Η σύγχρονη διατροφή, και ιδιαίτερα η ζάχαρη, φταίει για τα αυξημένα προβλήματα στοματικής υγιεινής, εκτιμούν οι ερευνητές. Tο γεγονός ότι σήμερα έχουμε περισσότερα σφραγίσματα ενδεχομένως να σχετίζεται με το ότι οι τροφές που καταναλώνουμε είναι υπερβολικά μαλακές εν σχέσει με ό,τι κατανάλωναν οι πρόγονοί μας που ήταν κυνηγοί – τροφοσυλλέκτες. Από μελέτες που διεξήχθησαν σε αρχαία ευρήματα δοντιών, εξελικτικοί βιολόγοι, διατροφολόγοι και οδοντίατροι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η σημερινή διατροφή είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των προγόνων μας και ότι η εμφάνιση τερηδόνας και ορθοδοντικών προβλημάτων είναι αναπόφευκτη.
«Τα δόντια αποτελούν ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό μέρος της στοματικής κοιλότητας και μπορούν να αντέξουν στον χρόνο, προσφέροντάς μας πλούσια ανθρωπολογικά δεδομένα» εξηγεί ο καθηγητής βιοαρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο College του Λονδίνου Σάιμον Χίλσον. «Έχουμε καταφέρει να μελετήσουμε τα δόντια των ιθαγενών Αβορίγινων στην Αυστραλία και των Καλαχάρι στην Αφρική, οι οποίοι ακολουθούσαν διατροφή κυνηγών, ό,τι δηλαδή έτρωγαν και οι πρόγονοί μας».
Αλλαγή στη διατροφή, αλλαγή στα… δόντια
Η διατροφική στροφή από το κυνήγι και την τροφοσυλλογή στα γεωργικά προϊόντα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ξεκίνησε πριν από 13.000 χρόνια και έκτοτε αποτελεί τον πυρήνα των οδοντικών μας προβλημάτων. Ο άνθρωπος άρχισε να καταναλώνει πιο μαλακές τροφές, με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται να «γυμνάζει» τα δόντια ή τις σιαγόνες του όσο κατά το παρελθόν.
Έτσι, με την πάροδο των ετών οι ανθρώπινες σιαγόνες έγιναν μικρότερες. Τόσο που πολλές φορές αδυνατούν να φιλοξενήσουν όλα τα δόντια, με αποτέλεσμα ο ασθενής να χρειάζεται να καταφεύγει σε εξαγωγή.
«Η διατροφή μας κάποτε αποτελούνταν από πολλές ωμές τροφές όπως π.χ. σπόρους, ξηρούς καρπούς, λαχανικά, κρέας και φρούτα» τονίζει ο επικεφαλής της Σχολής Οδοντιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Νιουκάσλ, Τζίμι Στιλ. «Τώρα η διατροφή μας αποτελείται κυρίως από υπερβολικά επεξεργασμένες τροφές, πολλές από τις οποίες είναι συσκευασμένες, μαλακές και γεμάτες ζάχαρη».
Συγκριτικά με αυτό που μασούσαν οι πρόγονοί μας, αυτά που τρώμε σήμερα είναι… πουρές εκτιμά ο δρ Νάιτζελ Κάρτερ, από το Βρετανικό Ίδρυμα για την Υγεία των Δοντιών. «Όσο σοκαριστικό και αν ακούγεται, θα έλεγα ότι πέρα από την ανάγκη ύπαρξης δοντιών για την ομιλία και την εμφάνισή μας, ουσιαστικά δεν τα χρειαζόμαστε πια» λέει ο ίδιος.
«Γυμναστική» της μάσησης και λιγότερη ζάχαρη
Για τον λόγο αυτόν, οι ειδικοί συστήνουν την επιλογή σκληρότερων τροφών (κρέατα, καρπούς κ.ά.) για το «χτίσιμο» δυνατότερων σιαγόνων και ανθεκτικότερων δοντιών. Επισημαίνουν ότι η διατροφή μας θα πρέπει να αποτελείται από ποικιλία τροφών με περιορισμένη περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Καλό θα ήταν να αποφεύγονται τα αναψυκτικά, ωστόσο ακόμη και σε αυτή την περίπτωση ο δρ Κάρτερ έχει τη λύση: «Εάν θέλουμε πολύ ένα αναψυκτικό τότε καλό θα ήταν να το πιούμε παγωμένο. Τα οξέα που παράγονται από τα βακτήρια που ζουν στη στοματική κοιλότητα αντιδρούν λιγότερο όταν έρχονται σε επαφή με κρύα ποτά με αποτέλεσμα να προκαλούν λιγότερη ζημιά στα δόντια. Αν πάλι χρησιμοποιήσουμε καλαμάκι, τότε μπορούμε να αποφύγουμε το “πέρασμα” της ζάχαρης από τα δόντια μας».
