Ερευνητές που εξέτασαν τον εγκέφαλο νεαρών και ηλικιωμένων ατόμων ανατρέπουν τη θεωρία ότι ο εγκέφαλος «ατονεί» με την ηλικία η μελέτη τους έδειξε ότι ο εγκέφαλος των ηλικιωμένων όχι μόνο δεν είναι πιο «αργός» από αυτόν των νέων αλλά επί πλέον είναι και πιο «σοφός» επιτρέποντάς τους να αξιοποιούν καλύτερα τις δυνατότητές τους. Η μελέτη, η οποία διενεργήθηκε από ερευνητές του Ινστιτούτου Γηριατρικής του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ στον Καναδά είχε ως αρχικό στόχο να διερευνήσει τις περιοχές και τα μονοπάτια του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη γλώσσα, και συγκεκριμένα με τον συνδυασμό των λέξεων. Ειδικότερα οι ερευνητές ήθελαν να διαπιστώσουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν οι κανόνες της εργασίας που είχαν αναθέσει στους εθελοντές άλλαζαν ξαφνικά κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής της.
Για τα πειράματα είχαν επιλεγεί δυο ομάδες εθελοντών: η μια περιελάμβανε 24 άτομα ηλικίας 18 – 35 ετών και η άλλη δέκα άτομα ηλικίας 55 – 75 ετών τα οποία εξακολουθούσαν να εργάζονται. Οι συμμετέχοντες, οι οποίοι εξετάζονταν στον εγκεφαλικό τομογράφο, έπρεπε να συνδυάζουν λέξεις ανάλογα με διαφορετικούς γραμματικούς ή εννοιολογικούς κανόνες (π.χ. ζώα, ομοιοκαταληξία, αρχικό γράμμα κ.λ.π.) ενώ οι κανόνες άλλαζαν πολλές φορές κατά τη διάρκεια του πειράματος χωρίς οι εθελοντές να το γνωρίζουν.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούσαν τον εγκέφαλό τους πιο αποτελεσματικά, επιστρατεύοντας μόνο συγκεκριμένες (απαραίτητες για την εκτέλεση του έργου που τους είχε ανατεθεί) περιοχές και ακριβώς τη στιγμή που χρειαζόταν, επιτυγχάνοντας ίδιες επιδόσεις με τους νεότερους. Επίσης αντιδρούσαν καλύτερα όταν έκαναν λάθη. Οι απεικονίσεις στον εγκεφαλικό τομογράφο έδειξαν ότι οι ηλικιωμένοι αντιδρούσαν πιο ήρεμα και αποτελεσματικά από τους νέους όταν οι ερευνητές τους έλεγαν ότι έκαναν λάθος.
Πιο σωστές αντιδράσεις
«Είναι περίεργο, αλλά ο εγκέφαλος των νέων αντιδρά περισσότερο στην αρνητική ανάδραση από ό,τι των ηλικιωμένων» εξήγησε ο δρ Ούρι Μόντσι, επικεφαλής της μελέτης. «Όταν οι νεαροί συμμετέχοντες έκαναν κάποιο λάθος και έπρεπε να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν μια νέα στρατηγική για να βρουν την απάντηση, επιστράτευαν πολλά τμήματα του εγκεφάλου τους πολύ πριν από την έναρξη της επόμενης εργασίας».
Αντιθέτως όταν οι ηλικιωμένοι έκαναν λάθος επιστράτευαν μόνο τις περιοχές που εμπλέκονταν στη χάραξη και την εκτέλεση της νέας στρατηγικής και μόνο κατά την έναρξη της επόμενης εργασίας, κάτι το οποίο υποδηλώνει σύμφωνα με τους ειδικούς ότι με την «ωρίμανση» της ηλικίας αποφασίζουμε να κάνουμε αναπροσαρμογές μόνον όταν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο.
«Φαίνεται πως ο πιο ηλικιωμένος εγκέφαλος είναι περισσότερο ανεπηρέαστος από την κριτική και έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση από τον νεαρότερο εγκέφαλο» τόνισε ο δρ Μόντσι.
«Η μελέτη μας» συμπλήρωσε ο ειδικός «δείχνει ότι ο μύθος του Αισώπου με τη χελώνα και τον λαγό ήταν απόλυτα σωστός: το να μπορείς να τρέχεις γρήγορα δεν σε κάνει πάντα να κερδίζεις τον αγώνα. Πρέπει να ξέρεις πώς να χρησιμοποιείς καλύτερα τις ικανότητές σου. Και αυτό είναι καθοριστικό χαρακτηριστικό της ηλικίας».
