«Βλαισός μεγάλος δάκτυλος» είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιούμε για περιγράψουμε το κότσι (ρόζος).
Η λέξη κότσι προέρχεται από τα Λατινικά και περιγράφει τη μεγέθυνση της άρθρωσης (ένα οστικό εξόγκωμα) στη βάση και στο πλάι του μεγάλου δακτύλου του ποδιού και πιο συγκεκριμένα στη πρώτη μεταταρσοφαλαγγική άρθρωση (1η ΜΤΦ άρθρωση).
Η πάθηση εκδηλώνεται, όταν το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού λυγίζει προς το γειτονικό δάκτυλο ή το επικαλύπτει προκαλώντας την παραμόρφωση του ποδιού. Η βάση του μεγάλου δακτύλου προεξέχει πέρα από το φυσιολογικό προφίλ του ποδιού. Ο ρόζος υπόκειται συνήθως και σε συνεχόμενη τριβή που με της σειρά της οδηγεί στην πάχυνση του δέρματος.
Συμπτώματα
- Ένα οστέινο εξόγκωμα στη βάση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού.
- Πόνος και περιορισμένη κίνηση.
Οι γυναίκες έχουν επτά φορές περισσότερες πιθανότητες σε σχέση με τους άνδρες να εκδηλώσουν αυτό το συνηθισμένο πρόβλημα. Υπάρχει γενετική προδιάθεση στο κότσι, αλλά το πρόβλημα μπορεί να εκδηλωθεί και σαν αποτέλεσμα στενών, ψηλοτάκουνων, μυτερών παπουτσιών.
Το κότσι θα εξελιχθεί αν εσείς δεν κάνετε κάτι για να σταματήσετε την εξέλιξη του και απλά περιμένετε πότε θα φτάσετε στην ώρα του χειρουργείου.
Εξελικτικά στάδια
Το κότσι εμφανίζεται σε τρία εξελικτικά στάδια.
Το αρχικό στάδιο χαρακτηρίζεται από ελαφρύ στράβωμα του μεγάλου δάκτυλου προς τα υπόλοιπα δάκτυλα του ποδιού. Αυτή η εικόνα θα πρέπει να προβληματίσει από νωρίς. Διότι το «στράβωμα» σημαίνει ότι υπάρχουν οι προδιαθεσικοί παράγοντες στο πόδι για να εξελιχθεί το κότσι προοδευτικά στο μη αντιστρέψιμο τρίτο στάδιο.
Το τελικό στάδιο, πλην της παραμόρφωσης, χαρακτηρίζεται και από αρθρίτιδα στην 1η ΜΤΦ άρθρωση. Για αυτό στο τρίτο στάδιο πάντα χειρουργείται το κοτσι για να διορθωθεί η υπερβολική παραμόρφωση και να μειωθεί ο πόνος, που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό πλέον τις καθημερινές δραστηριότητες αλλά και τον τύπο υποδημάτων που μπορεί να φοράει ο πάσχων.
Οι δύο σπουδαιότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες που οδηγούν στην επώδυνη παραμόρφωση είναι το κοντό πρώτο μετατάρσιο και ο υπερβολικός πρηνισμός (δηλαδή η μείωση της ποδικής καμάρας). Εξωγενείς παράγοντες που επιταχύνουν τη πρόοδο παραμόρφωσης αποτελούν τα στενά παπούτσια και η ορθοστασία. Ειδικά για τις γυναίκες ευθύνονται τα ψηλοτάκουνα παπούτσια όταν χρησιμοποιούνται συχνά.
Κληρονομικότητα και παπούτσια
Το κότσι θεωρείται κληρονομικό, ως ένα σημείο. Οι ανατομικές αποκλίσεις που προδιαθέτουν σε κότσι, μπορούν να κληρονομηθούν, και αν συνδυαστούν με εξωγενείς παράγοντες όπως τα στενά παπούτσια θα οδηγήσουν σε παραμόρφωση. Για αυτό δεν είναι τυχαίο που μητέρα και κόρη μπορεί να εμφανίσουν κότσι και μάλιστα στο ίδιο πόδι.
Καταστάσεις που προδιαθέτουν σε κότσι είναι η πλατυποδία και η ανισοσκελία (η ανατομική διαφορά στο μήκος των δύο ποδιών). Αξίζει να αναφερθεί ότι πολλά άτομα με ανισοσκελία δε θα έχουν ποτέ διάγνωση γι’ αυτό, κάτι που από μόνο του είναι ένας σοβαρός παράγοντας που προδιαθέτει σε κότσι.
Από τη στιγμή που το κότσι είναι μία εξελίξιμη κατάσταση, η γρήγορη αναγνώριση της παραμόρφωσης και η διάγνωση των ανατομικών παρεκκλίσεων που προδιαθέτουν σε κοτσι, αποτελούν τη λύση για την αποφυγή ενός μελλοντικού χειρουργείου.
Το πρώιμο και δευτερογενές στάδιο μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς με τη σωστή προσαρμογή ορθοτικών πελμάτων έσω υποδήματος. Πρόκειται για ειδικά σχεδιασμένα ορθοπεδικά πέλματα που φοριούνται καθημερινά με όλα τα παπούτσια προκειμένου να υποστηρίξουν ανατομικές παρεκκλίσεις και έτσι να προλάβουν να εξελιχθεί το κότσι στο τρίτο μη αναστρέψιμο στάδιο.
Πόσο σοβαρό είναι το κότσι; Συνήθως προκαλεί μικρή μόνο ενόχληση, αλλά μερικές φορές και πόνο που μπορεί να είναι έντονος. Μπορεί να προκληθεί θυλακίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα στην άρθρωση του δακτύλου και να προκαλεί πόνο και δυσκαμψία. Επειδή παραμορφώνει το σχήμα του ποδιού, μπορεί να δυσχεραίνει την εύρεση κατάλληλου υποδήματος.
Για την πρόληψη αποφύγετε τα υποδήματα που είναι στενά στα δάχτυλα ή έχουν ψηλά τακούνια.
