Η αρθρίτιδα στα παιδιά είναι δύσκολο να εντοπιστεί, αλλά συχνά εκδηλώνεται με συμπτώματα παρόμοια με την αρθρίτιδα των ενήλικων. Μπορεί να περάσουν μήνες ή χρόνια προτού επιβεβαιωθεί η διάγνωση αρθρίτιδας σε ένα παιδί, πόσο μάλλον για να ξεκινήσει αποτελεσματική αγωγή. Ωστόσο, τα παιδιά με αρθριτιδα μπορούν να έχουν θεραπευτική φροντίδα και στήριξη, ενώ παράλληλα να καλύπτονται οι ειδικές ανάγκες τους – στο σχολείο, το σπίτι και το παιχνίδι.
Διάγνωση και θεραπεία της παιδικής αρθρίτιδας
Η διάγνωση “παιδική αρθρίτιδα” συνήθως εκπλήσσει τους πάντες, πιθανότατα επειδή η ασθένεια είναι εύκολο να παραβλεφθεί και δύσκολο να διαγνωστεί. Μπορεί να χρειαστούν μήνες ή χρόνια για να επιβεβαιώσουν οι γιατροί και οι παιδο-ρευματολόγοι την αρθριτιδα σε ένα παιδί.
Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση ή να αξιολογηθεί η σοβαρότητα της αρθρίτιδας, μπορεί το παιδί σας να χρειαστεί να κάνει ακτινογραφία ή μαγνητική (MRI) ή υπερηχογράφημα, ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός της φλεγμονής στην άρθρωση. Σε ορισμένα νοσοκομεία, υπάρχει ειδικός παιδορευματολόγος (παιδίατρος ειδικευμένος στην αντιμετώπιση της αρθρίτιδας) που θα φροντίσει το παιδί σας. Σε άλλα νοσοκομεία, ο ρόλος μοιράζεται μεταξύ ενός ρευματολόγου για ενήλικες με ειδικό ενδιαφέρον στα παιδιά και ενός γενικού παιδιάτρου, με την υποστήριξη φυσικοθεραπευτών και εργοθεραπευτών. Ο κύριος στόχος αυτής της ομάδας θεραπείας είναι να αντιμετωπίζει την αρθρίτιδα και ταυτόχρονα να κρατά το παιδί σε καλή φυσική κατάσταση, ώστε να είναι ενεργό μέλος της οικογένειας και της κοινότητας.
Ο γιατρός μπορεί να του χορηγήσει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, όπως ιβουπροφένη, δικλοφενάκη και ναπροξένη. Συνήθως στα παιδιά δεν χορηγείται ασπιρίνη, λόγω των πιθανών παρενεργειών, τους χορηγούνται, όμως, τα ίδια νοσοτροποποιητικά αντιρευματικά φάρμακα (DMARD) όπως και στους ενήλικες.
Οι ρευματολόγοι προτιμούν τη μεθοτρεξάτη, επειδή οι μικρές δόσεις που απαιτούνται για να ανακουφιστούν τα συμπτώματα σπάνια επιφέρουν τις ενδεχόμενες επικίνδυνες παρενέργειες της. Όταν η αρθρίτιδα είναι σοβαρή και ανεξέλεγκτη ή όταν η φλεγμονή προσβάλει εσωτερικά όργανα, οι ρευματολόγοι μπορεί να προσθέσουν στεροειδή για μια μικρή περίοδο.Σπανίως, επιλέγονται θεραπείες με βιολογικούς παράγοντες στη παιδική αρθρίτιδα.
Πόσο συνηθισμένη είναι η διάγνωση της αρθρίτιδας στα παιδιά;
Δεν είναι καθόλου συνηθισμένη η παιδική αρθρίτιδα. Ετησίως, γίνεται διάγνωση αρθρίτιδας σε περίπου 1 παιδί στα 1.000. Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ελαφρές και περιορισμένες. Οι πιο σοβαροί τύποι αρθρίτιδας προσβάλλουν περίπου 1 παιδί ανά 10.000.
Ποια είναι η αιτία της παιδικής αρθρίτιδας;
Οι περισσότερες περιπτώσεις αρθρίτιδας στα παιδιά οφείλονται σε μια ομάδα φλεγμονωδών διαταραχών που είναι γνωστές ως νεανική αρθρίτιδα (Juvenile Arthritis). Είναι επίσης γνωστή ως νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα ή νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα και εκδηλώνεται με πόνο, φλεγμονή και οίδημα σε τουλάχιστον μία άρθρωση. Μπορεί να είναι κληρονομική και φαίνεται ότι προκαλείται από μια μη φυσιολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού. Υπάρχουν 5 κύριοι τύποι, ανάλογα με τις αρθρώσεις που επηρεάζονται τους πρώτους μήνες της ασθένειας και τη συμμετοχή και άλλων οργάνων.
Εάν το παιδί μου νιώθει πόνο σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις, αυτό σημαίνει ότι έχει νεανική αρθρίτιδα;
Οι πόνοι στις αρθρώσεις είναι συνηθισμένοι και μόνο σπάνια αποτελούν ένδειξη σοβαρής πάθησης. Υπάρχει, ωστόσο, μια μικρή πιθανότητα να οφείλονται σε αρθρίτιδα, σε άλλα σοβαρά μυοσκελετικά προβλήματα ή σε ένα σύνδρομο χρόνιου πόνου άγνωστης αιτίας, όπως η ινομυαλγία. Άλλοι λόγοι, που επίσης δεν είναι τόσο γνωστοί, περιλαμβάνουν κληρονομικές διαταραχές του κολλαγόνου, καθώς και προβλήματα στο αίμα, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Ποιες είναι οι ενδείξεις (συμπτώματα) ότι το παιδί μου μπορεί να πάσχει από νεανική αρθρίτιδα;
Η νεανική αρθρίτιδα μπορεί να είναι δύσκολο να διαγνωστεί σε ένα παιδί, καθώς τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να μην είναι καθόλου συγκεκριμένα. Μπορεί το παιδί να νιώθει γενική αδιαθεσία ή να πονάει. Η αρθρίτιδα αλλάζει τον τρόπο που το παιδί περπατά ή χρησιμοποιεί τα χέρια, τους μηρούς, τα μπράτσα και τα πόδια του. Ο πόνος συχνά περιορίζει την κίνηση μιας πάσχουσας άρθρωσης, αν και τα μικρότερα παιδιά δεν παραπονιούνται πάντα για πόνο. Εάν επηρεάζονται τα πόδια, το παιδί μπορεί να αρχίσει να κουτσαίνει ή να περπατά με δυσκολία. Μια άλλη ένδειξη που πρέπει να προσέξετε είναι το οίδημα στις αρθρώσεις του παιδιού.
Μπορεί τα παιδιά με νεανική αρθρίτιδα να αναπτύξουν οστεοπόρωση;
Ναι. Τα παιδιά που έχουν προσβληθεί από νεανική αρθρίτιδα μπορεί αργότερα να αναπτύξουν οστεοπόρωση, κατά την οποία τα οστά χάνουν την πυκνότητα τους και γίνονται αδύναμα και εύθρυπτα. Εάν οι γιατροί ανησυχούν, μπορεί να χρησιμοποιήσουν ακτίνες που ονομάζονται DEXA (διπλής ενέργειας απορροφησιομετρία με ακτίνες Χ) για να την εντοπίσουν εγκαίρως. Συνήθως χορηγούν βιταμίνη D.
Μπορεί να διαπιστωθεί αν το παιδί μου πάσχει από παιδική αρθρίτιδα με εξετάσεις αίματος;
Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους ενήλικες, ένα θετικό αποτέλεσμα οποιασδήποτε εξέτασης αίματος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το παιδί σας πάσχει από αρθρίτιδα. Ωστόσο, η παρουσία είτε αντιπυρηνικών αντισωμάτων είτε ρευματοειδούς παράγοντα αποτελεί ισχυρή ένδειξη παιδικής αρθρίτιδας. Ένα τέταρτο των παιδιών με αρθρίτιδα, ιδιαίτερα ολιγοαρθρίτιδα, έχουν θετικά αποτελέσματα σε εξετάσεις για αντιπυρηνικά αντισώματα. Ο ρευματοειδής παράγοντας συνήθως υποδεικνύει πολυαρθρίτιδα – ένα είδος παιδικής αρθρίτιδας που επηρεάζει τουλάχιστον 5 αρθρώσεις και η οποία θα συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή.
