Το HPV τεστ αντικατέστησε, από τα τέλη του 2011, το τεστ Παπανικολάου στη γειτονική Τουρκία αλλά και στο μακρινό Μεξικό καθώς η εφαρμογή του έδειξε ότι έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ως μέθοδος προληπτικού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Εντός του 2012 αναμένεται να αντικαταστήσει το τεστ ΠΑΠ και στην Ολλανδία, την Ιταλία και στην περιοχή της Καταλονίας στην Ισπανία. Το HPV τεστ, που πρέπει να γίνεται κάθε 5-6 χρόνια, έχει διπλάσια αποτελεσματικότητα από το τεστ ΠΑΠ και καλύπτει για διπλάσιο χρονικό διάστημα. Η διαφορά μεταξύ του HPV τεστ και του τεστ ΠΑΠ είναι ότι το πρώτο ανιχνεύει τους ογκογόνους τύπους του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (ΗPV), ο οποίος ευθύνεται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ το δεύτερο εντοπίζει τις προκαρκινικές αλλοιώσεις.
Αν το HPV τεστ βγει θετικό
Πάντως δεν θα πρέπει να πανικοβάλλονται οι γυναίκες που έλαβαν θετικό αποτέλεσμα στο HPV τεστ, επισήμανε ο καθηγητής μαιευτικής-γυναικολογίας στο ΑΠΘ Θεόδωρος Αγοραστός κατά κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με αφορμή την εβδομάδα κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που έχει καθιερωθεί την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου.
Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει στη συνέχεια να υποβληθούν συμπληρωματικά σε τεστ Παπανικολάου ή σε κολποσκόπηση για να εντοπιστεί και να αφαιρεθεί η βλάβη , εφόσον υπάρχει. Δηλαδή σε αυτή την περίπτωση το τεστ ΠΑΠ είναι συμπληρωματικό. Αν δεν εντοπιστεί βλάβη το πιο πιθανό θα είναι να εξαφανιστεί ο ιός HPV μόνος του χωρίς να χρειαστεί καμία θεραπεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το τεστ ΠΑΠ στο 60% των περιπτώσεων με διηθητικό καρκίνο βγαίνει αρνητικό κατά την τελευταία πενταετία.
«Από τις 100 γυναίκες που θα μολυνθούν από τον ιό HPV οι 75 δεν θα πάθουν τίποτα, ο ιός θα εξαφανιστεί μόνος του. Από τις υπόλοιπες 25 οι 15 θα εμφανίσουν κονδυλώματα καλοήθους φύσης. Οι 6 από τις υπόλοιπες 10 θα εμφανίσουν χαμηλού βαθμού αλλοιώσεις που μπορεί να αποκατασταθούν με την άμυνα του οργανισμού. Μόνο 3-4 θα εμφανίσουν σοβαρού βαθμού προκαρκινικές αλλοιώσεις που απαιτούν χειρουργική παρέμβαση» εξήγησε ο κ Αγοραστός.
Παράλληλα υπογράμμισε ότι η αντικατάσταση του τεστ ΠΑΠ από το HPV τεστ θα γενικευτεί μελλοντικά με την αλλαγή των κατευθυντήριων οδηγιών των επίσημων διεθνών Οργανισμών για την καταπολέμηση του καρκίνου. «Ως λογική συνέπεια όλων αυτών των εξελίξεων, η πρακτική της πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αλλάζει πλέον παγκοσμίως, και αντί να βασίζεται μόνον σε ένα πυλώνα, δηλαδή στο τεστ Παπανικολάου, θα βασίζεται πλέον σε δύο πυλώνες, στον HPV εμβολιασμό και στο HPV τεστ θα αντικαταστήσει το τεστ Παπανικολάου» επισήμανε ο κ Αγοραστός.
Στην Κίνα και την Ινδία γίνονται έρευνες για την ανίχνευση των ογκοπρωτεϊνων Ε6 και Ε7, η ύπαρξη των οποίων δείχνει ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία της καρκινογένεσης και επομένως θα πρέπει η γυναίκα να υποβληθεί με αφαίρεση της συγκεκριμένης περιοχής και σε θεραπεία. Οι επιστήμονες οραματίζονται να γίνεται μελλοντικά ο εντοπισμός αυτών των ογκοπρωτεϊνών από την ίδια τη γυναίκα με ένα απλό τεστ (strip test) που θα γίνεται στο σπίτι όπως το τεστ εγκυμοσύνης και το οποίο θα έχει μεγαλύτερη αξιοπιστία από το τεστ ΠΑΠ.
Το εμβόλιο προστατεύει, το προφυλακτικό όχι
Το εμβόλιο κατά του HPV προστατεύει εξ αρχής από την μόλυνση από τον ιό, έτσι ώστε να μην μπορεί να υπάρξει νόσος, αλλά το προφυλακτικό δεν προστατεύει πάντα, ανέφερε ο παιδίατρος – λοιμωξιολόγος, διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Ειδικών Παθήσεων Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Καβαλιώτης. Σύμφωνα με τον ίδιο το εμβόλιο αυτό είναι αποτελεσματικότερο (προφυλάσσει 85-95%) όταν γίνεται στην ηλικία των 12 ετών αλλά μπορεί κανείς να εμβολιαστεί και μέχρι την ηλικία των 45.
Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια χορηγήθηκαν παγκοσμίως περισσότερες από 140 εκατομμύρια δόσεις του HPV εμβολίου σε πάρα πολλές χώρες και επιβεβαιώθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των υπαρχόντων εμβολίων στη χώρα μας τα ποσοστά εμβολιασμού είναι χαμηλά.
Το ποσοστό εμβολιασμού των μικρών κοριτσιών στη χώρα μας είναι 17-20% ενώ δεν γίνεται καν λόγος για τον εμβολιασμό των αγοριών. Ο κ Καβαλιώτης το αποδίδει στο φόβο για ανεπιθύμητες ενέργειες, στη συσχέτιση του ιού HPV με τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ταμπού) αλλά και στο ισχυρό αντιεμβολιαστικό κίνημα που ξεκίνησε πριν δύο χρόνια με αφορμή το εμβόλιο κατά της γρίπης που προκαλεί ο ιός Η1Ν1
«Με την πάροδο των ετών, όσο περισσότερο επιτυχημένο θα είναι το εμβολιαστικό πρόγραμμα, με συνεχώς αυξανόμενη κάλυψη του πληθυσμού και με πολύ πιθανή την παραγωγή νέων, πιο αποτελεσματικών, πιο εύκολων στην χορήγηση και πιο φθηνών εμβολίων, τόσο η ανάγκη για προληπτικό έλεγχο των γυναικών θα ελαττώνεται», ανέφερε από την πλευρά του ο κ Αγοραστός.
O ιός HPV ενοχοποιείται και για άλλους καρκίνους
Η έρευνα των τελευταίων δεκαετιών απέδειξε την άμεση αιτιολογική συσχέτιση του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων και με άλλους καρκίνους, άλλων οργάνων, οι οποίοι δεν αφορούν μόνο γυναίκες, αλλά και άνδρες.
«Έτσι, όχι πάντα σε ποσοστό 100%, όπως στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αλλά σε ποσοστά που κυμαίνονται από 30% έως 90%, η μόλυνση από τον ιό HPV είναι η κύρια αιτία δημιουργίας καρκίνου στον κόλπο, στο αιδοίο, στον πρωκτό, στο πέος, στην στοματική κοιλότητα, στις αμυγδαλές, στον φάρυγγα, και πιθανόν και σε άλλα όργανα του σώματος και των δύο φύλων. Ιδιαίτερα μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μοριακών μελετών, οι τύποι του ιού HPV που προκαλούν τη μεγάλη πλειονότητα των καρκίνων στα όργανα που αναφέρθηκαν είναι κυρίως ο τύπος 16 και ο τύπος 18, όπως ακριβώς και στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας! Είναι προφανές λοιπόν, ότι ο προτεινόμενος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας εμβολιασμός, ο οποίος προστατεύει από τους τύπους 16 και 18 – ως τους πλέον επικίνδυνους – θα προσφέρει προστασία στα εμβολιαζόμενα άτομα και από τους υπόλοιπους καρκίνους», υπογράμμισε ο κ. Αγοραστός.
