Tα κάστανα έχουν μεγάλη θρεπτική αξία και είναι μια υπέροχη λιχουδιά, είτε τα απολαύσει κανείς ψημένα είτε μαγειρεμένα. Τέσσερα κύρια είδη καστανιάς καλλιεργούνται σε όλο τον κόσμο για τους καρπούς τους: η castanea sativa στην Ευρώπη, η castanea dentata στη Βόρεια Αμερική, η castanea mollissima στην Κίνα και η castanea crenata στην Ιαπωνία. Οι ΗΠΑ είναι ο κύριος εισαγωγέας κάστανων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ξηρών καρπών σε όλο τον κόσμο και ειδικά στην Ιαπωνία.
Κάστανα και διατροφικά οφέλη
– Σε αντίθεση με άλλους ξηρούς καρπούς και σπόρους, τα κάστανα είναι σχετικά «φτωχά» σε θερμίδες. Περιέχουν λίγο λίπος, αλλά είναι πλούσια σε μέταλλα, βιταμίνες και φυτοχημικά συστατικά που ωφελούν την υγεία.
– Τα κάστανα περιέχουν κυρίως άμυλο (σύνθετος υδατάνθρακας), σε αντίθεση με άλλους σπόρους και καρπούς, που έχουν περισσότερες πρωτεΐνες και λίπος. H θρεπτική τους σύνθεση είναι παρόμοια με εκείνη άλλων σημαντικών τροφίμων με άμυλο όπως η γλυκοπατάτα, το γλυκό καλαμπόκι, οι πατάτες κλπ. Επίσης, είναι καλές πηγές ανόργανων αλάτων, βιταμινών και απαραίτητων πρωτεϊνών.
– Είναι καλή πηγή φυτικών ινών: Ένα κάστανο παρέχει 8,1 γραμμάρια φυτικές ίνες (περίπου 21% της απαιτούμενης ημερήσιας ποσότητας) ανά 100 γραμμάρια βάρους. Ορισμένες φυτικές ίνες βοηθούν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης (χοληστερίνης) στο αίμα, περιορίζοντας την υπερβολική απορρόφησή της από το λεπτό έντερο.
– Τα κάστανα ξεχωρίζουν από άλλους καρπούς και σπόρους για το ξεχωριστό διατροφικό προφίλ τους. Είναι εξαιρετικά πλούσια σε βιταμίνη C (100 γραμμάρια κάστανα παρέχουν 43 mg βιταμίνης C ή το 72% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας). Η βιταμίνη C είναι απαραίτητη για το σχηματισμό των οστών των δοντιών καθώς επίσης και για να παραχθεί κολλαγόνο. Είναι επίσης ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, που προσφέρει προστασία από τις ελεύθερες ρίζες.
– Όπως και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα κάστανα είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ, το οποίο είναι σημαντικό συστατικό των καρπών και των σπόρων. Το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, τη σύνθεση του DNA. Η επαρκής κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ βοηθά επίσης στην πρόληψη ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα στο έμβρυο.
– Ακόμα, τα κάστανα είναι πλούσια πηγή μονοακόρεστων λιπαρών, όπως το ελαϊκό οξύ και το παλμιτελαϊκό οξύ. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα μονοακόρεστα λίπη στη διατροφή, βοηθούν στη μείωση της LDL (κακής χοληστερόλης) στο αίμα. Η μεσογειακή διατροφή η οποία είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, μονοακόρεστα λίπη, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικά, μειώνει τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικά επεισόδια.
– Είναι μια εξαιρετική πηγή μετάλλων όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το μαγγάνιο, ο φώσφορος και ο ψευδάργυρος και παρέχουν μια πολύ καλή ποσότητα καλίου (518 mg ανά 100 γραμμάρια). Το κάλιο μειώνει τον καρδιακό ρυθμό και την πίεση του αίματος, ο σίδηρος βοηθά στην πρόληψη της αναιμίας και το μαγνήσιο και ο φώσφορος είναι σημαντικά συστατικά του μεταβολισμού των οστών.
– Επίσης, τα κάστανα είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Μια ποσότητα 100 γραμμαρίων παρέχουν 11% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας νιασίνης, 29% πυριδοξίνης (βιταμίνη Β6), 100% της θειαμίνης και 12% της ριβοφλαβίνης.
– Τα κάστανα, όπως τα φουντούκια και τα αμύγδαλα, δεν περιέχουν γλουτένη και μπορούν να τα καταναλώνουν ελεύθερα όσοι έχουν δυσανεξία στη γλουτένη κ.τ.λ.
Επιλογή και αποθήκευση
Τα κάστανα είναι διαθέσιμα στην αγορά από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο –ανάλογα και με τη θερμοκρασία- με κορύφωση το Δεκέμβριο. Όταν αγοράζετε κάστανα, επιλέξτε τα μεγάλα σε μέγεθος και τα πιο φρέσκα.Για να επιβεβαιώσετε τη φρεσκάδα τους, ανοίξτε 1-2 και ελέγξτε αν η ψίύχα τους είναι σκληρή και ανοιχτόχρωμη. Όσον αφορά στην αποθήκευσή τους στο σπίτι, θα πρέπει να κάνετε ό,τι και για τα φρούτα και τα λαχανικά. Τοποθετήστε τα στο ψυγείο, μέσα σε πλαστική σακούλα, απ’ όπου θα έχετε αφαιρέσει τον αέρα, έτσι ώστε να τα διατηρήσετε φρέσκα για μερικές εβδομάδες.
Απολαύστε τα ωμά, βραστά ή ψητά. Αν τα ψήσετε, χαρακώστε τα στις δύο πλευρές για να μη σκάσουν και καούν. Επίσης τα κάστανα είναι κατάλληλα για τη γέμιση σε κοτόπουλα και γαλοπούλες, ιδίως τα Χριστούγεννα.
Τέλος, φτιάξτε μαρόν γλασέ μουλιάζοντάς τα σε νερό (χωρίς το εξωτερικό περίβλημα) και τοποθετώντας τα έπειτα για βράσιμο σε σιρόπι που έχετε φτιάξει με νερό και ζάχαρη, αρκετές φορές και για αρκετές ώρες, πριν τα τοποθετήσετε τελικά στο ψυγείο.
