Η διέγερση ενός συγκεκριμένου νευρωνικού κυκλώματος, που βρίσκεται στην περιοχή του εγκεφάλου, η οποία θεωρείται έδρα του φόβου, φέρνει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: αντί να πυροδοτεί ή να αυξάνει το άγχος και τον φόβο, τα καταπολεμά σε σημείο εξαφάνισης. Αυτό ανακάλυψε μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών, που έκαναν πειράματα σε ποντίκια και πιστεύει ότι η ανακάλυψή τους θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και στους ανθρώπους, σε νέες θεραπείες κατά των διαταραχών του άγχους και του φόβου.
Οι επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Στάνφορντ, με επικεφαλής τον βοηθό καθηγητή ψυχιατρικής Καρλ Ντάισεροθ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό “Nature”, έδειξαν ότι η ενεργοποίηση της συγκεκριμένης εγκεφαλικής περιοχής αυξάνει σημαντικά την προθυμία των ζώων να γίνουν ριψοκίνδυνα, μειώνοντας αισθητά τις αναστολές τους για την ανάληψη δράσης.
Οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν το εν λόγω νευρωνικό κύκλωμα χάρη στην νέα τεχνολογία της οπτογενετικής, που ο ίδιος ο Ντάισεροθ έχει εφεύρει και η οποία επιτρέπει στους νευροεπιστήμονες να διαχωρίζουν το πολύπλοκο “κουβάρι” των κυκλωμάτων που απαρτίζουν τον εγκέφαλο, ώστε να μελετήσουν μεμονωμένα, πλέον, τις αντιδράσεις καθενός από αυτά.
Η νέα ανώδυνη τεχνική (η οποία καθιστά πια περιττά τα ηλεκτρόδια που εισάγονται στο κρανίο) επιτρέπει στα νευρικά κύτταρα των ζωντανών οργανισμών να γίνονται φωτοευαίσθητα, έτσι ώστε η δραστηριότητά τους να μπορεί να ενεργοποιηθεί ή να απενεργοποιηθεί ανάλογα με το μήκος κύματος του φωτός που στέλνει ο ερευνητής. Στέλνοντας παλμούς φωτός σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, μέσω οπτικών ινών, οι επιστήμονες μπορούν πλέον να στοχεύσουν ακόμα και επιμέρους συνάψεις μεταξύ των νευρωνικών κυττάρων, καθώς και ολόκληρες νευρωνικές “οδούς” που συνδέουν διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου. Κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό με την πιο διαδεδομένη και παλαιότερη τεχνική της διέγερσης του εγκεφάλου με ηλεκτρικό ρεύμα από ηλεκτρόδια, καθώς τα τελευταία δεν έχουν την ίδια ακρίβεια στη στόχευσή τους.
Το νέο κύκλωμα που εντοπίστηκε βρίσκεται στην αμυγδαλή του εγκεφάλου, η οποία εδώ και χρόνια έχει συσχετιστεί με τον φόβο. Τα πειραματόζωα, όταν μέσω εκπομπής φωτός ενεργοποίησαν αυτό το κύκλωμα, έγιναν αμέσως πιο άνετα και χαλαρά σε καταστάσεις, τις οποίες, υπό κανονικές συνθήκες, θα τις αντιλαμβάνονταν ως επικίνδυνες και έτσι θα τους δημιουργούσαν άγχος και φόβο. Για παράδειγμα, έχασαν την παραδοσιακή επιφύλαξή τους να εξερευνήσουν ανοιχτούς επίπεδους χώρους, όπου είναι εκτεθειμένα στα αρπακτικά. Όταν όμως εστάλη στον εγκέφαλό τους φως διαφορετικού μήκους κύματος, αμέσως απέκτησαν ξανά τις παλιές αναστολές και το άγχος τους.
Με δεδομένο ότι η αμυγδαλή του εγκεφάλου έχει παρόμοια δομή στα ποντίκια και στον άνθρωπο, ο Ντάισεροθ πιστεύει ότι η νέα μέθοδος “απευαισθητοποίησης” έναντι του φόβου μπορεί μελλοντικά να εφαρμοστεί και στους ανθρώπους.
Το άγχος είναι μια συνηθισμένη ψυχική διαταραχή, με ποικίλα συμπτώματα και συνέπειες σε διάφορες πλευρές της καθημερινής ζωής του ανθρώπου (εργασία, οικογένεια, κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών κ.ά.). Πολλά από τα υπάρχοντα αγχολυτικά φάρμακα δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά, ενώ μπορεί να έχουν σημαντικές παρενέργειες, όπως να επιφέρουν εθισμό, σύμφωνα με τον Αμερικανό επιστήμονα.
