Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται με διαφορετικό τρόπο την εικόνα του γυναικείου σώματος από αυτήν του ανδρικού. Το γυναικείο σώμα το «βλέπει» περισσότερο σαν κομμάτια, ενώ το ανδρικό το αντιλαμβάνεται περισσότερο ως σύνολο και όχι ως ξεχωριστά μέρη. Αυτό είναι το καταπληκτικό συμπέρασμα μίας νέας μελέτης, που δημοσιεύθηκε στην «Ευρωπαϊκή Επιθεώρηση Κοινωνικής Ψυχολογίας» (EJSP) την οποία πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα, στο Λίνκολν, με επικεφαλής την ψυχολόγο δρα Σάρα Γκερβέις.
Οι ερευνητές θέλησαν να απαντήσουν σε ένα απλό ερώτημα: για ποιον λόγο αντιμετωπίζονται τόσο συχνά οι γυναίκες, αλλά όχι οι άντρες, ως αντικείμενο του σεξ;
«Κάθε μέρα, κάθε γυναίκα μειώνεται στα σεξουαλικά τμήματα του σώματός της», δήλωσε χαρακτηριστικά η δρ Γκερβέις. «Και αυτό δεν είναι κάτι που υφίστανται μόνο τα φωτομοντέλα ή οι πορνοστάρ, αλλά οι καθημερινές γυναίκες».
Το θέμα είναι σοβαρό, διότι πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει πως όταν οι γυναίκες νιώθουν ως αντικείμενο του σεξ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν προβλήματα, όπως ντροπή για το σώμα τους, διατροφικές διαταραχές (όπως η νευρογενής ανορεξία και η βουλιμία) και γενικά προβλήματα ψυχικής διάθεσης.
Σφαιρική και τοπική διεργασία
Για να μάθουν οι ερευνητές γιατί οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως αντικείμενο του σεξ, εστιάσθηκαν σε δύο είδη νοητικής διεργασίας, την σφαιρική και την τοπική.
Η σφαιρική διεργασία είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τα αντικείμενα ως σύνολα. Την διεργασία αυτή λ.χ. χρησιμοποιούμε ακούσια για να αναγνωρίσουμε ένα πρόσωπο – παρατηρούμε, λ.χ., ακαριαία όχι μόνο το σχήμα της μύτης αλλά και την θέση της σε συνάρτηση με τα μάτια και το στόμα, τα μάγουλα κ.τ.λ.
Η τοπική διεργασία, από την άλλη πλευρά, εστιάζει περισσότερο στα διάφορα τμήματα ενός αντικειμένου. Με αυτήν μπορούμε λ.χ. να αναγνωρίσουμε ένα σπίτι από την πόρτα του.
Οι ερευνητές σκέφτηκαν πως αν πραγματικά υπάρχει διαφορά στην αντίληψη του γυναικείου από το ανδρικό σώμα, οι γυναικείες εικόνες θα ενεργοποιούν περισσότερο την τοπική διεργασία (λ.χ. θα εστιάζει κάποιος ακούσια τη ματιά του στο στήθος τους).
Το πείραμα
Για να ελέγξουν τη θεωρία τους, επιστράτευσαν 227 φοιτητές και φοιτήτριες του πανεπιστημίου και τους έδειξαν σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές μη ερωτικές φωτογραφίες ανδρών και γυναικών (συνολικά, κάθε ένας είδε 48 φωτογραφίες).
Οι εθελοντές έβλεπαν πρώτα φωτογραφία ενός ντυμένου άνδρα ή γυναίκας, από το κεφάλι έως τα γόνατα.
Μετά από ένα μικρό διάλειμμα, στην οθόνη εμφανίζονταν δύο φωτογραφίες δίπλα-δίπλα: η μία ήταν αυτή που είχαν δει προηγουμένως, και η άλλη η ίδια φωτογραφία αλλά με ελαφρώς τονισμένο το στήθος ή την κοιλιά, επειδή αυτά είναι τα κύρια σεξουαλικά τμήματα του σώματος.
Τους έδειξαν επίσης ένα δεύτερο σετ ζουμαρισμένων φωτογραφιών του στήθους ή της κοιλιάς, ζητώντας τους να ξεχωρίσουν ποιο είναι αυτό που έχει τροποποιηθεί.
Διαφορά στα δύο φύλα
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως υπήρχε σαφής διαφορά στον τρόπο αντίληψης των φωτογραφιών των δύο φύλων.
Όταν έβλεπαν τις φωτογραφίες των γυναικών, εθελοντές και εθελόντριες αναγνώριζαν καλύτερα τα μεμονωμένα τμήματα του σώματος απ’ ό,τι όταν ταίριαζαν τις ολόσωμες φωτογραφίες τους με τις πρωτότυπες.
Το ακριβώς αντίθετο ίσχυε για τις φωτογραφίες των ανδρών: φοιτητές και φοιτήτριες αναγνώριζαν καλύτερα τον άντρα ως ολόσωμη εικόνα παρά τα μεμονωμένα τμήματα του σώματός του.
«Και οι άντρες και οι γυναίκες κάνουν αυτή την διαφοροποίηση όταν κοιτάζουν το γυναικείο σώμα», τόνισε η δρ Γκερβέις, «συνεπώς δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να κατηγορήσουμε τους άνδρες».
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι άντρες και γυναίκες επεξεργάζονται με διαφορετικό τρόπο την εικόνα του ανδρικού και γυναικείου σώματος για κάποιον άγνωστο εξελικτικό λόγο, κάτι το οποίο καταλήγει στην αντίληψη ότι οι γυναίκα συνδέεται με το σεξ. Αλλά εκτιμούν πως καθοριστικό ρόλο στις μέρες μας παίζει και ο τρόπος με τον οποίο προβάλλονται τα δύο φύλα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
«Το γυναικείο σώμα και τα διάφορα τμήματά τους χρησιμοποιούνται για την πώληση κάθε είδους προϊόντων και πλέον αντιμετωπίζουμε την μέση, καθημερινή γυναίκα με παρόμοιο τρόπο», είπε η δρ Γκερβέις.
Από την άλλη μεριά, μπορεί ένας άνδρας να ξεπεράσει τη συνήθεια να κοιτάζει πρώτα το στήθος ή τους γλουτούς μιας γυναίκας – αρκεί βεβαίως να το θέλει, κατέληξε. Είναι άγνωστο ωστόσο το αν αυτός ο τρόπος κοιτάγματος εκ μέρους του άνδρα έχει παρενέργειες όσον αφορά την επιθυμία του για σεξ.
