Το μάκα ή Lepidium meyenii, όπως λέγεται επιστημονικά, είναι ένα γογγύλι που μοιάζει με το ραπανάκι μια μοναδική σύνθεση θρεπτικών στοιχείων που υποστηρίζουν μια ενισχυμένη σεξουαλική λειτουργία. Το μάκα καλλιεργείται ως λαχανικό ευρείας χρήσης στα υψίπεδα των Άνδεων, ιδιαίτερα στο Περού, καθώς είναι πλούσιο σε διατροφικά συστατικά. Θεωρείται όμως πολύτιμο και για τη φαρμακευτική, τονωτική δράση του.
Οι ΄Ινκας γνώρισαν το μάκα από τους ντόπιους πληθυσμούς και το εκτίμησαν τόσο, που έδιναν ποσότητες μάκα στους ισπανούς κατακτητές ως φόρο, ενώ οι πολεμιστές τους δεν ξεκινούσαν ποτέ για τη μάχη αν δεν είχαν προηγουμένως φάει άφθονο μάκα, που πίστευαν ότι τους έδινε θάρρος, δύναμη, αντοχή και ενέργεια. Στην παραδοσιακή περουβιανή ιατρική, η αποξηραμένη ρίζα του μάκα θεωρείται αποτελεσματική στη θεραπεία σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δυσλειτουργιών, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, την αντιμετώπιση της αναιμίας, των διαταραχών του κύκλου και της εμμηνόπαυσης, ενώ συνιστάται και για την ελαφρά αντικαταθλιπτική της δράση.
Η θρεπτική αξία του μάκα
Η θρεπτική αξία της ξηρής ρίζας του μάκα είναι υψηλή, μοιάζοντας με εκείνων των δημητριακών όπως ο αραβόσιτος, το ρύζι, και ο σίτος. Περιέχει 60-75% υδατάνθρακες, 10-14% πρωτεΐνες, 8,5% ίνες, και 2,2% λιπίδια. Η πρωτεΐνη του μάκα υπάρχει κυρίως υπό μορφή πολυπεπτιδίων και αμινοξέων (συμπεριλαμβανομένων σημαντικών ποσών αργινίνης , σερίνης, ιστιδίνης, ασπαρτικού οξέος, γλουταμινικού οξέος, γλυσίνης, βαλίνης, φαινυλαλανίνης, τυροσίνης, και θρεονίνης.
Εκατό γραμμάρια ξηρής ρίζας μάκα περιέχoυν περίπου 250 mg ασβεστίου, 2 gr καλίου, και 15 mg σιδήρου καθώς και σημαντικές ποσότητες λιπαρών οξέων (συμπεριλαμβανομένων των λινολενικού, παλμιτικού, και ελαϊκού). Το μάκα περιέχει στερόλες (περίπου 0,05% έως 0.1%) άλλα και βιταμίνες και ανόργανα άλατα. Εκτός από την αναφερόμενη πλούσια περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία περιέχει βιταμίνη B1, βιταμίνη B2, βιταμίνη B12, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, ψευδάργυρο, αλκαλοειδή, τανίνες, και σαπωνίνες.
Αποτελέσματα χημικών αναλύσεων ανέδειξαν και την παρουσία βιολογικά ενεργών αρωματικών ισοθειοκυανών μια ομάδα ουσιών που βρίσκεται στα σταυρανθή λαχανικά όπως είναι τα λάχανα, τα κουνουπίδια και τα μπρόκολα. Τόσο η χημική ανάλυση όσο και οι ερευνητικές εργασίες παρουσιάζουν ότι η ρίζα του μάκα περιέχει τη χημική ουσία αποκαλούμενη p-methoxybenzyl,isothiocyanate – η οποία έχει φημισμένες αφροδισιακές ιδιότητες. Τουλάχιστον τέσσερα αλκαλοειδή είναι επίσης παρόντα αλλά δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί ακόμα.
Η φρέσκια ρίζα του μάκα περιέχει και γλυκοζινολίτες σε ποσοστό 1%περίπου. Οι γλυκοζινολίτες βρίσκονται σε πολλά φυτικά είδη στην οικογένεια των Σταυρανθών λαχανικών και τεκμηριωμένα λειτουργούν προληπτικά απέναντι στον καρκίνο.
Mάκα και σεξουαλική δραστηριότητα
Τα ευεργετικά αποτελέσματα του μάκα για τη σεξουαλική λειτουργία και τη γονιμότητα μπορούν να εξηγηθούν απλά από την υψηλή συγκέντρωσή σε πρωτεϊνες και σε ζωτικής σημασίας θρεπτιές ουσίες. Η ξηρά ρίζα του μάκα περιέχει περίπου 10% πρωτεΐνη όπως αναφέρθηκε υπό μορφή κυρίως αμινοξέων. Είναι γνωστό ότι τα αμινοξέα (οι δομικές μονάδες των πρωτεϊνών) είναι απαραίτητα στη διατροφή και για πολλές συνδυαστικές λειτουργίες στο σώμα μας συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών λειτουργιών και της γονιμότητας.
Τα αμινοξέα απαιτούνται για να δομούν τους νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη και nor-αδρεναλίνη. Αυτές οι ουσίες διαβιβάζουν τα σήματα στο νευρικό σύστημα και διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο στο στάδιο της σεξουαλικής διέγερσης και στη φυσική απόδοση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης σύμφωνα με έγκυρες μελέτες. Τα κύρια αμινοξέα που οι νευροδιαβιβαστές αυτοί απαιτούν, περιλαμβάνουν τη φαινυλαλανίνη, την τυροσίνη και την ιστιδίνη (και τα τρία βρίσκονται σε καλή ποσοστιαία περιεκτικότητα στο μάκα). Επιπλέον περιέχει το αμινοξύ αργινίνη που θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην παραγωγή νιτρικού οξειδίου που λειτουργεί ευεργετικά στην αρσενική ανικανότητα, και για το οποίο το μάκα αποτελεί μια σημαντική πηγή.
Η ιστιδίνη επίσης βρίσκεται στη ρίζα μάκα σε υψηλά ποσά. Αυτό το αμινοξύ διαδραματίζει έναν συχνά-αγνοημένο αλλά σημαντικό ρόλο στη σεξουαλική λειτουργία των γυναικών. Μια πρόσθετη υπέρ-σεξουαλική επίδραση της ιστιδίνης όπως επίσης και της αργινίνης μπορεί να βοηθήσει στην αγγειοδιαστολής και αύξηση της ροής αίματος στα όργανα και των δύο φύλων. Στην περίπτωση του μάκα και όπως αναφέρθηκε είναι πλούσιο και σε ψευδάργυρο συμπληρώνοντας το παζλ της επάρκειας θρεπτικών στοιχείων και ενώσεων που επιδρούν ευεργετικά στην σεξουαλική ζωή αφού είναι γνωστός και ο ρόλος του ψευδαργύρου σε αυτή.
Σήμερα, η ξηρά ρίζα μάκα αλέθεται για να κονιρτοποιηθεί και διατείθεται σε κάψουλες ως συμπλήρωμα διατροφής και πωλείται:
• σαν φυσική πηγή θρεπτικών ουσιών (αμινοξέα, μέταλλα, κ.λπ….)
• για να περιορίσει τα προβλήματα γονιμότητας και των δύο φύλων
• για να υποστηρίξει τη στυτική λειτουργία
Τι έδειξαν οι έρευνες για το μάκα
Οι πανεπιστημιακές έρευνες που έγιναν σε τρωκτικά το ’60 και ’70 με σκόνη και εκχύλισμα μάκα, στο Περού και στην Κίνα αντίστοιχα, επιβεβαίωσαν τις δοξασίες γύρω από τις αφροδισιακές του ιδιότητες ως προς τη συχνότητα των επαφών, το χρόνο επίτευξης της στύσης και την αύξηση της ποσότητας του σπέρματος. Αργότερα, μια επιστημονική έρευνα που έγινε σε 57 υγιείς άνδρες από 21 έως 56 ετών, που ελέγχθηκε με πλασέμπο, έδειξε ότι όσοι πήραν 1,5 γρ. ή 3 γρ. μάκα την ημέρα και ρωτήθηκαν μετά από 4, 8 και 12 εβδομάδες, διαπίστωσαν μια αύξηση της ερωτικής επιθυμίας και ταυτόχρονα σημαντική βελτίωση της ψυχικής τους διάθεσης έναντι της ομάδας ελέγχου, χωρίς να παρατηρηθεί μεταβολή στα επίπεδα των σεξουαλικών ορμονών. Ωστόσο, η επίδραση του μάκα δεν έχει διερευνηθεί επιστημονικά σε άνδρες με στυτική δυσλειτουργία ή στειρότητα.
● Δοσολογία: Βάλτε 1-3 κουταλάκια σκόνης μάκα σε 1 ποτήρι νερό, ζεστό ή κρύο, γάλα ή χυμό. Μπορείτε ακόμη να το προσθέσετε σε διάφορα φαγητά, όπως γιαούρτι, δημητριακά πρωινού κ.ά. Μάκα σε σκόνη, για να φτιάξετε αφέψημα, θα βρείτε σε καταστήματα που διαθέτουν ξένα βότανα και σε κάψουλες στα μεγάλα φαρμακεία με σκευάσματα βοτανοθεραπείας.
● Αντενδείξεις: Δεν έχουν καταγραφεί.
