Η συσχέτιση δείκτη νοημοσύνης και μορφωτικού επιπέδου είναι καλά τεκμηριωμένη, αλλά ήταν δύσκολο να διαπιστωθεί αν η μόρφωση όντως αυξάνει τον δείκτη νοημοσύνης, δεδομένου ότι είναι πιθανό τα παιδιά που εκ φύσεως έχουν υψηλότερο IQ να επιλέγουν να σπουδάζουν περισσότερο. Όμως μια νέα μελέτη έδειξε ότι η μόρφωση αυξάνει πράγματι τον δείκτη νοημοσύνης. Η μελέτη έδειξε ότι κάθε πρόσθετος χρόνος στα θρανία αυξάνει το IQ κατά 4 μονάδες.
Η μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), υποδηλώνει πως η μάθηση ασκεί «μετρήσιμη επίδραση» στον δείκτη νοημοσύνης στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής.
Για να διερευνήσουν το θέμα, επιστήμονες από τη Στατιστική Υπηρεσία της Νορβηγίας και το Πανεπιστήμιο του Όσλο, χρησιμοποίησαν στοιχεία από ένα φυσικό πείραμα που αφορούσε το νορβηγικό εκπαιδευτικό σύστημα και τις επιδράσεις του σε 107.223 παιδιά.
Την περίοδο 1955-1972, αυξήθηκε σταδιακά στις διάφορες πολιτείες της Νορβηγίας η υποχρεωτική εκπαίδευση με αποτέλεσμα να πρέπει οι πολίτες να πηγαίνουν στο σχολείο έως τα 16 τους χρόνια, από τα 14 που ίσχυε. Επίσης, όταν εξάλλου τα αγόρια γίνονταν 19 ετών και πήγαιναν στον στρατό, υποβάλλονταν σε μετρήσεις του δείκτη νοημοσύνης τους.
Αναλύοντας αυτά τα στοιχεία, οι ερευνητές εντόπισαν «μια αυνήθιστα μεγάλη αύξηση στον μέσο IQ», η οποία ακολουθούσε την σταδιακά εφαρμοζόμενη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος της Νορβηγίας. Στην πραγματικότητα, κάθε αύξηση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης κατά 1 χρόνο, οδηγούσε σε αύξηση του μέσου IQ κατά 3,7 μονάδες. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι η μόρφωση ενδέχεται να αυξήσει σε στατιστικά σημαντικό βαθμό την ευφυϊα. Ωστόσο δεν είναι σίγουρο καθώς άλλες αλλαγές που συνέβησαν στο κοινωνικό περιβάλλον ή ακόμα και κάποιο είδος “φυσικής επιλογής” ήταν αυτά που στη αύξησαν τον δείκτη νοημοσύνης.
