Οι τσούχτρες, οι δράκαινες, τα κουνούπια, οι αχινοί και οι σφήκες είναι μερικοί από τους εχθρούς των πολυπόθητων διακοπών σας. Οι δερματολόγοι ενημερώνουν για τους κινδύνους από αυτά τα θαλάσσια ζώα και έντομα και συμβουλεύουν πώς να αντιμετωπίσετε σωστά τυχόν κακά συναπαντήματα μαζί τους.
ΤΣΟΥΧΤΡΕΣ
Η μέδουσα (όπως και τα συγγενή της είδη στην οικογένεια των κνιδόζωων) απελευθερώνει τοξίνες από ειδικά κύτταρα (νηματοκύστεις) στα πλοκάμια της, μόλις έρθει σε επαφή με το ανθρώπινο δέρμα. Η επαφή με τα θαλάσσια αυτά ζώα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ερεθιστική ή αλλεργική δερματίτιδα (πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή) στον κολυμβητή. Υστερα από την επαφή με τα θαλάσσια αυτά ζώα, ο κολυμβητής αισθάνεται οξύ πόνο, τοπική ερυθρότητα με ακανόνιστο σχήμα, αίσθημα καύσου και έντονο κνησμό. Μπορεί κατόπιν να εμφανιστούν φυσαλίδες και να προκληθεί έλκωση ή και νέκρωση των βλαβών.
Τι να κάνετε: Τοποθετήστε κομπρέσες με ξίδι και νερό (σε αναλογία 1 προς 2). Μη χρησιμοποιήσετε οινόπνευμα και μην τρίβετε το δέρμα σας. Εάν τα συμπτώματα είναι έντονα, ο γιατρός θα σας συστήσει αντιισταμινικά και κορτικοστεροειδή σκευάσματα. Μην εκθέτετε την πάσχουσα περιοχή στον ήλιο.
ΔΡΑΚΑΙΝΕΣ
Η δράκαινα, που έχει μήκος 15 έως 50 εκατοστά και ζει συνήθως μισοκρυμμένη στους αμμώδεις βυθούς, έχει αγκάθια με τα οποία τσιμπά ευκολότερα τα πόδια και τα χέρια των κολυμβητών, απελευθερώνοντας μια τοξίνη. Μετά το τσίμπημα της δράκαινας, θα αισθανθείτε αμέσως έναν πολύ δυνατό πόνο στο πάσχον σημείο, καθώς και «μυρμήγκιασμα». Θα εμφανίσετε οίδημα και μείωση της κινητικότητας του πάσχοντος άκρου. Ταυτόχρονα, θα παρατηρήσετε μια δερματική ευαισθησία σε όλη την περιοχή που βρίσκεται κοντά στο τσίμπημα.
Τι να κάνετε: Εάν σας έχει τσιμπήσει στο χέρι, αφαιρέστε αμέσως τα κοσμήματα που τυχόν φοράτε(π.χ. δαχτυλίδια). Αφαιρέστε τα αγκάθια του ψαριού από το δέρμα σας. Κατόπιν, να βάλετε την πάσχουσα περιοχή σε δοχείο με ζεστό νερό επί 30-60 λεπτά περίπου, ώστε να αδρανοποιηθεί η τοξίνη. Συμβουλευθείτε γιατρό για πιθανή περαιτέρω θεραπεία.
ΑΧΙΝΟΙ
Στο σημείο του δέρματος όπου έχουν εισχωρήσει τα αγκάθια του αχινού, μπορεί να εμφανιστεί τοπική αντίδραση και ενόχληση, που διαρκεί έως δύο ημέρες.
Τι να κάνετε: Να καθαρίσετε τοπικά την περιοχή με νερό και σαπούνι ή με αντισηπτικό και να αφαιρέσετε τα αγκάθια με ένα τσιμπιδάκι ή μια αποστειρωμένη βελόνα. Εάν δεν μπορείτε να τα αφαιρέσετε, αποταθείτε σε γιατρό.
ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ
Τα τσιμπήματα των κουνουπιών είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά και συχνά. Οι πιθανότητες να σας τσιμπήσει ένα κουνούπι όταν σουρουπώνει είναι μεγαλύτερες, επειδή τη συγκεκριμένη περίοδο της μέρας αυτά είναι πιο δραστήρια. Τα τσιμπήματα προέρχονται από τα θηλυκά κουνούπια. Τα κουνούπια διαλέγουν τα θύματά τους ανάλογα με τη μυρωδιά, το εμπνεόμενο διοξείδιο του άνθρακα και τις χημικές ουσίες από τον ιδρώτα του κάθε ανθρώπου. Πιστεύεται ότι οι άντρες είναι περισσότερο ευάλωτοι, ειδικότερα όταν έχουν ομάδα αίματος 0 και είναι υπέρβαροι. Τα τυπικά συμπτώματα από το τσίμπημα των κουνουπιών περιλαμβάνουν στην αρχή ένα φούσκωμα του δέρματος που γίνεται μετά κόκκινο και τη φαγούρα. Σπανίως, μπορεί να εμφανιστεί σοβαρή αλλεργική αντίδραση, που να είναι απειλητική για τη ζωή και χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα.
Τι να κάνετε: Να πλύνετε την περιοχή με νερό και σαπούνι όσο το δυνατόν συντομότερα. Ενα επίθεμα με πάγο (τυλιγμένο σε πανί ή πλαστικό) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του οιδήματος. Εάν ο κνησμός είναι έντονος, η λήψη ενός αντιισταμινικού από το στόμα ή μια τοπική κορτιζονούχος αλοιφή θα βοηθήσουν. Μην ξύνετε τα σημεία των τσιμπημάτων γιατί θα προκληθούν μικροελκώσεις που μπορεί να επιμολυνθούν. Σε περίπτωση εμφάνισης ύστερα από το τσίμπημα, πυρετού, νευρολογικής συμπτωματολογίας (σύγχυση, πονοκέφαλος, λήθαργος), εμέτου, ναυτίας, μυαλγιών, ευαισθησίας στο φως ή διόγκωσης αδένων, να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.
ΜΕΛΙΣΣΕΣ
Το τσίμπημα της μέλισσας μπορεί να προκαλέσει διάφορες αντιδράσεις, που κυμαίνονται από παροδικό πόνο, δυσφορία, τοπική ερυθρότητα και οίδημα έως σοβαρή αλλεργική αντίδραση. Στους περισσότερους ανθρώπους πάντως το οίδημα και ο πόνος φεύγουν μέσα σε λίγες ώρες. Το 10% των περιπτώσεων εμφανίζεται πολύ έντονη ερυθρότητα και οίδημα, που προοδευτικά ενισχύεται μέσα στα επόμενα δύο 24ωρα. Οι αντιδράσεις αυτές πάντως υποχωρούν μέσα σε διάστημα 5 έως 10 ημερών.
Διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσετε αλλεργική αντίδραση από τσίμπημα μέλισσας εάν είχατε μια παρόμοια εμπειρία, έστω και ήπια, από τσίμπημα στο παρελθόν. Σε άτομα που λαμβάνουν φάρμακα (π.χ. Βήτα αναστολείς), οι παραπάνω αντιδράσεις μπορεί να είναι σοβαρότερες.
Τι να κάνετε: Να αφαιρέστε άμεσα το κεντρί, δεδομένου ότι χρειάζονται μόνο λίγα δευτερόλεπτα για να εισέλθει το δηλητήριο στον οργανισμό σας. Τραβήξτε το έξω με τη βοήθεια π.χ. της άκρης μιας πιστωτικής κάρτας, με το νύχι σας ή με ένα τσιμπιδάκι. Μην πιέζετε τον σάκο με το δηλητήριο, γιατί μπορεί να απελευθερώσει περισσότερη δηλητηριώδη ουσία. Μετά, να πλύνετε την περιοχή με νερό και σαπούνι. Κατόπιν, εφαρμόστε κρύες κομπρέσες για να ανακουφιστείτε από τον πόνο και να μειώσετε το οίδημα. Σε πιο σοβαρές τοπικές αντιδράσεις, χρησιμοποιήστε κορτιζονούχο κρέμα ή λοσιόν με καλαμίνη.
ΣΦΗΚΕΣ
Η σφήκα, σε αντίθεση με τη μέλισσα, δεν αφήνει το κεντρί της και επιβιώνει ύστερα από το τσίμπημα. Το δηλητήριο της σφήκας δεν είναι γενικά επικίνδυνο. Οι συνηθισμένες αντιδράσεις είναι πόνος, τοπικό οίδημα, κνησμός και φλεγμονή. Ορισμένα ευαίσθητα άτομα όμως μπορεί να εκδηλώσουν συστηματική αλλεργική αντίδραση. Η Επιτροπή Αλλεργιών από Εντομα της Αμερικανικής Αλλεργιολογικής Ακαδημίας αναφέρει ότι ύστερα από τσίμπημα υμενοπτέρων (σφήκες και μέλισσες) δερματικές εκδηλώσεις εμφανίζονται στο 16% των περιπτώσεων και αντιδράσεις απειλητικές για τη ζωή στο 24%, ενώ στο 44% εκδηλώθηκαν εκδηλώσεις μετρίου βαθμού από περισσότερα του ενός συστήματα του οργανισμού.
Τι να κάνετε: Η σωστή αντιμετώπιση είναι το άμεσο πλύσιμο της περιοχής με νερό και σαπούνι, η εφαρμογή κρύας κομπρέσας για την ανακούφιση και την πρόληψη άλγους και οιδήματος και κατόπιν η τοπική επάλειψη με κορτιζονούχα αλοιφή. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, συνιστάται λήψη αντιισταμινικού ή και συστηματικών κορτικοστεροειδών (από το στόμα).
