Όταν η γυναίκα φτάνει στην εμμηνόπαυση, προσβλέπει σε τουλάχιστον άλλα 30 χρόνια υγιούς ζωής. Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, όμως, επιφέρει αλλαγές στη συχνότητα των νοσημάτων που σχετίζονται με την έλλειψη οιστρογόνων. Η γυναίκα του σήμερα, η οποία εκτός από τον οικογενειακό, δραστηριοποιείται στον επαγγελματικό και κοινωνικό στίβο, έχει δικαίωμα να γνωρίζει τις αλλαγές και τις πιθανές επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης καθώς και τις πολύπλευρες δυνατότητες που παρέχει σήμερα η ιατρική για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής της.
Κατά την εμμηνόπαυση, οι ωοηθήκες σταματούν να παράγουν οιστρογόνα. Η έλλειψη των οιστρογόνων έχει ως συνέπεια την εμφάνιση αμέσων και απώτερων επιπτώσεων. Το κλιμακτηριακό σύνδρομο αποτελεί την βασικότερη άμεση επίπτωση της εμμηνόπαυσης.
Οι εξάψεις είναι το χαρακτηριστικότερο και περισσότερο βασανιστικό σύμπτωμα. Σε πολλές γυναίκες οι εξάψεις διαρκούν για πολλά χρόνια μετά τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Η ψυχοσυναισθηματική αστάθεια, η ευερεθιστότητα, το ξέσπασμα κλάματος, το αίσθημα κόπωσης, η αϋπνία και η απώλεια ενδιαφέροντος για τις σύνηθες ασχολίες αποτελούν τα βασικότερα ψυχικά ενοχλήματα του κλιμακτηριακού συνδρόμου. Τέλος, η κολπική ξηρότητα, ο πόνος κατά την επαφή, η έλλειψη σεξουαλικού ενδιαφέροντος και η ουρογεννητική ατροφία συνιστούν για πολλές γυναίκες οξύ πρόβλημα, το οποίο συχνά δεν αποκαλύπτεται ή και παραβλέπεται από την ίδια τη γυναίκα.
Οστεοπόρωση και καρδιά
Η οστεοπόρωση αποτελεί σήμερα παγκόσμια επιδημία. Η μία στις δύο γυναίκες σε όλο τον κόσμο θα προσβληθεί από οστεοπορωτικό κάταγμα. Επειδή η οστεοπόρωση δεν δίνει συμπτώματα παρά μόνο σε προχωρημένο στάδιο, πρωταρχική σημασία έχει η πρόληψη.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν επίσης ένα πολύ σημαντικό παράγοντα νοσηρότητας και θνητότητας στην εμμηνοπαυσιακή γυναίκα. Από πολύ παλιά ήταν γνωστό ότι οι γυναίκες στην αναπαραγωγική ηλικία έχουν πολύ χαμηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρδιοπάθεια σε σχέση με τους άνδρες αντίστοιχης ηλικίας. Η προστατευτική αυτή δράση των οιστρογόνων χάνεται κατά την εγκατάσταση της εμμηνόπαυσης, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος να εξισώνεται σύντομα με αυτόν των ανδρών. Πιο αναλυτικά, η εμμηνόπαυση οδηγεί σε αύξηση της χοληστερόλης, διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και αύξηση του σωματικού βάρους, ειδικά του κοιλιακού λίπους, που θεωρείται και το πιο επιβλαβές.
Ορμονική θεραπεία
Η κλιμακτήριος και η εμμηνόπαυση αποτελούν για τον κλινικό γιατρό μια πρόκληση, όσον αφορά το χειρισμό και την παρακολούθηση των γυναικών. Τα προηγούμενα χρόνιαη χορήγηση της ορμονικής θεραπείας έδινε στις γυναίκες τη λύση σε πολλά προβλήματά τους και στο γιατρό την ηθική ικανοποίηση ότι βοήθησε σημαντικά την ασθενή του. Η δημοσίευση των μεγάλων κλινικών μελετών σχετικά με την ορμονική θεραπεία στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς και ο τρόπος χειρισμού των μελετών αυτών από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ανέτρεψε τα δεδομένα, δημιουργώντας σύγχυση και φόβο, τόσο στις γυναίκες, όσο και στους ίδιους τους γιατρούς. Αποτέλεσμα ήταν να περιορισθεί σημαντικά η χορήγηση της ορμονικής θεραπείας, στο πλαίσιο άσκησης της «αμυντικής ιατρικής», έτσι, ώστε οι γυναίκες να στερούνται τις πολλαπλές ωφέλειες από τη θεραπεία.
Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Η ορμονική θεραπεία, όταν χορηγείται με τον ενδεδειγμένο τρόπο και με κατάλληλη παρακολούθηση της γυναίκας είναι ασφαλής και εξασφαλίζει καλή ποιότητα ζωής και πρόληψη ατροφιών, οστεοπόρωσης και καραδιαγγειακών νοσημάτων.
