H ατμόσφαιρα σε κάθε γειτονιά είναι κατανυκτική και συνάμα λαμπερή, καθώς τα έθιμα της μεγαλύτερης γιορτής της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ξεχωριστά και «αναδύονται» από το ιστορικό παρελθόν της Κέρκυρας. Η ανοιξιάτικη φύση, γεμάτη χρώματα και αρώματα, βάζει τη δική της «πινελιά» μεγαλοπρέπειας στο μοναδικής εικαστικής αισθητικής σκηνικό του νησιού.
Το νησί των Φαιάκων, τις Άγιες Μέρες του Πάσχα, τραβάει σαν μαγνήτης, όχι μόνο Έλληνες αλλά και ξένους επισκέπτες.
Τα πασχαλινά έθιμα αρχίζουν για την Κέρκυρα το Σάββατο του Λαζάρου, με τα κάλαντα που ψέλνονται στις πλατείες της πόλης και σε όλες τις γειτονιές, το απόγευμα και το βράδυ.
Ειδικά, στο κεφαλοχώρι Επίσκεψη, στη βόρεια Κέρκυρα, τα κάλαντα είναι μια νυχτερινή γιορτή, που κρατά μέχρι τα ξημερώματα.
Σε κάθε σπίτι ετοιμάζουν το ντόπιο παραδοσιακό φαγητό «σαβούρο», που μαζί με άλλα εδέσματα σερβίρεται στην πλατεία και τις γειτονιές, για όλο τον κόσμο του χωριού, τους επισκέπτες και τους χορωδούς.
Κυριακή των Βαΐων
Η ημέρα αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Κερκυραίους, καθώς ταυτίζεται με το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα το 1630, τότε που έσωσε το νησί από την επιδημία της πανώλης.
Από τότε μέχρι σήμερα, κάθε χρόνο, με ευλάβεια και μεγαλοπρέπεια γίνεται, την ημέρα των Βαΐων, η λιτάνευση του Ιερού Σκηνώματος, περιμετρικά της πόλης, με τη συνοδεία όλων των φιλαρμονικών του νησιού.
Νωρίτερα, στις εκκλησίες, μοιράζονται στους πιστούς τα βάγια, που είναι λόγχες φοινικιού, πλεγμένες σε σταυρό με ένα κλαδάκι ελιάς. Μάλιστα, προς ένδειξη θριάμβου, μετά το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα στολίζουν με βάγια τα καντήλια και τις εικόνες των εκκλησιών, ακόμη και τα μουσικά όργανα των φιλαρμονικών.
Τη Μεγάλη Εβδομάδα, η Κέρκυρα «ζει και αναπνέει» με κατάνυξη και το συναίσθημα που αναδύεται είναι έντονα θρησκευτικό.
Σε κάθε γειτονιά μοσχοβολούν οι πασχαλιές, αλλά και οι φογάτσες, τα τσουρέκια με το κόκκινο αυγό που παρασκευάζουν οι Κερκυραίοι. Στις εκκλησίες ψέλνονται οι ακολουθίες των Παθών. Τα σιδερένια φανάρια στις γειτονιές, τις πλατείες και το Λιστόν, τον παραδοσιακότερο τόπο κοινωνικής συνάθροισης στο νησί, «τυλίγουν» την ατμόσφαιρα σε ένα μελαγχολικό μαβί χρώμα.
Την ίδια ώρα, στους δρόμους της παλιάς πόλης ακούγονται πένθιμα εμβατήρια, από τις πρόβες που κάνουν οι φιλαρμονικές για την περιφορά των επιταφίων.
Μάλιστα, οι περισσότεροι Κερκυραίοι, φεύγοντας από τις εκκλησίες, συνηθίζουν να στέκονται στους δρόμους για να απολαύσουν τα μουσικά ακούσματα μέσα στη νύχτα.
Μεγάλη Πέμπτη
Η Ακολουθία των Δώδεκα Ευαγγελίων σε όλες τις εκκλησίες είναι κατανυκτική, ενώ επισημότητα προσδίδουν οι ψαλμωδίες από τη χορωδία κάθε ενορίας.
Το πρωί, όπως σε όλη την Ελλάδα, βάφονται τα κόκκινα αυγά, με τη διαφορά ότι οι Κερκυραίοι χρησιμοποιούν καινούργιο πήλινο τσουκάλι, καθώς το παλιό προμηνύει, όπως πιστεύουν, δυστυχία.
Μεγάλη Παρασκευή
Η Αποκαθήλωση του Νυμφίου σε όλους τους Ιερούς Ναούς γίνεται στις 11 το πρωί. Οι εκκλησίες είναι κατάμεστες από πιστούς που παρακολουθούν με ευλάβεια τη θρησκευτική τελετή. Αμέσως μετά το πέρας της ακολουθίας, νεαρά κορίτσια στολίζουν τους Επιτάφιους με πολύχρωμες βιολέτες, πασχαλιές και αλλά λουλούδια της Άνοιξης.
Η περιφορά των Επιταφίων στους δρόμους της πόλης αρχίζει στις 2 το μεσημέρι. Ο πρώτος Επιτάφιος είναι του Αγίου Γεωργίου, του Ιερού Ναού που βρίσκεται μέσα στο Κάστρο. Ακόμη και οι παλιοί ναοί που δεν λειτουργούν βγάζουν Επιτάφιο. Στην πομπή προπορεύονται τα λάβαρα και τα παλιά βενετσιάνικα φανάρια, μαζί με τις τόρτσες (μεγάλα κεριά στολισμένα με χρωματιστές κορδέλες).
Ακολουθούν, η μπάντα που παιανίζει πένθιμα εμβατήρια, η χορωδία που ψέλνει «Αι γενεαί πάσαι», μαθητές, πρόσκοποι, παιδάκια με λουλούδια στα χέρια, ο Σταυρός, οι ιερείς και ο υπόλοιπος κόσμος.
Στις 10 το βράδυ, οι πιστοί με κεριά αναμμένα παρακολουθούν τη μεγαλοπρεπή περιφορά του Επιταφίου της Μητρόπολης. Μαζί με τους ορθόδοξους ιερείς και εκείνοι της Καθολικής Αρχιεπισκοπής.
Τον Επιτάφιο συνοδεύουν οι τρεις φιλαρμονικές της πόλης σε πλήρη σύνθεση: Η Φιλαρμονική Ένωση Καποδίστριας εκτελεί τη Sventura, έργο του Marianni, η Φιλαρμονική Εταιρεία Μάντζαρος αποδίδει τη Marcia Funebre του Verdi, ενώ η Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας (η ονομαζόμενη «Παλιά») το Adagio του Tomaso Albinoni.
Μεγάλο Σάββατο
Το πρώτο έθιμο της ημέρας, είναι ο «Σεισμός», που γίνεται στον Ιερό Ναό της Φανερωμένης, στην «καρδιά» της πόλης, στις 6 το πρωί. Πρόκειται για την αναπαράσταση του σεισμού που περιγράφει το Ευαγγέλιο την ώρα της Ανάστασης του Θεανθρώπου στον Πανάγιο Τάφο.
Τρείς ώρες αργότερα, στις 9 το πρωί, οι δρόμοι της πόλης «πλημμυρίζουν» από κόσμο, ενώ η ατμόσφαιρα «γεμίζει» με ήχους από πένθιμα εμβατήρια. Όλα τα παράθυρα των σπιτιών είναι στολισμένα με πορφυρά κόκκινα λάβαρα, σε ένδειξη μεγαλοπρέπειας και επισημότητας, καθώς
γίνεται η περιφορά του Επιταφίου και η λιτάνευση του Σεπτού Σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα. Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, είναι η πιο παλιά λιτανεία στο νησί. Πραγματοποιείται σε ανάμνηση του θαύματος του Αγίου το 1553, τότε που η Κέρκυρα σώθηκε από το λιμό, ενώ ταυτόχρονα γίνεται και η περιφορά του Επιταφίου του ομώνυμου Ναού. Αυτό, γιατί οι Ενετοί το 1574 είχαν απαγορεύσει την περιφορά τη Μ .Παρασκευή και οι Κερκυραίοι, από τότε μέχρι σήμερα, βγάζουν τον Επιτάφιο της εκκλησίας το πρωί του Μ. Σαββάτου, μαζί με τη λιτανεία.
Τα συναισθήματα κορυφώνονται, όταν το πένθιμο εμβατήριο «Άμλετ» του συνθέτη Faccio, που παιανίζει η «Παλαιά» Φιλαρμονική της Κέρκυρας, εκτελείται μέσα στα στενά δρομάκια με τα πανύψηλα παλιά κτίρια.
Στις 11 το πρωί, λίγο μετά το τέλος της λιτανείας, έρχεται η «Πρώτη Ανάσταση» ή έθιμο των «μπότηδων»,που είναι πήλινες στάμνες. Χιλιάδες κόσμου κάθε χρόνο το απολαμβάνουν, κατακλύζοντας τους δρόμους και τις πλατείες. Οι Κερκυραίοι, στα παράθυρα και τα μπαλκόνια τους, με μπότηδες στα χέρια, περιμένουν το σύνθημα, που δεν είναι άλλο από το χαρμόσυνο κτύπημα της καμπάνας. Μόλις η στιγμή φτάσει, όλοι ρίχνουν στους δρόμους τα πήλινα δοχεία που κάποια είναι γεμάτα με νερό για να κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο. Το θέαμα είναι φαντασμαγορικό. Όλοι τρέχουν να πάρουν ένα σπασμένο κομμάτι για γούρι, ενώ οι φιλαρμονικές ξεχύνονται στο δρόμο, με χαρούμενα εμβατήρια και μαζορέτες.
Το έθιμο για τους περισσότερους στηρίζεται στο χωρίον του Ευαγγελίου: «ίνα συντρίψω αυτούς ως σκεύη κεράμεως».
Η Ανάσταση
Στις 10 το βράδυ, οι ιερείς φέρνουν το Άγιο Φως στην κεντρική πλατεία και στη συνέχεια η πομπή πηγαίνει στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Από εκεί, λίγο αργότερα, στις 11:40, ξεκινάει η λιτάνευση της εικόνας της Αναστάσεως μέχρι το πάλκο της μεγάλης πλατείας, όπου όλοι βρίσκονται με αναμμένα κεριά. Τη στιγμή που ο Μητροπολίτης ψέλνει «Χριστός Ανέστη», η νύχτα γίνεται … μέρα από τα πυροτεχνήματα. Ο ανοιξιάτικός νυχτερινός ουρανός της Κέρκυρας «στολίζεται» με χρώματα και λάμψεις.
Ανήμερα του Πάσχα, από νωρίς το πρωί μέχρι το απόγευμα, σε όλες τις ενορίες λιτανεύεται η εικόνα της Αναστάσεως.
Αξίζει:
-Να περπατήσετε στα στενά δρομάκια, τα καντούνια, μέσα στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης, για να θαυμάσετε τα πανύψηλα παλιά κτίρια και τα παλιά αρχοντικά.
-Να περιηγηθείτε στην Πλατεία Δημαρχείου, όπου βρίσκεται το Duomo, η Καθολική Αρχιεπισκοπή.
-Να ανακαλύψετε τα δύο Φρούρια της πόλης της Κέρκυρας. Από τις κορυφές τους, η θέα προς την πόλη είναι πανοραμική.
-Να πάρετε μια «γεύση» Ασιατικής Τέχνης περασμένων εποχών, στο Μουσείο που λειτουργεί στα Ανάκτορα Μιχαήλ και Γεωργίου, δίπλα, και φιλοξενεί σπάνια έργα τέχνης από την Άπω Ανατολή.
-Να πάτε στο Μον Ρεπό για να επισκεφτείτε τον Αρχαιολογικό Χώρο, το Μουσείο Παλαιόπολης, αλλά και να θαυμάσετε από κοντά έναν υπέροχο βοτανικό κήπο 256 στρεμμάτων.
-Να δοκιμάσετε τα παραδοσιακά γλυκίσματα της Κέρκυρας- το μαντολάτο, τις μάντολες, το λικέρ κουμ- κουάτ, αλλά και το αφρώδες αναψυκτικό που έχει βάση το τζίντζερ, την τζιτζιμπίρα.
Φαγητό
Η κερκυραϊκή κουζίνα είναι μεσογειακή, αλλά με επιδράσεις από την εποχή της Ενετοκρατίας στο νησί. Στις ταβέρνες και τα εστιατόρια, γευτείτε παστιτσάδα με μοσχάρι, κόκορα η αστακό. Δοκιμάστε το μπουρδέτο, που είναι γαλέος ή σκορπιός ή μπακαλιάρος με κόκκινο πιπέρι και ντομάτα.
Τις ημέρες του Πάσχα, όπως και σε όλες τις γιορτές, στο κορφιάτικο τραπέζι υπάρχει ένα νόστιμο καπνιστό ντόπιο αλλαντικό από χοιρινό φιλέτο, που λέγεται νούμπουλο.
Πώς θα πάτε:
-Αεροπορικώς, η Κέρκυρα συνδέεται με την Αθήνα με καθημερινά δρομολόγια, τέσσερις φορές την εβδομάδα με τη Θεσσαλονίκη και τα υπόλοιπα Ιόνια Νησιά, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες και με το Ηράκλειο. Τη Μ. Εβδομάδα πραγματοποιούνται και έκτακτες πτήσεις για την εξυπηρέτηση του κόσμου.
– Οδικώς, μέχρι την Ηγουμενίτσα και στη συνέχεια με καράβι μέχρι το νησί. Η διάρκεια του ταξιδιού είναι μια ώρα και ένα τέταρτο. Μέσω της Εγνατίας Οδού, οι αποστάσεις από τη Βόρεια Ελλάδα στην Ηγουμενίτσα έχουν μειωθεί σημαντικά.
Χρήσιμα τηλέφωνα
-Δήμος Κέρκυρας:26610-44410
– Λιμεναρχείο: 26613-62500
– Αστυνομία: 26610-22340/39503
– Αεροδρόμιο: 26610-89600
– Νοσοκομείο: 26610-88200
