Οι επιστήμονες εντόπισαν χιλιάδες τοποθεσίες στην παγωμένη Αρκτική, από όπου το μεθάνιο, το οποίο είχε αποθηκευτεί κάτω από τους πάγους επί χιλιάδες χρόνια, βρίσκει πλέον διεξόδους για να διαρρεύσει στην ατμόσφαιρα. Επειδή πρόκειται για ένα «αέριο του θερμοκηπίου» πολύ πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα, η νέα ανακάλυψη ασφαλώς δεν αποτελεί καλή είδηση για την κλιματική αλλαγή.
Οι ερευνητές, μ’ επικεφαλής την Κέιτι Γουόλτερ Άντονι του πανεπιστημίου της Αλάσκα, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό γεωεπιστημών “Nature Geoscience”, σύμφωνα με το BBC, διαπίστωσαν ότι το παγιδευμένο έως τώρα μεθάνιο είναι πια σε θέση να δραπετεύει στον αέρα από διάφορα σημεία, καθώς οι πάγοι λιώνουν κατά τόπους λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας διαχρονικά. Η διαρροή του μεθανίου σταδιακά συμβάλει στην υπερθέρμανση της Γης, λιώνοντας περισσότερους πάγους και ανατροφοδοτώντας έτσι τη διαρροή ακόμα μεγαλύτερων ποσοτήτων του εν λόγω αερίου.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, το μεθάνιο, που έως πρόσφατα ήταν σχετικά σταθερό στην ατμόσφαιρα, έχει πλέον αρχίσει να αυξάνεται ολοένα περισσότερο. Πολλές είναι οι πηγές προέλευσής του διεθνώς, τόσο φυσικές (π.χ. οργανικά αέρια των ζώων), όσο και ανθρωπογενείς (π.χ. απόβλητα χωματερών). Η ανίχνευση του συνολικού μεθανίου που εκλύεται από τόσες διαφορετικές πηγές δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Οι ερευνητές, κάνοντας επίγειες και εναέριες έρευνες, εντόπισαν περίπου 150.000 σημεία στην Αλάσκα και τη Γροιλανδία, κυρίως σε λίμνες που σχηματίζονται στα όρια των αρκτικών πάγων. Η χημική ανάλυση των σχετικών δειγμάτων (με βάση την αναλογία των διαφορετικών ισοτόπων άνθρακα στα μόρια του μεθανίου) έδειξε ότι αρκετές από αυτές τις λιμνούλες παγωμένου νερού απελευθερώνουν αρχαίο μεθάνιο, προερχόμενο πιθανώς από φυσικό αέριο ή εναποθέσεις άνθρακα κάτω από τις λίμνες. Άλλες λιμνούλες εκλύουν πολύ νεότερο μεθάνιο, που ίσως προέρχεται από τη σταδιακή σήψη φυτικής ύλης.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, αν μια ανάλογη διαρροή συμβαίνει και σε άλλα μέρη, όπως στη βορειοδυτική Σιβηρία, που διαθέτει τεράστιες ποσότητες παγιδευμένου μεθανίου κάτω από τους πάγους, οι οποίοι προβλέπεται ότι σταδιακά θα λιώνουν όλο και ταχύτερα έως το 2100, τότε πολύ περισσότερο μεθάνιο θα έρθει να προστεθεί στην ατμόσφαιρα, με δυσοίωνες συνέπειες για την κλιματική αλλαγή.
Η ακριβής εκτίμηση των ποσοτήτων του εκλυόμενου μεθανίου απασχολεί ήδη πολλές επιστημονικές αποστολές διαφόρων χωρών, καθώς το ζήτημα είναι μεγάλου ενδιαφέροντος από κλιματικής πλευράς. Θεωρείται δεδομένα ότι στην Αρκτική ζώνη είναι αποθηκευμένες τεράστιες ποσότητες του εν λόγω αερίου τόσο στην παγωμένη ξηρά και κάτω από αυτήν, όσο και στον βυθό των αρκτικών θαλασσών και κάτω από αυτόν.
Η Αρκτική είναι η περιοχή της Γης όπου παρατηρείται η ταχύτερη άνοδος της θερμοκρασίας και όπου ο φαύλος κύκλος της υπερθέρμανσης-διαρροής μεθανίου είναι πιο αισθητός και μπορεί να αποβεί πιο επικίνδυνος μελλοντικά. Όμως το πόσο άμεσος και σοβαρός είναι ο κίνδυνος από αυτόν τον μηχανισμό ανατροφοδότησης είναι κάτι που αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι οι επιπτώσεις θα χρειαστούν πολλές δεκαετίες για να γίνουν ορατές, ενώ άλλοι, πιο απαισιόδοξοι, δεν αποκλείουν την πιθανότητα μίας αιφνίδιας επιδείνωσης της κλιματικής αλλαγής εξαιτίας του συσσωρευμένου μεθανίου στην ατμόσφαιρα.
