Ρατσισμός είναι η περιφρόνηση μιας ομάδας ανθρώπων λόγω της φυλετικής ή εθνικής τους καταγωγής. Συνήθως λέγεται ότι αιτία του ρατσισμού είναι ορισμένες αντιλήψεις που καλλιεργούν υπεροψία και φόβος απέναντι στους άλλους ως αποτέλεσμα της προσπάθειας να υπάρχει εθνική συνείδηση στα κράτη. Αυτό έχει ως συνέπεια να βλέπουμε τους “ξένους” με εχθρότητα και προκατάληψη. Όμως ο ρατσισμός μπορεί τελικά να είναι βαθιά ριζωμένος στον ανθρώπινο εγκέφαλο με άλλα λόγια να γεννιόμαστε με ρατσιστικές τάσεις κάτι που ίσως οφείλεται στη πορεία εξέλιξης του ανθρώπου.
Σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Nature Neuroscience, ο ρατσισμός είναι βαθιά ριζωμένος στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούμε. Σύμφωνα με την μετα-ανάλυση που παρουσίασε η Δρ. Ελίζαμπεθ Φελπς και οι συνεργάτες στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και του Χάρβαρντ, ο ρατσισμός μπορεί να λειτουργεί σε ένα ασυνείδητο επίπεδο και να «μολύνει» ακόμη και ανθρώπους που σε συνειδητό επίπεδο εκφέρουν πολιτικά ορθές απόψεις.
Οι ερευνητές καταλήγουν μάλιστα στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι μπορεί ασυνείδητα να είναι προκατειλημμένοι, αφού τα εγκεφαλικά νευρικά κυκλώματα που εμπλέκονται όταν κάνουν κρίσεις για εθνοτικές ομάδες επικαλύπτονται από τα εγκεφαλικά κυκλώματα που καθοδηγούν στις συναισθηματικές αποφάσεις μας. Μάλιστα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ακόμα και οι ορθά σκεπτόμενοι άνθρωποι, χωρίς να το συνειδητοποιούν, τελικά λαμβάνουν αποφάσεις επηρεασμένοι από τη φυλή του άλλου.
Η νευροαπεικόνιση του εγκεφάλου δείχνει ότι στην επικοινωνία με ανθρώπους άλλου χρώματος και φυλής, ενεργοποιούνται συναισθηματικά κυκλώματα, τα οποία παραμένουν απολύτως εκτός του «ραντάρ» της συνείδησης του ατόμου.
Τι δείχνει ο εγκέφαλος
Η διαπίστωση αυτή πιθανώς θα οδηγήσει τους ερευνητές να δουν τον ρατσισμό με άλλο μάτι, αφού ακόμα και καλοπροαίρετοι άνθρωποι, χωρίς συνειδητά ρατσιστικές απόψεις, κατά βάθος έχουν τέτοιες τάσεις, εν αγνοία τους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ένα δίκτυο εγκεφαλικών περιοχών, αποτελούμενο από την αμυγδαλή, τον πλαγιοπίσθιο προμετωπιαίο φλοιό και τον πρόσθιο προσαγώγιο φλοιό, είναι σημαντικό για την ασυνείδητη έκφραση αυτών των ρατσιστικών τάσεων.
Όπως εξηγεί η Φελπς, μέχρι πρόσφατα ήταν αδιανόητο ότι θα μπορούσε να μελετηθεί ο τρόπος που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδρά στη θέα ενός άλλου ανθρώπου διαφορετικής εθνικότητας.
Η Φελπς, που είναι από τους πρώτους ερευνητές που ήδη από το 2000 έχουν εστιαστεί σε αυτό το πεδίο (τη λεγόμενη «νευροεπιστήμη της φυλής»), σημειώνει ότι η έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση, που συνδέει δηλαδή τις υποκρυπτόμενες προτιμήσεις των «φυσιολογικών» ανθρώπων με τις επιλογές και τις αποφάσεις τους, μπορεί να αναδείξει το πρόβλημα της ασυνείδητης επιρροής και, έτσι, να μειώσει τις ανεπιθύμητες συνέπειες της ρατσιστικής προκατάληψης στην κοινωνία.
