Τα μυστικά των μεγαλύτερων θηλαστικών που έζησαν ποτέ στη Γη, μετά από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, αποκαλύπτουν ερευνητές από την Αυστραλία. Πιστεύουν ότι προκειμένου ένα ζώο σε μέγεθος ποντικού να φθάσει να γίνει μεγάλο όπως ένας ελέφαντας, μεσολάβησαν 24 εκατομμύρια γενιές. Η αντίστροφη εξελικτική διαδικασία ωστόσο, δηλαδή η συρρίκνωσή του, επετεύχθη πολύ ταχύτερα, μέσα σε «μόνο» 100.000 γενιές.
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Μόνας στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, που γράφουν για τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, μελέτησαν 28 ομάδες θηλαστικών, ανάμεσά τους ελέφαντες, φάλαινες και πρωτεύοντα θηλαστικά όπως είναι οι πίθηκοι και οι γορίλες. «Μπορούμε να δείξουμε ότι χρειάστηκαν τουλάχιστον 24 εκατομμύρια γενιές για να πάμε από τον ποντικό στον ελέφαντα, που λέει ο λόγος – μια τεράστια αλλαγή, η οποία όμως έγινε σε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα», λέει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Δρ. ‘Aλιστερ Έβανς.
Οι επιστήμονες είδαν επίσης ότι η φάλαινα αναπτύχθηκε σε μέγεθος με ρυθμό διπλάσιο από αυτόν των χερσαίων θηλαστικών, κάτι που σύμφωνα με τον Έρικ Φιτζέραλντ από το Μουσείο της Βικτώριας, ο οποίος μετείχε στη μελέτη, οφείλεται στο ότι «είναι πιο εύκολο [για ένα θηλαστικό] να είναι μεγάλο μέσα στο νερό».
Η συρρίκνωση των θηλαστικών επετεύχθη πολλές φορές ταχύτερα από την ανάπτυξή τους. Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, στην εξελικτική βιολογία ο νανισμός ευνοείται από τη διαβίωση ενός είδους σε μικρά νησιά με περιορισμένες πηγές τροφίμων. «Όταν συρρικνώνεσαι, χρειάζεσαι λιγότερη τροφή και μπορείς να αναπαραχθείς ταχύτερα, κάτι που αποτελεί πραγματικό πλεονέκτημα για ένα ζώο που κατοικεί σε μικρά νησιά», λέει ο Δρ. Έβανς.
Τεράστιες αλλαγές
Ο Έβανς και οι συνάδελφοί του κάλυψαν με τη βοήθεια απολιθωμάτων μια περίοδο 70 εκατομμυρίων ετών, έχοντας αρχικά ως στόχο να περιγράψουν τα στάδια ταχείας ανάπτυξης των θηλαστικών αφότου οι δεινόσαυροι έπαψαν να κυριαρχούν στη Γη. Όπως εξηγούν, τα προηγούμενα 140 εκατομμύρια χρόνια τα θηλαστικά είχαν μέγεθος ποντικού ή ήταν ακόμη μικρότερα. Καθώς οι δεινόσαυροι δεν βρίσκονταν πλέον στο προσκήνιο, τους δινόταν η ευκαιρία να καλύψουν βιολογικά «κενά», π.χ. των μεγαλόσωμων φυτοφάγων.
Υπό αυτήν την έννοια, το μέγεθος δεν είναι μόνο ένα ορατό σημάδι αλλαγής, αλλά μια ένδειξη των μεταβολών στη διατροφή, το μεταβολισμό, τη σωματική δομή των ζώων. «Πόσο γρήγορα μπορούν να επιτευχθούν όλες αυτές οι αλληλένδετες αλλαγές; Αυτό είναι για μένα το βασικό ερώτημα που εξηγεί γιατί οι εξελικτικοί ρυθμοί είναι τόσο συναρπαστικοί», λέει ο Έβανς.
Η μελέτη του κρύβει και ένα οικολογικό μήνυμα, για την ανάγκη προστασίας των μεγαλόσωμων ζώων, καθώς χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αναπτυχθούν, κάτι που είναι δύσκολο να ξαναγίνει όσο ο άνθρωπος παραμένει το κυρίαρχο είδος. «Τα πολύ μεγάλα χερσαία θηλαστικά χρειάζονται μια τεράστια περιοχή για να εξασφαλίσουν αρκετό φαγητό», εξηγεί ο Έβανς προσθέτοντας ότι «τα σημερινά ζώα δεν θα έχουν αρκετή τροφή ούτε ζουν αρκετά ώστε να αναπτύσσονται» όπως στο παρελθόν.
