Τα κουνούπια που τρέφονται με αίμα και μερικά είδη τους ευθύνονται για την εξάπλωση στους ανθρώπους θανατηφόρων νόσων, όπως η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός, συνήθως βρίσκουν το στόχο τους επειδή ανιχνεύουν το διοξείδιο του άνθρακα που βγαίνει από τις εκπνοές. Όμως, ερευνητές στις ΗΠΑ βρήκαν χημικές ουσίες που μπερδεύουν αυτόν τον οσφρητικό μηχανισμό των κουνουπιών και έτσι ανοίγουν τον δρόμο για νέας γενιάς χαμηλού κόστους αντικουνουπικά, τα οποία θα αποπροσανατολίζουν τα αιμοβόρα έντομα και θα βοηθούν στην καταπολέμηση της εξάπλωσης των παθήσεων, ιδίως στις φτωχές τροπικές χώρες, αλλά και στις ανεπτυγμένες. Θα πρέπει πάντως πρώτα να αποδειχτεί ότι οι νέες ουσίες είναι ασφαλείς για τους ανθρώπους και μπορούν να παραχθούν μαζικά με χαμηλό κόστος.
Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νόσων (NIAID), με επικεφαλής τον καθηγητή εντομολογίας Αναντασανκάρ Ρέι του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό “Nature”, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το BBC, ανακάλυψαν στο εργαστήριο τρεις τύπους πτητικών χημικών μορίων, που προκαλούν σύγχυση και αποπροσανατολισμό στα οσφρητικά νεύρα (υποδοχείς οσμών) των κουνουπιών ή τα απενεργοποιούν τελείως ή, ακόμα, μιμούνται παραπλανητικά το διοξείδιο του άνθρακα, οπότε μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία αποτελεσματικών “παγίδων” για τα έντομα.
Το υπάρχον εντομο-απωθητικό DEET είναι ακριβό, χρειάζεται συνεχή χρήση και δημιουργεί αντίσταση στα έντομα, γι’ αυτό αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις. Από την άλλη, οι υπάρχουσες παγίδες για τα κουνούπια θεωρούνται κι αυτές ακριβές και ογκώδεις. Οι νέες ουσίες είναι αποτελεσματικές ακόμα και σε χαμηλές συγκεντρώσεις, για αυτό είναι πιο οικονομικές.
Περίπου 781.000 άνθρωποι πέθαναν από ελονοσία το 2009 διεθνώς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, από τους οποίους το 90% στην Αφρική, ενώ το 92% ήσαν παιδιά κάτω των πέντε ετών. Ο δάγκειος πυρετός πλήττει τουλάχιστον 50 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, ενώ τα κουνούπια είναι επίσης φορείς άλλων επικίνδυνων νόσων, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο κίτρινος πυρετός κ.α.
Πάντως, εκτός από το διοξείδιο του άνθρακα, υπάρχουν και άλλα πράγματα που έλκουν τα κουνούπια στους ανθρώπους, όπως η οσμή του ιδρώτα και του δέρματος, καθώς και η θερμότητα του σώματος. Από την άλλη, οι νέες χημικές ουσίες -πέρα από τις πετυχημένες δοκιμές με τα κουνούπια που ήδη έγιναν- δεν έχουν ελεγχθεί ακόμα για την ασφάλειά τους στους ανθρώπους.
