Η εξέταση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) σας δίνει πληροφορίες για το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα (το λεγόμενο “ζάχαρο” του αίματος). Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη μετρά την ποσότητα της γλυκόζης που συνδέεται στην αιμοσφαιρίνη (μια πρωτεϊνη που μεταφέρει το οξυγόνο στο αίμα) και παρουσιάζει μια μέση εικόνα του επιπέδου της γλυκόζης στο αίμα σας τις προηγούμενες 6-8 εβδομάδες.
Η εξέταση γίνεται με αίμα από το βραχίονα ή το δάχτυλο σας. Το δείγμα αναλύεται στη συνέχεια σε εργαστήριο. Η εξέταση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης δεν επηρεάζεται από ό,τι φάγατε και ήπιατε τις τελευταίες μέρες.
Όποιος έχει ζαχαρώδη διαβήτη πρέπει να παρακολουθεί τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη του για να ξέρει αν ρυθμίζεται καλά ή όχι το “ζάχαρο”, τόσο ο ίδιος, όσο και ο γιατρός που τον παρακολουθεί. Γενικά, όσο πιο κοντά στις φυσιολογικές τιμές είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, τόσο πιο καλά είναι ρυθμισμένο το “ζάχαρο”. Οι επιστημονικές εταιρείες έχουν πάντως καθορίσει στόχους, για το πόσο πρέπει να είναι η ανώτατη φυσιολογική τιμή. Για το διαβήτη τύπου 1, ο στόχος είναι κάτω από 6,5%. Για το διαβήτη τύπου 2, σε ορισμένες χώρες έχει τεθεί ως ποσοστό-στόχος μικρότερο από 7%, ενώ άλλες χώρες το 6,5%. Όταν το ποσοστό είναι μεγαλύτερο, ο γιατρός και ο ασθενής πρέπει να αυξήσουν τις προσπάθειές τους ώστε η ρύθμιση του σακχάρου να είναι καλύτερη. Στις γυναίκες με διαβήτη, κατά την εγκυμοσύνη, ο στόχος είναι κάτω από 6%. Συνήθως η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ελέγχεται κάθε 4-6 εβδομάδες κατά την εγκυμοσύνη.
Πόσο συχνά πρέπει να κάνω εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;
Η εξέταση αυτή γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Μπορεί να χρειάζεστε συχνότερες εξετάσεις, αν, για παράδειγμα, άλλαξε η φαρμακευτική αγωγή σας, ή για να εκτιμήσετε τις επιπτώσεις των αλλαγών που κάνατε στον τρόπο ζωής σας. Αν δεν είστε έγκυος, πιθανότατα να κάνετε εξέταση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης συχνότερα από μία φορά το δίμηνο, γιατί αυτή είναι η ελάχιστη απαραίτητη χρονική περίοδος για να αλλάξουν σημαντικά τα αποτελέσματα.
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της μέτρησης της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;
Τα αποτελέσματα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης δίνονται ως ποσοστό – όσο πιο κοντά στο 6,5% (ή λιγότερο) βρίσκονται, τόσο πλησιέστερα βρίσκεστε σε καθημερινά επίπεδα γλυκόζης μεταξύ 4 και 7 mmol/l (72-118 mg/dl). Αν η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης σας είναι πάνω από 6,5%, μπορείτε να αποφασίσετε τι αλλαγές χρειάζονται συζητώντας με το γιατρό σας. Κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης στα αποτελέσματα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης αυξάνει τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων επιπλοκών κατά 30%. Άρα όταν λαμβάνετε μέτρα για να διατηρήσετε τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σας κάτω από 6,5% θα έχετε μακροπρόθεσμο όφελος.
Αν έχω μετρήσεις 6,5% ή λιγότερο, προλαμβάνονται οι μακροπρόθεσμες επιπλοκές του διαβήτη;
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι ένας μόνο -σημαντικός βέβαια- παράγοντας κινδύνου. Είναι αδύνατο να γνωρίζετε εγγυημένα ότι δεν θα εμφανίσετε τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές του διαβήτη, π.χ. προβλήματα στην όραση και στα νεφρά – αλλά όσο περισσότερο χρόνο η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σας παραμένει σε επίπεδα κάτω από 6,5%, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχετε να παραμείνετε υγιείς και τόσο μικρότερο κίνδυνο διατρέχετε να εμφανίσετε παρόμοια προβλήματα.
Αναμένω εγκυμοσύνη. Χρειάζεται να κάνω πρώτα εξέταση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;
Ναι. Ο γιατρός σας θα ελέγξει τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σας, αν σχεδιάζετε να μείνετε έγκυος. Οι υψηλές μετρήσεις μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του εμβρύου και γι’ αυτό είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να μειώσετε τις τιμές κάτω του 6% πριν την εγκυμοσύνη.
Η μέτρηση γλυκόζης που κάνω στο σπίτι είναι συνήθως μεταξύ 4 και 7 mmol/l. Τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμενης αιμοσφαιρίνης μου θα βρίσκονται γύρω στο 6,5%;
Η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης αποτελεί ένδειξη του επιπέδου της γλυκόζης σας κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ημέρας. Αν, λοιπόν, δεν κάνετε πολύ συχνά μετρήσεις στο σπίτι, μπορεί να έχετε ψευδή διαβεβαίωση από αποτελέσματα που κυμαίνονται μεταξύ 4 και 7 mmol/l. Ωστόσο, αν κάνετε μετρήσεις τουλάχιστον μία ή δύο φορές την ημέρα και όλα τα αποτελέσματα σας βρίσκονται μέσα στο συνιστώμενο εύρος τιμών, το επίπεδο της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης σας θα βρίσκεται κοντά στο 6,5% ή χαμηλότερα.
Μπορώ να αγοράσω συσκευή για να κάνω την εξέταση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (ΗbΑ1c) στο σπίτι;
Μπορείτε να αγοράσετε σετ κατ’ οίκον εξετάσεων HbA1c από το φαρμακείο. Ίσως είναι χρήσιμο να συζητήσετε με το γιατρό σας αν σας χρειάζεται η κατ’ οίκον εξέταση της γλυκοζυλιωμένηες αιμοσφαιρίνης, προτού αγοράσετε το ανάλογο σετ.
Όλες μου οι μετρήσεις είναι κάτω από 10 mmol/l, αλλά η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι 12%. Για ποιο λόγο;
Αν και τα αποτελέσματα είναι κάτω από 10 mmol/l τη δεδομένη στιγμή που κάνετε τη μέτρηση, μπορεί άλλες στιγμές να είναι υψηλότερα. Αυτό επηρεάζει τις μετρήσεις της εξέτασης HbA1c. Αν αλλάξετε τις ώρες της εξέτασης, για παράδειγμα, τόσο πριν όσο και μετά τα γεύματα, και θέσετε ως στόχο επίπεδα μεταξύ 4 και 7 mmol/l, θα βελτιώσετε τα αποτελέσματα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης σας.
