Η κακή αναπνοή, η κακοσμία του στόματος ή χαλίτωση (halitosis) όπως αποκαλείται, αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για τα άτομα που την εμφανίζουν καθώς όχι μόνο μπορεί να τους φέρει σε δύσκολη θέση αλλά να καταστρέψει την προσωπική τους ζωή, ακόμα και την επαγγελματική.
Το post αυτό είναι αποτέλεσμα προσωπικής εμπειρίας. Το στόμα μου άρχισε κάποια στιγμή να έχει κακοσμία που με το καιρό γινόταν χειρότερη και αποφάσισα ότι κάτι έπρεπε να κάνω. Το πρώτο που έκανα φυσικά ήταν να διαβάσω γύρω από τη χαλίτωση και φυσικά να ζητήσω βοήθεια από διάφορους οδοντογιατρούς. Η εμπειρία μου με έκανε να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι η η κακή αναπνοή οφείλεται σε βακτήρια που έχουν εγκατασταθεί στο στόμα.
Η κακοσμία μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή υγιεινή του στόματος. Χρειάζεται όχι μόνο μια καλή οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα αλλά το οδοντικό νήμα. Η οδοντόβουρτσα πρέπει να αλλάζει κάθε τέσσερις μήνες για να μη μαζεύει μικρόβια. Προσωπικά όμως είχα αποκτήσει εμμονή με την υγιεινή του στόματος χωρίς να βλέπω βελτίωση. Έπλενα τα δόντια μου κάθε φορά μετά το φαγητό και χρησιμοποιούσα πάντα οδοντικό νήμα. Χρησιμοποιούσα μάλιστα δύο οδοντόβουρτσες, μια μαλακή στην αρχή που κάνει μασάζ στα ούλα και βγάζει αρκετό αφρό και στη συνέχεια μια σκληρή με την οποία βούρτσιζα και τη γλώσσα διότι εκεί εγκαθίστανται πολλά από τα βακτήρια στο στόματος.
Σύμφωνα με τους στοματολόγους, η κακοσμία μπορεί να οφείλεται στην μικρή παραγωγή σάλιου. Αν δεν παράγεται αρκετό σάλιο, δηλαδή το στόμα είναι στεγνό, αναπτύσσεται κακή αναπνοή. Το σάλιο μειώνει την παραγωγή των βακτηρίων. Οι τσίχλες χωρίς ζάχαρη βοηθάνε να αυξηθεί στο σάλιο στο στόμα και η κακοσμία υποχωρεί. Όμως η δική μου κακοσμία δεν υποχωρούσε ούτε με τις τσίχλες.
Τα βακτήρια
Κάποια μέρα έπαθα ιγμορίτιδα και ο γιατρός μου έδωσε αντιβιοτικά. Επειδή το πρώτο αντιβιοτικό δεν μου έκανε τίποτα, έγινε καλλιέργεια και βρέθηκε ότι έχω σταφυλόκοκκο, έτσι μου έδωσε ένα άλλο αντιβιοτικό ειδικά για το σταφυλόκοκκο. Έγινα καλά μετά από λίγες μέρες και παρατήρησα ότι η κακοσμία του στόματος είχε σχεδόν εξαφανιστεί.
Με άλλα λόγια η κακή αναπνοή οφειλόταν στον σταφυλόκοκκο. Αυτό το επιβεβαίωσα αργότερα, όταν κάποια στιγμή διαπίστωσα ότι μύριζε η αναπνοή του παιδιού μου η οποία ήταν ίδια με τη μυρωδιά που είχα κι εγώ. Μετά από λίγες μέρες το παιδί αρρώστησε και κατάλαβα τι μπορούσε να είναι η αιτία: ο σταφυλόκοκκος. Ακριβώς αυτό έδειξε και η καλλιέργεια γι άλλη μια φορά. Έχω λοιπόν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κακοσμία του στόματος οφείλεται ουσιαστικά σε ορισμένα βακτήρια που υπάρχουν στο στόμα.
Πράγματι οι πιο έγκυρες μελέτες έχουν δείξει ότι η χαλίτωση οφείλεται σε βακτήρια του στόματος. Σύμφωνα με την Betsy Clark, μέλος ερευνητικής ομάδας στην Οδοντιατρική Σχολή του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης στο Μπάφαλο, «Τα βακτήρια της γλώσσας παράγουν δύσοσμες ουσίες και λιπαρά οξέα, που θεωρούνται υπεύθυνα για το 80-90% όλων των περιπτώσεων κακοσμίας της αναπνοής». Αλλες περιπτώσεις κακοσμίας της αναπνοής προέρχονται από τους πνεύμονες ή τα ιγμόρεια. Αυτό που κυρίως ευθύνεται για τη χρόνια κακοσμία είναι το solobacterium moorei έχουν ανακοινώσει οι επιστήμονες σε ένα συνέδριο της Αμερικανικής Eνωσης Οδοντιατρικής Ερευνας στο Ντάλας.
Σε μια μελέτη 21 ατόμων με χρόνιο πρόβλημα κακοσμίας στο στόμα και 36 ατόμων χωρίς κακοσμία, η BetsyClark και η ερευνητική της ομάδα βρήκαν ότι το solobacterium moorei υπήρχε σε όλους τους ασθενείς που έπασχαν από κακοσμία, ενώ κατέγραψαν κάτι αντίστοιχο σε μόνο τέσσερα άτομα από την άλλη ομάδα. Επιπλέον, αυτά τα τέσσερα άτομα που είχαν μολυνθεί με το solobacterium moorei είχαν επίσης περιοδοντίτιδα, μια μόλυνση των ούλων. Σε μια άλλη μελέτη που έγινε από την ερευνήτρια Violet Haraszthy και αφορούσε οκτώ ασθενείς με χρόνια κακοσμία στόματος και πέντε άτομα χωρίς κακοσμία, το solobacterium moorei «βρισκόταν σε όλους τους ασθενείς αλλά σε κανένα άτομο χωρίς το πρόβλημα».
Μέχρι σήμερα δεν είναι πολλά πράγματα γνωστά για το συγκεκριμένο μικρόβιο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, το ταχτικό βούρτσισμα με αντιβακτηριδιακή οδοντόπαστα και με οδοντόβουρτσα που διαθέτει ειδική πλευρά για τον καθαρισμό της γλώσσας μπορεί να εξαλείψει τη χρόνια δυσοσμία. Τα βακτήρια που ενοχοποιούνται για την κακή αναπνοή του στόματος είναι κυρίως τα κάτωθι:
Solobacterium moorei
Granulicatella elegens
Eubacterium species
Firmicutes species
Porphyromonas species
Staphylococcus warneri
Dialister species
Prevotella intermedia
Μεσοδόντιο βουρτσάκι
Τα μεσοδόντια βουρτάκια κάνουν αυτό που λέει το όνομά τους: καθαρίζουν ανάμεσα από τα δόντια
Εκτός από τα διάφορα βακτήρια, ασφαλώς ενοχοποιείται και η τροφή που παραμένει στο στόμα όταν η υγιεινή του στόματος είναι ανεπαρκής. Πολλές φορές, μικρά κομματάκια τροφής παγιδεύονται στα δόντια και στα ούλα και στη συνέχεια αρχίζουν να μυρίζουν όπως τα σκουπίδια στο δρόμο. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά όταν κάποιος έχει γέφυρα στα δόντια του.
Στη περίπτωση της γέφυρας, εκεί που υπήρχε κενό τώρα υπάρχει τεχνητό δόντι το οποίο ακουμπάει στα ούλα αλλά αφήνει και λίγο χώρο. Σ’ αυτό το σημείο είναι δυνατόν να παγιδευτεί τροφή. Το σημείο δεν μπορεί να καθαριστεί ούτε με την οδοντόβουρτσα ούτε με το οδοντικό νήμα. Εκεί λοιπόν χρειάζεται το λεγόμενο μεσοδόντιο βουρτάκι tepe. Προσωπικά δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ αυτήν τη περίπτωση ώσπου κάποιος οδοντογιατρός μου το ανέφερε. Αλλά ακόμα και όταν έμαθα για τα tepe άργησα να συνειδητοποιήσω πόσο πολύτιμα ήταν. Επειδή έχω μια γέφυρα, κάθε φορά που τρώω η περιοχή αυτή γεμίζει τροφή και αν μυρίσει το στόμα μου αργότερα ξέρω το γιατί: επειδή ξέχασα να χρησιμοποιήσω tepe.
Επίσης ανακάλυψα ότι έχω ένα σημείο στα πίσω δόντια, όπου το ούλο έχει κάπως χαλαρώσει και γι’ αυτό το λόγο παγιδεύει τροφή. Επειδή αυτό το σημείο δεν είναι ανάμεσα στα δόντια δεν μπορεί να καθαριστεί με οδοντικό νήμα. Βάζω λοιπόν το tepe ελαφρά κάτω από το ούλο, το στριφογυρίζω λίγο και βγάζω τα κομματάκια της τροφής (καμιά φορά ματώνει ελάχιστα το tepe αλλά δεν πειράζει). Είναι εντυπωσιακό τι τροφές μπορούν να μαζευτούν σ’ αυτό το σημείο (ειδικά από πορτοκάλι).
Τα τελικό μου συμπέρασμα είναι ότι το να εξαλείψει κάποιος την κακοσμία του στόματος δεν είναι καθόλου εύκολο. Οφείλεται αφενός σε βακτήρια του στόματος και αφετέρου σε τροφή που μένει και είναι δύσκολο να ανακαλυφθεί σε ποιο σημείο έχει παγιδευτεί. Όσο για τους οδοντίατρους, οι περισσότεροι είναι μάλλον απρόθυμοι να ασχοληθούν μ’ αυτό το θέμα διότι η αντιμετώπιση είναι δύσκολη και δεν τους αποδίδει οικονομικά.
Λ. Π.
