Οι υγιείς άνδρες δεν χρειάζεται να υποβάλλονται προληπτικά στην αιματολογική εξέταση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), καθώς το σύνηθες αυτό τεστ δεν είναι επαρκώς αξιόπιστο και συχνά οδηγεί σε άχρηστες αντικαρκινικές θεραπείες, ανακοίνωσε επιτροπή ειδικών στις ΗΠΑ, με την οποία όμως διαφώνησαν αρκετοί ουρολόγοι. Η εξέταση του PSA μετρά τα επίπεδα μιας πρωτεΐνης που γενικά συνδέεται με την υγεία του προστάτη. Τα αυξημένα επίπεδα μπορεί να οφείλονται σε υπερπλασία του προστάτη, σε λοίμωξη, σε καλοήθεις ή μη απειλητικούς όγκους ή και σε επιθετικές μορφές καρκίνου του προστάτη.
Δεδομένου ότι το τεστ δεν μπορεί να διακρίνει ανάμεσα σε αυτές τις επιμέρους περιπτώσεις, η χρησιμότητα του είναι περιορισμένη, καταλήγει τώρα η Ομάδα Εργασίας Προληπτικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, η οποία γνωμοδοτεί στην αμερικανική κυβέρνηση.
Η ομάδα τονίζει ότι οι υγιείς άνδρες, ανεξαρτήτως ηλικίας, μπορούν να υποβληθούν στην εξέταση εφόσον το επιθυμούν, θα πρέπει όμως πρώτα να συμβουλευτούν το γιατρό τους για τις αβεβαιότητες.
Οι έρευνες για το PSA
Η ομάδα εργασίας εξέτασε τα αποτελέσματα δύο μεγάλων ερευνών στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εξέταση δεν σώζει πολλές ζωές -αποτρέπει μόνο έναν θάνατο για κάθε 1.000 άνδρες που εξετάζονται.
Αντίθετα, η μέτρηση του PSA φαίνεται ότι συχνά βλάπτει. Το πρόβλημα είναι ότι οι άνδρες με υψηλές τιμές PSA συχνά υποβάλλονται σε βιοψίες, προστατεκτομές και αντικαρκινικές θεραπείες, χωρίς να είναι σαφές αν πάσχουν από επιθετικό καρκίνο ή, το συνηθέστερο, από όγκους που αναπτύσσονται υπερβολικά αργά για να απειλούν τη ζωή τους.
Και αυτό σημαίνει ότι, για κάθε 1.000 άνδρες που υποβάλλονται στην εξέταση, δύο θα υποστούν καρδιακό επεισόδιο ως παρενέργεια της θεραπείας, ένας θα υποστεί θρόμβωση και 40 θα εμφανίσουν ακράτεια ή στυτική δυσλειτουργία λόγω προστατεκτομής.
Πέρυσι, η ίδια Ομάδα Εργασίας (αλλά με διαφορετικά μέλη) είχε εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές που αποθάρρυναν τη χρήση του τεστ στους άνδρες άνω των 75 ετών. Το σκεπτικό ήταν ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη αναπτύσσονται τόσο αργά, ώστε οι άνδρες αυτής της ηλικίας είναι πιθανότερο να πεθάνουν τελικά από άλλα, άσχετα αίτια.
Διχογνωμία για PSA και καρκίνο του προστάτη
Παρά τη νέα γνωμοδότηση, όμως, η διχογνωμία για το θέμα φαίνεται ότι θα συνεχιστεί. Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου έχει τη γνώμη ότι οι άνδρες θα πρέπει να λαμβάνουν μόνοι τους την απόφαση για υποβολή στην εξέταση αφού πρώτα ενημερωθούν για τα υπέρ και τα κατά. Διαφορετική γνώμη έχει όμως η Αμερικανική Ένωση Ουρολογίας, η οποία επιτέθηκε στη γνωμοδότηση της Ομάδας Εργασίας, χαρακτηρίζοντάς την «ανεύθυνη». Η Ένωση Ουρολογίας επιμένει ότι υπάρχουν «ισχυρές ενδείξεις ότι η εξέταση PSA σώζει ζωές».
Δεδομένου ότι η ασυμφωνία συνεχίζεται, η κυβέρνηση Ομπάμα ανακοίνωσε την Τρίτη ότι η εθνική υπηρεσία ασφάλισης Medicare θα συνεχίσει να καλύπτει το κόστος της εξέτασης. Οι ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης συνήθως ακολουθούν το παράδειγμα της Medicare.
H έκθεση της Ομάδας Εργασίας δημοσιεύεται στο «Annals of Internal Medicine», συνοδευόμενη από ένα κύριο άρθρο, στο οποίο οι ουρολόγοι αμφισβητούν τα συμπεράσματά της.
Και οι δύο πλευρές πάντως, τονίζουν ότι υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί ένα αξιόπιστο τεστ που θα εντοπίζει τα περιστατικά επιθετικού καρκίνου.
