Η αλλεργία στο γάλα της αγελάδας είναι η πιο συχνή τροφική αλλεργία στη βρεφική και νηπιακή ηλικία. Υπολογίζεται ότι το 2-3% των βρεφών που τρέφονται με γάλατα 1ης και 2ης βρεφικής ηλικίας, τα οποία βασίζονται σε αγελαδινό γάλα, παρουσιάζει αλλεργία αυτού του είδους. Τα παιδιά αυτά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν και άλλες αλλεργίες μελλοντικά.
Η αλλεργία αυτή οφείλεται στις πρωτεΐνες του αγελαδινού γάλακτος και μπορεί να εμφανιστεί και σε βρέφη που θηλάζουν από μητέρα, η οποία καταναλώνει μεγάλες ποσότητες γαλακτοκομικών. Στην περίπτωση αυτή, τα βρέφη δεν πρέπει να σταματήσουν το θηλασμό, αλλά θα πρέπει να σταματήσει η μητέρα να καταναλώνει γάλα και γαλακτοκομικά. Η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα συνήθως υποχωρεί μετά από 1-2 χρόνια αποχής από την κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών.
Πώς μπορεί μια μητέρα να καταλάβει ότι το βρέφος έχει αλλεργία στα γάλα και να αποταθεί στο γιατρό; Ο εμετός, η διάρροια, η οποία ενίοτε συνοδεύεται με αίμα, μετά την κατανάλωση γάλακτος, η άρνηση του βρέφους να φάει, η στασιμότητα βάρους, ο κολικός, η γαστροεισοφαγική παλινδρόμηση είναι συμπτώματα τα οποία θα πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς.
Τα συμπτώματα της αλλεργίας στο γάλα
Όπως αναφέρει η κ. Φωτουλάκη, επίκουρη καθηγήτρια παιδιατρικής-παιδιατρικής γαστρεντερολογίας στο ΑΠΘ Μαρία Φωτουλάκη, τα συμπτώματα αλλεργίας στο γάλα μπορεί να εμφανιστούν είτε άμεσα, δηλαδή μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά τη χορήγηση του γάλακτος, είτε καθυστερημένα, δηλαδή ύστερα από πολλές ώρες ή ημέρες. Μπορεί δε, η αλλεργία να είναι μεικτού τύπου, δηλαδή να συνδυάζονται και τα δύο.
Στην άμεσου τύπου αλλεργία, τα συμπτώματα αφορούν το πεπτικό (κοιλιακός πόνος, εμετοί, διάρροια, στοματοφαρυγγικό σύνδρομο), το δέρμα (οξεία κνίδωση, αγγειο-οίδημα, εξάνθημα , ερυθρότητα), το αναπνευστικό (αλλεργική ρινίτιδα, βρογχοσπασμός, λαρυγγοσπασμός) ή να υπάρξει γενικευμένη αντίδραση, δηλαδή αναφυλακτικό σοκ. Στην περίπτωση που η αλλεργία εκδηλώνεται με καθυστέρηση, παρουσιάζονται συμπτώματα στο πεπτικό (όπως εντεροκολίτιδα, πρωκτοκολίτιδα, εντεροπάθεια) και στο δέρμα (δερματίτιδα), ενώ στη μεικτού τύπου αλλεργία εμφανίζονται συμπτώματα, όπως αλλεργική γαστρεντεροπάθεια, ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα, δυσκοιλιότητα, ατοπική δερματίτιδα και άσθμα.
Στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι άμεσα, δεν παρουσιάζονται ιδιαίτερα προβλήματα στη διάγνωση επειδή αυτά συνδέονται άμεσα με τη λήψη του γάλατος ή των προϊόντων του και υποχωρούν με τον αποκλεισμό του από τη διατροφή. Στις περιπτώσεις, όμως, που τα συμπτώματα εκδηλώνονται καθυστερημένα ή που η αλλεργία είναι μεικτού τύπου, η κλινική εικόνα παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια και ατυπία ανάλογα με το όργανο στο οποίο εκδηλώνεται.
«Η εντεροπάθεια από αλλεργία στο γάλα αγελάδας εκδηλώνεται με την κλασική κλινική εικόνα η οποία περιλαμβάνει χρόνια διάρροια και ανεπαρκή πρόσληψη βάρους. Συνήθως έχει προηγηθεί επεισόδιο οξείας γαστρεντερίτιδας. Άλλα συμπτώματα είναι η διάταση κοιλιάς, το παράτριμα και είναι δυνατόν να συνυπάρχουν κολικοί, ερυθρότητα περιπρωκτική, αίμα από το ορθό, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή έκζεμα. Συχνά, αλλά όχι απαραίτητα, υπάρχει ιστορικό αμέσου τύπου αλλεργικών αντιδράσεων όπως κνίδωση ή αγγειοοίδημα. Είναι όμως δυνατόν η εντεροπάθεια να μην συνοδεύεται από καμιά άλλη ένδειξη αλλεργίας. Η καμπύλη σωματικού βάρους, μετά από μια περίοδο καλής πρόσληψης βάρους, παρουσιάζει σταδιακή έκπτωση. Στις περιπτώσεις αυτές η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει ανάλογα με την ηλικία, και άλλες καταστάσεις τόσο από το πεπτικό όσο και από άλλα συστήματα. Οι καταστάσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν πριν από τον αποκλεισμό των πρωτεϊνών γάλακτος αγελάδας» εξηγεί η κ. Φωτουλάκη.
