου Γερμανού, δύο ψησταριές στο Λαιμό, πολλές ταβέρνες με ψάρι στους Ψαράδες, μια ταβέρνα έξω από το Λευκώνα, δύο ταβέρνες στην Κούλα και τον Ναυτικό Όμιλο της περιοχής. Επίσης, λειτουργούν ένα καφέ- μπαρ στον Άγιο Γερμανό και δύο μπαρ στο Λευκώνα.
Ανάμεσα σε μια πεζοπορία, μια βαρκάδα και μια περιπέτεια με τζιπ, ο επισκέπτης των Πρεσπών μπορεί να γευτεί το τσίπουρο, την ώρα που βγαίνει από το παραδοσιακό καζάνι του Άγιου Γερμανού, να επισκεφθεί μια έκθεση φωτογραφίας ή το Λαογραφικό Μουσείο ή να παραστεί σε κάποια από τις αυθόρμητες βραδιές που διοργανώνει το Πολιτιστικό Τρίγωνο Πρεσπών.
Κι αν είναι τυχερός, ίσως βρεθεί σε μια συναυλία με μεσαιωνική μουσική του 14ου αιώνα, ένα κυνήγι θησαυρού ή μια εξόρμηση για τη συλλογή τσαγιού.
